tur, eos necessitate extrema coaetos, ut herbis ad- A στουν οὗτοι τὰς ὕλας, καὶ τὰς φάραγγας, καὶ τοὺς inventis, et radicibus arborum arrosis famem solarentur, nemora et convalles, ac loca in quibus aquæ fluentes sonum et strepitum edunt, lustrasse et obambulasse. • Quorum quidem alima erat eorum cibaria : inhonorati autem et abjecti, egentes omni bono, qui et radices lignorum manducabant propter magnam famem. » [Symmachus autem, Εt radix arborum agrestium alimentum eorum.] Utrumque vero de iis testatur, summam egestaten, scilicet, et improbitatem maximam ; illam quidem, in eo quod dicit : Arborum corticibus et radicibus vescebantur; hanc vero, in eo quod omnis boni indigos vocaverit : nisi quis hoc loco alimenta etiam sub boni appellatione intelligere velit; quod Β enim ejusmodi homines paupertatem experirentur, alia molestia et ærumna erat. VERS. 5-8. • Insurrexerunt super me fures, quorum domus erant cavernæ petrarum ; inter medium bene sonantium clamabunt [Symmachus vero, Inter plantas agrestes sonantes famelicum quiddam]; qui sub sarmentis agrestibus manebant, stultorum filiis et ignobilium: nomen et gloria exstincta est de terra. > Hi etiam, inquit, pro domibus cavernas petrarum habentes, in solitudinibus versantes, et, ne a prætereuntibus videantur, sub aridis virgultis latentes, ex insipientibus insipientes, ex inhonoratis inhonorati, in terra obscuri et inglorii, ad latrocinia se converterunt. VERS. 9. • Nunc autem cithara eorum ego sum, et me fabulam habent. › Ode, inquit, et carmen joculare iis factus sum, et calamitates meas pro familiari aliquo sermone in ore habent. Vides quænam sint quæ maximam illi molestiam creent, quod a talibus, scilicet, cum suo ipsorum damno, ludibrio haberetur. VERS. 10. Et abominati sunt me discedentes procul; nec in faciem meam perpereerunt spuere. Postquam, inquit, appropinquaverint, et sputo os fœdaverint, rem abominandam et fastidiendam me reputantes, longe recedunt. B Vens. 11. e Aperiens enim pharetram suam, ar- D flixit me; et frenum faciei meæ emisit. > * In hoc etiam justus diabolum ferit, et vulnerat, cum dicat nihil eum contra se posse, Deum autem esse qui plagas illi inferat. Dicit autem: Frenum emisit, quo facies mea quodammodo vinciretur ; ac si diceret : Cunctis mihi calamitates ad impietatis meæ argumentum exprobrantibus, os mihi obturavit, et loquendi libertatem ademit. VERS. 12. Super dextra germinis insurrexe runt. > τόπους παρ' οὓς ὕδατα ρέοντα ηχεί τε καὶ κελαρύζει, ὑπὸ τῆς ἄγαν ἐνδείας τὰς βοτάνας ἀνερευνώμενοι, καὶ τὰς ῥίζας τῶν ξύλων περιξέοντες εἰς τροφῆς παραμυθίαν. • Οἵτινες ἄλιμα ἦν αὐτῶν τὰ σἶτα· ἄτιμοι δὲ, καὶ πεφαυλισμένοι, ἐνδεεῖς παντὸς ἀγαθοῦ, οἳ καὶ ῥίζας ξύλων ἑμασσῶντο ὑπὸ λιμοῦ μεγάλου. » ['Ο