Quod semel factum est, unigenitum sacrificium ostendere cupiens, ut dictum est: Christus semel oblatus ad multorum exhaurienda peccata, secundo sine peccato apparebit exspectantibus se in salutem 12, per fidem, cum qua qui legem meditatur, compar invenit huic Evangelium, multumque verax quod Christus, id est veritas, Judæis locutus est: Si crederetis Moysi, crederetis utique et mihi; de me enim ille scripsit 13. Quid autem, aut ubi, non addidit, quia quaecunque mystica, quæcunque alta, quæcunque divina sunt, hæc de Christo a Moyse in umbra, et figura, et imaginibus dicebantur. temulenti, peccatis plenas esse actiones ejus signi- A commovebitur. Parata sedes tua ex tunc. Christus VERS. 32. Expiabit enim sacerdos qui unctus fuerit, et cujus expiatæ manus, ut sacerdotio fungatur pro patre suo. › C CAPUT XVII. VERS. 4-7. ‹ Et locutus est Dominus ad Moysen dicens: Loquere Aaron et filiis ejus, et cunctis filiis Israel, et dices ad eos: Iste est sermo quem mandavit Dominus dicens: Homo quilibet de domo Israel, si occiderit bovem, sive capram, in castris, vel extra castra, et non obtulerit ad ostium tabernaculi oblationem Domino, sanguinis reus erit; quasi si sanguinem fuderit, sic peribit de medio populi sui. Ideo offerre debent sacerdoti Glii Israel hostias suas quas occidunt in agro, ut sanctificentur Domino ante ostium tabernaculi testimonii, et immolent eas hostias pacificas Domino. Fundetque sacerdos sanguinem sub altare Domini, et ad ostium tabernaculi testimonii, et adolebit adipem in odorem suavitatis Domino. Et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus, cum quibus fornicati sunt. Legitimum sempiternum erit illis, et posteris eo Sive, ut LXX: Deprecabitur, inquit, sacerdos quæcunque unxerit, et quicunque consummatus fuerit manus suas consecrare ad patrem suum. Ut Christum sine aliqua dubietate ostenderet, quia enim Christus patres secundum carnem, Judæorum sacerdotum principes habebat, filii enim et ipsi Abraham, sicut et Christus fuit. Ostendit lex, ut quia Judæorum sacerdotes non poterant, sicut ait Paulus, accedentes perfectos facere, impossibile enim erat sanguine taurorum et hircorum auferre peccata, recte ipse Christus in sacerdotium unctus, et manus per crucem consummans, expiat nos. De quo in alio loco recte lex dicit: Sacerdos quem unxerint et consummaverint manus, sacerdotium ministrare post D patrem suum. Primum enim hunc pater unxit, secundum quod ait David: Propterea unxit te Deus, Deus tuus 10. Unxit autem dicens: Tu es Sacerdos in æternum, secundum ordinem Melchisedech 11. Postea ab hominibus qui ministraverunt passioni et sacrificio unctus est: crucis enim sacrificium, et agnum, et sacerdotem, et liberatorem nostrum ostendit. Propter quod ad ejus planiorem demonstrationem, et subtiliorem figuræ manifestatio nem: VERS. 34. Semel, inquit, in anno faciet hoc. › • Prov. XXVI, 9. Isai. L, 5, 6. 6 Psal. XCI, 1. 11 Hebr. ix, 28. 13 Joan. v, 46. PATROL GR. XCII. rum. > Quia parum legislatori de figuris pertinebat, sed et quod de eis cogitabat magis propter præfiguratam in eis veritatem, qua postea temporibus suis dispensata illas cessare vult, aperte præsens sanctio demonstrat, quæ non simpliciter ad Moysen, sed ad Aaron et filios ejus, et ad omnes tilios Israel præcepit:sed aperte manifestans,quia hæc legis præceptio non magnum,non perfectiorem quempiam,non imperfectum ignorare vult, quod expedit eis scire, id est, quia temporalis est litteræ lex, ut tempore expleto, non jam circa ipsam frustra et supervacue nosmetipsos occupemus. Quis autem est temporum finis ?Omnimoda loci ipsius perditio, in quo sacrificia offerri præcepit, comminando præcipiens, eum qui intra castra, sive foris, extra tamen tabernaculum testimonii sacrificium Dei explet, interire de populo. Ut quando tabernaculum testimonii, et templum quod ad ejus imaginem factum est, disperditum fuerit, cognoscatur quia finem habent omnia quæ ibi fieri lex præcepit; etiam illa Deo non placent, neque enim alias disperdidisset locum in quo peragi omnimodo secundum legem debuisset. Quod etiam dices, cum sic justas actiones, id est non occidere, non adulterari, non furari, non falsum testimonium dicere, patrem et matrem honorare, diligere proximos, lorum cultu, fornicationem, et ad dæmones confugium, fornicationem nominaretur : VERS. 8, 9. Et dices ad ipsos: Homo de filiis Israel, et de advenis qui peregrinantur apud vos, qui obtulerit holocaustum, sive victimam, et ad ostium tabernaculi testimonii non adduxerit eam, ut offeratur Domino, interibit de populo suo. › : servos liberos facere, jejunare frequenter, vel orare, A et docet quale est fornicationis peccatum, ut