δὲ Σύμ μαχος, Καὶ ῥίζα ξύλων ἀγρίων ἡ σίτησις αὐτῶν.] Μαρτυρεῖ δὲ αὐτοῖς ἀμφότερα, ἄκραν τε πενίαν, καὶ κακίαν ὑπερβάλλουσαν· τὴν μὲν ἐν τῷ εἰπεῖν, Φλοιούς δένδρων καὶ ῥίζας ἐσιτοῦντο· τὴν δὲ ἐν τῷ ἐνδεεῖς ὀνομάσαι παντὸς ἀγαθοῦ· εἰ μή τις ἐνταῦθα καὶ τὴν τοῦ ἀγαθοῦ προσηγορίαν ἐπὶ τῶν τροφίμων νοήσῃ· ἑτέρα δὲ πονηρία, τὸ καὶ ἐν πενίᾳ τοιούτους εἶναι. • Ἐπανέστησάν μοι κλέπται, ὧν οἱ οἶκοι αὐτῶν ἦσαν τρῶγλαι πετρῶν· ἀναμέσον εὐήχων βοήσονται [ὁ δὲ Σύμμαχος, Μεταξὺ φυτῶν ἀγρίων ἠχοῦντες λιμῶδες]· οἱ ὑπὸ φρύγανα ἄγρια διῃτῶντο, ἀφρόνων υἱοὶ καὶ ἀτίμων· ὄνομα καὶ κλέος ἐσβεσμένον ἀπὸ γῆς. » · Οὗτοι, φησὶ, καὶ εἰς λῃστείαν ἐτρέποντο, οἴκους ἔχοντες τῶν πετρῶν τὰ κοῖλα, ἐν ἐρήμοις διαιτούμενοι, καὶ ὑπὸ φρυγάνων σκεπόμενοι, ἵνα λάθωσι τοὺς παροδεύοντας, ἐξ ἀφρόνων ἄφρονες, ἐξ ἀτίμων ἄτιμοι, ἀνώνυμοι, καὶ ἄδοξοι ἐπὶ τῆς γῆς. • Νυνὶ δὲ κιθάρα ἐγώ εἰμι αὐτῶν, καὶ ἐμὲ θρύλο λημα ἔχουσιν. » Ὠδὴ, φησὶν, αὐτοῖς ἐγενόμην, καὶ παρῴδημα, καὶ τὰς ἐμὰς συμφορὰς, ἀντ ̓ ἄλλης τινὸς ὁμιλίας, ἀνὰ στόμα ἔχουσιν. Ορᾷς τίνα ἐστὶ τὰ μάλιστα αὐτὸν λυποῦντα, τὸ παρὰ τοιούτων σκώπτεσθαι, ἐπὶ βλάβη τῇ ἐκείνων. • Ἐβδελύξαντο δέ με ἀποστάντες μακράν· ἀπὸ δὲ τοῦ προσώπου μου οὐκ ἐφείσαντο πτύελον. ο Επὰν δέ μοι πλησιάσωσι, φησὶν, ἐμπτύοντές μοι, μακρὰν ἀφίστανται, βδέλυγμά με καὶ ἀηδίαν ἡγούμενοι. • Ανοίξας γὰρ φαρέτραν αὐτοῦ, ἐκάκωσέ με· καὶ χαλινὸν τοῦ προσώπου μου ἐξαπέστειλαν ί. » Πλήττει μὲν καν τούτῳ τὸν διάβολον ὁ δίκαιος, μὴ φάσκων αὐτὸν δύνασθαι τι κατ ̓ αὐτοῦ, τὸν δὲ Θεὸν ἐπενηνοχέναι αὐτῷ τὰς πληγάς. Λέγει δὲ, ὅτι Καὶ χαλινόν μοι ἐξαπέστειλεν, οἱονεὶ δεσμοῦνται τὸ πρόσωπόν μου· ἵνα εἴπῃ, ὅτι Ἐπεστόμισέ με, ἀφείλετό μου τὴν παῤῥησίαν, πάντων τὰς συμφορὰς εἰς ἀπόδειξιν ἀσεβείας μοι προφερόντων. • Ἐπὶ δεξιῶν βλαστοῦ ἐπανέστησαν. » 1 γρ. ἐξαπέστειλεν, et sic in Ms. Thecle. VARIÆ LECTIONES. "Η τοῦτό φησιν ὅτι Ἐμοὶ, τῷ ποτὲ τοῖς δεξιοῖς εὐ- Α θαλοῦντι ἐπέθεντο · ἢ ὅτι Τοῖς ἔργοις μου τοῖς ἀγα θοῖς καὶ τοῖς δικαιώμασιν ἐπεμβαίνουσι, λέγοντες, ὡς οὐ καθαρῶς τὴν εὐσέβειαν μετήειν. • Πόδα αὐτῶν ἐξέτειναν, καὶ ὡδοποίησαν ἐπ' ἐμὲ τρίβους ἀπωλείας αὐτῶν. » • Κινήσαντος ἑαυτὸν τοῦ Θεοῦ κατ' ἐμοῦ, φησίν, ἔσχον καὶ αὐτοὶ ὁδὸν ἐφόδου, αὐτοῦ παραχωρήσαντος, καὶ οἷον τρίβον αὐτοῖς τεμόντος τῆς κατ ̓ ἐμοῦ ἐπιθέσεως. ̓Ακύλας δὲ ἀντὶ τοῦ, ἀπωλείας, ἐπι βλυσμοῦ κ, ἐξέδωκεν· ἵνα εἴπῃ, ὅτι ὥσπερ ὕδατι ἀσχέτως φερομένῳ, ταῖς κατ ̓ ἐμοῦ γλωσσαλγίαις, καὶ ἐπιθέσεσιν, τὴν τῶν πολλῶν ὁρμὴν ὁ Θεὸς ἐξωμά λισεν. • Εξετρίβησαν τρίβοι μου, ἐξέδυσαν γάρ μου τὴν στολήν. » * Πᾶσαι αἱ ὁδοί μου αἱ τῆς εὐπραγίας ἐξηφανί σθησαν, τοῦ Θεοῦ περιδύσαντός με τῆς εὐπρεπείας τὴν στολήν, ἤγουν περιελόντος τὴν οἰκείαν βοή θειαν. • Βέλεσιν αὐτοῦ κατηκόντισέ με· κέχρηται δέ μοι ὡς βούλεται, ο · Τὸ σφοδρὸν τοῦ ἑτασμοῦ διὰ τούτων δηλοῖ. Το δὲ, ὡς βούλεται, ἵνα εἴπῃ, Ἐγὼ τὴν αἰτίαν οὐκ οἶδα. • Ἐν ὀδύναις πέφυρμαι, ἐπιστρέφονταί μου αἱ ἐδύναι· ᾤχετό μου ἡ ἐλπὶς ὥσπερ πνεῦμα, καὶ ὥστ περ νέφος ἡ σωτηρία μου. » · Περιεστοίχισμαι, φησί, τοῖς δεινοῖς, καὶ συμφύρο μαι τοῖς ἀλγεινοῖς, καὶ αἱ ὀδύναι μου ἀνακαινίζονται· εἴτουν ἐπιστρεφῶς ὀδυνῶμαι, τουτέστι, μετ' ἐπιτά σεως, καὶ κατ' αὔξησιν· ἀπέπτη 1 δέ μου πᾶσά τις ἐλπὶς χρηστοτέρα, ἢ κατὰ Σύμμαχον, τὰ καταθύμιά μου, δίκην ἀνέμου παρεληλυθότος, καὶ νέφους διαλυθέντος. • Καὶ νῦν ἐπ' ἐμὲ ἐκχυθήσεται ἡ ψυχή μου, ἔχουσι δέ με ἡμέραι ὀδυνῶν· νυκτὶ δέ μου τὰ ὀστᾶ συγκέχυται, τὰ δὲ νεῦρά μου διαλέλυται. B C Το, Εκχυθήσεται ἡ ψυχή μου, ἀντὶ τοῦ, συγκ χεῖται· ἵνα εἴπῃ, ὅτι Διαποροῦμαι τοῖς λογισμοῖς, οὔτε τὸν Θεὸν ἄδικον ἀποφήνασθαι ἔχων, οὔτε ἐμαυτῷ τι συνειδώς ἄτοπον, ἐν ἡμέρᾳ δὲ καὶ νυκτὶ ὀδυνῶμαι, ὡς καὶ τὰ ὀστᾶ μου φρυγῆναι, καὶ τὰ νεῦρα, καὶ τοὺς τόνους τῆς ψυχῆς διαλυθῆναι ὑπὸ D τῆς ἄγαν κακοπαθείας, καὶ τῶν πιεζόντων με καὶ συγκαιόντων παθῶν. • Ἐν πολλῇ ἰσχύϊ επελάβετό μου τῆς στολῆς, ὥσπερ τὸ περιστόμιον τοῦ χιτῶνός μου περιέσχε με. * Μεταφορικὸς ὁ λόγος· οἱ γὰρ τὸ περιστόμιον τοῦ ἱματίου περὶ τὸν τράχηλόν τινος περισφίγγοντες, ἄγχουσιν αὐτὸν καὶ ἀποπνίγουσιν. Φησὶν οὖν ὅτι Ισχυρῶς μου περιδραξάμενος, πιέζει καὶ πνίγει με, καθάπερ στενή χιτῶνος ὤα τον τράχηλον σφίγ γουσά τε καὶ θλίβουσα. • Πγησαι δέ με ἴσα πηλῷ, ἐν γῇ καὶ σποδῷ μου · ἴσ. ἐπικλυσμοῦ. 1 γρ. ἀπέστη. Vel hoc dicit: Impetu facto, me, qui olim rebus secundis et prosperis florebam, adoriebantur; vel : Negantes me pura mente pietatem exercuisse, bona mea opera et justas actiones insectati sunt. Pedem suum extenderunt, et straverunt super me semitas perditionis ipsorum. › Deo, inquit, se contra me commovente, illoque permittente, et hostilis in me impetus quasi semitam muniente, aditus illorum incursioni ad me patefactus est. Aquila autem pro, perditionis, reddidit inundationis; ac si diceret : Ad vulgi impetum et ferociam, quæ linguæ petulantia contra me, et insultibus, instar aquæ quæ æstu violento fertur, et coerceri non potest, Deus viam quasi complanando munivit. VERS. 13. • Contrita sunt semitæ meæ; exuerunt enim me stola. › Deo venustatis et decoris vestem mihi detrahente, id est, auxilium suum denegante, omnes prosperitatis meæ via disparuerunt. ‹ Jaculis suis vulneravit me; [VERS. 14] judicavit autem mihi sicut vult. > His verbis, explorationis et cruciatus vehementiam ostendit. Illud vero, sicut vult, idem est ac si diceret : Ego causam ignoro. VERS. 15. c In doloribus maceratus sum, convertuntur in me dolores; discessit spes mea sicut spiritus, et sicut nubes salus mea. › Arumenis, inquit, circumvallatus, et cruciatibus confusus sum, ac dolores mei redintegrantur; sive cum recursu dolores sentio, id est, cum intensione et incremento: instar venti autem qui præteriit, et nubis resolutæ, avolavit a me omnis spes bona, vel, juxta Symmachum, desideria mea. VERS. 16, 17. ί Et nunc super me effundetur anima mea, habent autem me dies dolorum ; nocte vero ossa mea confusa sunt, et nervi mei dissoluti sunt. Efundetur anima mea, id est, ccnfunditur; acsi diceret Dubius sum et animi pendeo, cum neque Deum injustum pronuntiare possim, neque cujusquam absurdi mihi conscius sim, diu vero et noctu cum doloribus conflictor, ut præ nimio cruciatu, et dolorum qui me premunt et adurunt vehementia, ossa mea tanquam in sartagine torreantur, et animi vires ac nervi dissolvantur. VERS. 18. « In multa virtute apprehendit stolam meam, et quasi ora vestimenti mei circumdedit VERS. 19, 20. « Reputasti autem me sicut lutum, VARIÆ LECTIONES. in terra et cinere pars mea : clamavi autem ad te, Α ́ ἡ μερίς· κέκραγα δὲ πρὸς σὲ, καὶ οὖν ἀκούεις et non audis me. Sortem suam coram Deo, tanquam filius coram parente, lugubriter deflet, et naturæ vilitatem pro supplicatione in medium affert. Considera, inquit, Domine, quod terra, et in terram resolvendus sim, ac supplicationem meam noli aversari. Illud autem, Non audis me, eximium et singularem erga Deum amorem ostendit; tanquam enim qui exaudiri credat, ita loquitur. Meo vero judicio, illud, Reputasti me sicut lutum, et quæ sequuntur, Jobus, non naturæ vilitatem in medium proponens, sed quasi animo vehementer commotus, dicit quod luti instar contemptibilis esset, quod in nulla astimatione haberetur, et quod portio ejus apud Deum, non in pretiosis, sed in rebus vilissimis, in cinere, scilicet, et pulvere, quæ pedibus conculcantur, numeraretur, ac propterea non exaudiretur. • Steterunt autem, et consideraverunt me. Vel subsannantes me, vel calamitatis meæ magnitudinem admirantes. VERS. 21, 22. « Insultarunt autem mihi immisericorditer manu potenti me flagellasti, statuisti autem me in doloribus, et projecisti me a salute. › B μου. . Ως υἱὸς πρὸς πατέρα, πρὸς τὸν Θεὸν ἀποδύβεται, καὶ τὸ εὐτελὲς τῆς φύσεως εἰς δέησιν προτείνει· Λόγισαι γὰρ, φησίν, ὦ Δέσποτα, ὅτι γῆ τέ εἰμι, καὶ εἰς γῆν ἀναλύομαι, καὶ μὴ ἀποστρέψῃς τὴν ἱκετηρίαν μου. Τὸ δὲ, οὐκ ἀκούεις μου, πολλὴν ἔμφασιν τῆς εἰς Θεὸν ἀγάπης ἔχει· ὡς γὰρ ἀκούεσθαι πιστεύων, οὕτως ἔφη. Κατά γε μὴν τὴν ἐμὴν δόξαν, τὸ, Ηγησαι με ἴσα πηλῷ, καὶ τὰ ἑξῆς, φησὶν ὁ Ἰώβ, οὐ τὴν τῆς φύσεως προϊσχόμενος εὐτέλειαν, ἀλλ ̓ οἷον παθαινόμενος, ὅτι εὐκαταφρόνητός ἐστιν ὡς πηλὸς, ὅτι οὐδενὸς ἀξιοῦται λόγου, ὅτι ἡ μερὶς αὐτοῦ παρὰ Θεῷ, οὐκ ἐν τοῖς τιμίοις, ἀλλ' ἐν τοῖς εὐτελεστάτοις λελόγισται, ἐν τέφρᾳ, καὶ κόνει, τοῖς πατουμένοις· καὶ διὰ τοῦτο οὐκ εἰσακούεται. • Εστησαν δὲ, καὶ κατενόησάν με. * "Η χλευάζοντες, ἢ καὶ τὸ τῆς συμφορᾶς θαυμά ζοντες μέγεθος. • Ἐπέβησαν η δέ μοι ἀνελεημόνως· χειρὶ κραταιᾷ με ἐμαστίγωσας· ἔταξας δέ με ἐν ὀδύναις, καὶ ἀπὸ ἐῤῥιψάς με ἀπὸ σωτηρίας. Magna Dei et ineffabilis misericordia sanctis coΙσασιν οἱ ἅγιοι τὸ μέγα τοῦ Θεοῦ καὶ ἄφατον gnita est, sicut et David misericordiam sibi exhi- ἔλεος, καθὰ καὶ Δαβὶδ αἰτεῖ ἐλεηθῆναι· πρὸς τοῦτο beri postulat; et Jobus etiam cum huc respiceret, οὖν καὶ Ἰὼβ ἀποβλέπων, φησὶ πρὸς Θεὸν, Επέβης Deo inquit Immisericorditer insultasti mihi; non μοι ἀνελεημόνως. Εἰ γὰρ ἐτύγχανον τοῦ μεγάλου enim cum præsentibus calamitatibus conflictarer, σου ἐλέους, οὐκ ἂν ἐν ταῖς παρούσαις συμφοραῖς si magna tua misericordia fruerer. Verba igitur hæc εξηταζόμην. Ποτνιωμένου τοίνυν εἰσὶ, καὶ ἀξιοῦντος non pertinaci superbia resistentis, neque impa- “ τυχεῖν ἐλέους τὰ ῥήματα, οὐ μὴν αὐθαδιζομένου, tienter ferentis, sed suppliciter obsecrantis, et miοὐδὲ ἀποδυσπετοῦντος. sericordiam implorantis sunt. VERS. 23, 24. « Novi enim quod mors me conteret; domus enim est omni mortali terra. Atque utinam possem mihi ipse manus afferre, aut rogarem alium, et faceret mihi hoc !, Novi, inquit, quod, mortalis cum exsistam, omnino mihi moriendum sit ; terra enim ad sepulturam præparata et effossa domus omni homini est. Quare libenter, nulla interposita mora, vel ipse manum mihi injiciens, si illud sine peccato liceret, vel alium ad cadem meam precibus sollicitans, calamitatibus me eriperem. Atque utinam hoc mihi C liceret! utique sane fecissem; nunc autem non D ναμαι, ἀπηγορευμένον γὰρ τὸ ἑαυτόν τινα ἀνελεῖν. possum, vetitum enim est ne quis sibi mortem consciscat. Vides illud, possem, non propter imbecillitatem, sed propter prohibitionem, ab eo dici; nefas enim et scelestum est vitam sibi eripere. Ex his igitur plaga simul gravitas ostendebatur, et cauta ac provida circumspectio, ne sibi insidias strueret, observabatur: qui enim mortem violentam sibi inferunt, tanquam homicidii rei censendi sunt. VERS. 25, 26. ι Ego autem super omni impotente flevi; gemui videns virum in necessitatibus. Ego autem inhærens bonis, ecce occurrerunt mihi magis dies malorum. * Ισ. Έστησα, et κατενόησας, ut in llebr. Ορᾷς ὅτι τὸ, δυναίμην, οὐ δι ̓ ἀσθένειαν λέγει, ἀλλὰ διὰ τὸ κεκωλύσθαι· ἀθέμιτον γὰρ καὶ ἐξάγι στον, τὸ ἑαυτὸν ὑπεξάγειν τοῦ βίου. Ἐκ τῶν τοιούτων οὖν καὶ τὸ τῆς πληγῆς δύσφορον ἐνεδείκνυτο, καὶ τὸ περὶ τὴν ἑαυτοῦ ἐπιβουλὴν εὐλαβὲς διεσώζετο τοῖς γὰρ βιαίως ἑαυτοὺς ὑπεξάγουσι κατάκρισις ἀνα δροφονίας ἐπίκειται. • Ἐγὼ δὲ ἐπὶ παντὶ ἀδυνάτῳ ἔκλαυσα· ἐστέναξα ἰδὼν ἄνδρα ἐν ἀνάγκαις. Ἐγὼ δὲ ἐπέχων ἀγαθοῖς, ἰδοὺ συνήντησάν μοι μᾶλλον ἡμέραι κακῶν. » VARIE LECTIONES. * ἴσ. ἐπέβης, ut in Hebr. Μεθὸ τὰ πολλὰ τῶν ἑαυτοῦ κατορθωμάτων κατ- A esse existimavi: nunc autem ipse malis affectus, Postquam multas res preclare a se gestas enumerasset, quemadmodum varietati eorum qui infirmitate laborabant se accommodaverit, necessariorum, scilicet, subministratione eos qui inopia premebantur solando, injuria oppressis opem ferendo, et valetudinarios pro viribus curando; quoniam præterea quosdam morbis immedicabilibus, et qui omnem opem humanam excederent, laborantes viderat, ut doloris sui affectum et commiserationem etiam ad hos extendi ostenderet, ait: In quibus auxiliari non poteram, a Dei autem solius manu sperandus erat effectus et felix successus, condoles bam, lugebam, ingemiscebam, et similia afflictis contribuebam, ipse licet inhærens bonis, id est, prospera fortuna interea fruens; ac si diceret : Non deliciis ac voluptatibus indulgens, nec divitiis fascinatus et deceptus, qui in calamitatibus erant cum neglectu præteribam ; verum illorum ærumnas bonis quæ in manibus habebam præferens, meas parem commiserationem non invenio; in anguhabeo. B Τουτέστι, φλέγομαι τὰ ἐντὸς, καὶ ἡσυχίαν ἄγειν οὐ δύναμαι· ἡ γὰρ ὑπερβολὴ τῶν ὀδυνῶν βοᾷν με ἀναγκάζει, καὶ ἀποδύρεσθαι, καὶ οὐδὲ βουλόμενον ἡσυχάσαι συγχωρεῖ. Αἰτίαν δὲ παρατίθεται τοῦ τὰς συμφορὰς ἐκτραγῳδεῖν, καὶ τὰ οἰκεῖα καταλέγειν ἀνδραγαθήματα, τὸ πεπληρῶσθαι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ κακῶν· ταύτην γὰρ κοιλίαν καλεῖ. Εκζέσαι δέ ἐστι C τὸ ὑπὸ πυρὸς ἐκβράζειν καὶ ἀνακαχλάζειν τὸ θερμαινόμενον ὕδωρ· οὕτω μοι, φησίν, ἡ καρδία τεθέρμαται, καὶ φλεγμαίνει, καὶ σιωπᾶν οὐ δύναμαι. Ο μέντοι Σύμμαχος ἀντὶ τοῦ, οὐ σιωπήσεται, εἰπὼν, οὐκ ἐπαύσατο, ἑτέραν ἐκδοχὴν τοῦ ῥητοῦ ἡμᾶς ἀπαιτεῖ, ὅτι ἀδιάλειπτος ἡ ὀδύνη καὶ συνεχής· ἐπεὶ γὰρ εἰ κὸς ἦν ἐκζέσασαν τὴν ψυχὴν πάλιν καταστῆναι, πα ραδηλῶν ὅτι ἐπιμένει ἡ φλεγμονὴ τῆς καρδίας, ἐπήγαγεν ὅτι οὐκ ἐπαύσατο. • Προέφθασαν με ἡμέραι πτωχείας· στένων πεπόρευμαι ἄνευ φιμοῦ, ἕστηκα δὲ ἐν ἐκκλησίᾳ κεκρατ γώς. ο Τίθησι τὰς αἰτίας τοῦ μὴ λήγειν φλεγμαίνουσαν τὴν ἑαυτοῦ καρδίαν. Κατέλαβε γάρ με, φησίν, ἡ ἐσχάτη πτωχεία, διὰ τοῦτο καὶ ἄνευ φιμοῦ στενάζω, τουτέστι, Οὐ δύναμαι ἐπέχειν τῇ ὑπομονῇ, οἷόν τινι χαλινῷ, τὴν τοῦ στεναγμοῦ ἐπίτασιν καὶ συνέχειαν, ἀλλ' ἀκρατῶς, καὶ ἀσχέτως, καὶ τὸ ὅλον ἀχαλίνως στενάζω, οὐδὲ πλῆθος συνόδου αἰσχυνόμενος, ἀλλὰ καὶ πολλῶν περιεστηκότων ἀνακράζων. • Αδελφός γέγονα σειρήνων, ἑταῖρος δὲ στρου θῶν. : Σειρῆνας λέγει ᾠδικούς τινας ὄρνιθας, ἁλκυόνας, ἢ γλαῦκας· ἄμφω γὰρ θρηνητικά στρουθοὺς δὲ, τοὺς στρουθοκαμήλους, ὡς καὶ Σύμμαχος ἐξέδωκε· φιλ VERS. 27. Venter meus efferbuit, et non tacebit. » Id est, Flamma viscera adurit, et silentium agere nequeo; dolorum enim excessus vociferare et ejulare me cogit, et tacere volentem haud patitur. Causam autem adjicit cur lugubriter calamitates defeat, et actiones praclare a se gestas enumeret, quia anima, scilicet, quam ventrem vocat, malis impleretur. Effervescere autem, est aquam igne calefactam ebullire, et strepitum edere; ita mihi, inquit, cor intus fervet et exaestuat, et silentium com hibere nequeo. Symmachus quidem pro illo, non tacebit, reddens, non cessavit, aliam vocis acceptio nem et interpretationem a nobis requirit, quod perpetuus, scilicet, et interruptus esset dolor: cum enim verisimile esset animum effervescentem rursus sedari posse, ut ostenderet cordis æstum et fervorem perdurasse, subjunxit quod non cessaverit. • Prevenerunt me dies mendicitatis ; [VERs. 28] gemens ivi sine freno, et steti in cœtu clamans. > Causam assignat cur cordis ejus æstus non cessaverit. Paupertas, inquit, summa me invasit, ita ut sine freno ingemiscam, id est : Patientia, tanquam freno, vehementiam et crebritatem suspiriorum coercere nequeo, sed circumstantibus etiam multis, sine ulla coetus et multitudinis verecundia ejulans, impotenter, immoderate et effrenate gemi tus edo. VERS. 29. • Frater factus sum sirenum, et socius. struthionum. › Sirenas vocat, volucres quasdam cantatrices, halcyonas, vel noctuas, utræque enim sunt querulæ : struthiones vero, struthiocamelos, sicut etiam Sym VARIE LECTIONES. ο ίε. και. καὶ αἴθριος κείμενος, εἰς τὴν τῶν ὀρνίθων θρην δίαν ἐξέπεσον, ἡγνόησα τὴν φύσιν τὴν οἰκείαν, οὐ δὲν ἄμεινον ἐκείνων διάκειμαι. machus interpretatus est ; sunt autem animalia so- Α έρημα δὲ τὰ ζῶα. Φησὶν οὖν ταῦτα, ὡς ἔξω πόλεως litudinis amica. Hoc igitur est quod dicit: Extra urbem sub dio jacens, naturam propriam non cognovi, et avibus in nullo melior, in querulum earum gemitum erupi. VERS. 50. « Εt cutis mea obtenebrata est valde. Reliqui, denigrata est in profundum : illud autem illi non tam ex aestu solis, quam ex morbo et plaga acciderat; caro enim putrefacta nigra evadit. « Et ossa mea ab aestu. In sterquilinio enim sub dio sedens, æstu diei, ac multo magis innaturali calore et fervore plage, adurebatur. VERS. 31. Versa est autem in luctum cithara mea, et psalmus meus in fletum mihi. › Quæ lætitiam mihi afferebant, in luctum versa sunt. Hæc autem dicit ut Deum ad misericordiam provocet et pelliciat. Deinde, actiones a se præclare gestas, rursus enumerat et recenset. CAP. XXXI. VERS. 2. c. Εt quid partitus est Deus desuper, et hæreditas omnipotentis ex altissimis? › B Quare, inquit, talem mihi sortem et hæreditatem, potens et altissimus Deus, post tam accuratam et exquisitam vitæ mere conversationem, tribuerit, causam et rationem ignoro. Nemo enim affirmare potest quod, mutato rerum statu, supplicium hoc patiar (Deo pharmacum idoneum et aptum mihi adhibente), quia divitiis et bonis quibus prius frue- C bar, ad socordiam, luxum et mollitiem, abusus fuerim; jure enim merito, in contraria sorte constitutus, vitæ acerbæ et luctuosæ tradendus est, qui risui, lusibus et luxui va caverit: qua autem ratione, qui comessationes in anteacto vitæ suæ cursu devitavit, et joculares, eosque qui risum aliis movent, a se amolitus est, in tristem ac mæstum vitæ statum incidere debet? VERS. 3. Væ, perditio injusto, et abalienatio facientibus iniquitatem. › Existimabat Jobus se haud propter peccata adversa passum esse; et vera quidem ejus opinio erat; virtutis enim et fortitudinis exploratio, non malorum retributio fuerat : non tamen ideo impiorum sorti se adjungit, verum perditionem eorum D et alienationem a Deo concludens, miseros eos pronuntiat. Forte etiam et hanc connexionem cum superiore hic versus habet : dixerat enim, Quid partitus est Deus? innuens se contra quam merebatur pati, et quod dolores, ærumne, genitus, et paupertas, merces virtuti debita non essent; unde subjungit quod væ et perditio, alienatio et rejectio, hominibus improbis conveniat. VERS. 4. c Nonne ipse videbit viam meam, et om nes gressus meos enumerabit? > Nec sane ullæ meæ actiones, imo ne nudi quidem οι σί φιλογέλωτα. • Καὶ τί ἐμέρισεν ὁ Θεὸς ἄνωθεν, καὶ κληρονομία ἱκανοῦ ἐξ ὑψίστων, Διὰ τί οὖν, φησί, μετὰ τοσαύτην ἀκρίβειαν, τοιαύ την μοι μερίδα καὶ τοιοῦτον κλῆρον, ὁ δυνατὸς καὶ ύψιστος Θεὸς ἄνωθεν ἐπεμέρισεν, ἀγνοῶ τοὺς λόγους. Οὐ γὰρ ἔχει τις εἰπεῖν, φησίν, ὅτι τῷ πλούτῳ καὶ τοῖς ἀγαθοῖς τοῖς ἔμπροσθεν εἰς ῥᾳθυμίαν καὶ διά χυσιν ἀποχρησάμενος, ταύτην τίνω τὴν δίκην, και μεταβέβλημαι, τοῦ Θεοῦ κατάλληλόν μοι φάρμακον ἐπιθέντος· τὸν μὲν γὰρ φιλόγελον οι, καὶ φιλοπαίγμο να, καὶ τρυφῇ προσεσχηκότα, εικότως ἄν τις εἰς τὴν ἐναντίαν καταστήσεις τάξιν, γοερῷ τινι καὶ πολυθρήνῳ παραδοὺς αὐτὸν βίῳ· τὸν δὲ καὶ πρὸ τούτου φεύγοντα μὲν κώμους, ἀπωθούμενον δὲ ἀνθρώπους παίζοντας καὶ γελωτοποιοῦντας, ποῖον ἂν ἔχει λό γον ἐμπεσεῖν εἰς σκυθρωπὸν καὶ κατηφῆ βίον; • Οὐαὶ, ἀπώλεια τῷ ἀδίκῳ, καὶ ἀπαλλοτρίωσις τοῖς ποιοῦσιν ἀνομίαν. » Πετο μὲν οὐ δι' ἁμαρτίας πάσχειν ὁ Ἰώβ· καὶ ἀληθὴς ἡ ὑπόνοια, πεῖρα γὰρ ἦν ἀρετῆς, οὐ κακῶν ἀνταπόδοσις· πλὴν οὐ διὰ τοῦτο προστίθεται τῇ με ρίδι τῶν ἀσεβῶν, ἀλλὰ καὶ ταλανίζει τούτους, τὸ οὐαὶ αὐτοῖς ἐπιλέγων, καὶ τὴν ἐκ Θεοῦ ἀλλοτρίωσιν. Ἴσως δὲ ἀκολουθίαν ἔχει ὁ στίχος ὡς πρὸς τὸν προηγούμεν νον· εἶπε γὰρ, Τί ἐμέρισεν ὁ Θεός; αἰνιττόμενος, ὅτι παρὰ τὴν ἀξίαν πάσχει, καὶ οὐχ αὕτη ὀφειλομένη τῇ ἀρετῇ μερὶς, ὀδύναι, καὶ πόνοι, καὶ στεναγμοί, καὶ πενία· ὅθεν ἐπάγει, ὅτι τοῖς ἀνόμοις καὶ τὸ οὐαὶ, καὶ ἡ ἀπώλεια, καὶ τὸ ἀπηλλοτριῶσθαι, καὶ οἷον ἀποῤῥίφθαι προσήκει. • Οὐχὶ αὐτὸς ὄψεται ὁδόν μου, καὶ πάντα τὰ διαβήματά μου ἐξαριθμήσεται ; » · Καίτοιγε οὐδὲν τῶν κατ' ἐμὲ Θεὸς ἐγνόησεν, VARIE LECTIONES. |