idonon circumscribit loco, quia semper sunt utilia, et cum evangelica conversatione communia. Hæc aulein quæ secundum semetipsa sunt superflua, sed causæ cujusdam sunt exquisita gratia, concludit loco, ut cognoscant quia temporalia sunt : omnia enim quæ loco serviunt, servire etiam ordinata sunt tempori. Deputata sunt igitur loco sacrificia, emundationes mortuorum, et seminis fluxum patientium, et leprosorum, et menstruatarum : quia et hæc per sacrificia effectum habent: similiter azyma, et figuratum pascha, scenopegia, pentecoste, necnon neomeniæ, et sabbata: oportebat enim omni modo sacrificia in istis offerri. Quia autem hæc mysteriorum Domino implendorum figuras habebant, in superioribus sufficienter ostendimus. B Parvulus ergo cum esset populus, qui legem accipiebat, et ad ea quæ sunt imperfecta inhians, quia adhæsiturus erat umbris, et compassurus locis, sicut parvulus in quibusdam locis delectatur, invenit modum legislator, per quem ex necessitate illos reinoveat a figuris, quando tempore harum recessionis fuerit, loco circumcludens eas quæ destructurus erat, et præcipiens extra locum hunc nil eorum quæ dicta sunt, fieri, sed eum qui tentaret, esse sicut sanguinem effundentem. Ergo quicunque et nunc figuras peragere destructi conantur loci, sanguinem effundunt, id est communem conversationem polluunt, in commune peccant, sicut et hi qui sanguinem fundunt, similiterque sanguinem ejus qui ab eis in errorem mittitur, fundunt: perditionis enim ei causa efficiuntur. Quia autem possibile fuit illos interrogare, aut cogitare, et cujus rei gratia hæc sancita sunt, si localia sunt, ad tempus dicimus, quia causam figurarum cognoscere aperte non poterant, neque cupiebant revelate discere, quia aliorum haberent imagines ea quæ sanciebantur. Quamobrem causam illis aliam veriorem ipsam legislator scripsit, quam hanc : Et si eadem dicere legislator videtur, verumtamen populum, cui ab eo lex imponitur, cautum reddit eadem quippe frequenter dicens, ostendit boc mandatum necessarium esse, nimisque utile. Verumtamen ne frustra idipsum rursus dicit, sed supra quidem occidentem solummodo, ut aliquod faceret sacrificium, non tamen omni modo et reliqua sacrificii facientem, pœnæ subjecit, ait enim : Qui occiderit bovem, aut ovem, sive in castris, vel extra castra, et non obtulerit ad ostium tabernaculi oblutionem Domino. Ibi prohibitus intelligitur ab eo quod tentavit hic autem non ita, sed: Qui obtule rit holocaustum, sive victimam, et ad ostium tabernaculi testimonii non adduxerit eam, ut offeratur Domino. Consummatum sive sacrificium perfectum dicens, in tantum ut holocaustum fieret, eamdem tamen et in hoc poenam præcepit. Qui enim initium fecit hoc attrectandi, et prohibitus est, nihil differt ab eo qui complevit. Sed et utriusque pœna, perjitio de populo est, ita ut non possit ultra hic in populo degere, neque de circumcisione gloriari, neque de genere Abraham semetipsum ornare, aut IsraeC lita dici, sed inter præputium habentes et alienigenas constituatur, hoc est disperdi quempiam de populo suo. Ergo quicunque nunc legis mandata, seu terminos transgrediuntur, extra templum agentes quæcunque destructo templo lex agi non vult, jam non sunt Israelitæ, nec Judæorum appellationem juste sibi usurpant. Sed etiam illud præ omnibus notari oportet, quod non solum eos qui ex filiis Israel sunt, hæc præcepit custodire, sed cum ipsis et proselytas, sive advenas, qui peregrinantur inter eos, id est gentiles, hi enim non eis conjuncti sunt, sed apud eos sunt, quia apud eos sumus, ulpote legem eorum, et prophetas, et promissam eis hæreditatem habentes. Adhæremus autem non ip Et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dœmonibus cum quibus fornicati sunt. Sive, ut LXX : Et non immolabunt ultra sacrificia sua supervacuis : cum eis a Deo præceptum fuisset: Non facies tibi idolum, nec omnem similitudinem eorum quæ in cœlo sunt sursum, et in terra deorsum, et quæcunque in D sis, sed Deo: præterea secundum LXX, homo di aquis subtus terram 14. Vitulum fecerunt conflatilem et vitulo sacrificium obtuleruut, causa gastrimargiæ sumere sacrificia volentes. Pædagogus eorum lex, de eis offerre sacrificia præcepit, ut in hæc occupati ab omni idololatria sacrificio semetipsos abstineant: et hæc sancit, quæ lex eos prohibens ab idolorum sacrificiis, simul docere etiam figuras mysteriorum futurorum potuissent. Bene autem servire idolis, fornicationem appellavit: aperte nos docens, quia nostras animas Deus sibi ad salutem despondit, et ideo fornicatio dicitur ab illo discessio. Insuper terret eos qui in carne fornicantur, "Exod. xx, 4 et Levit. xxvi, 1. xit, cum liceret simpliciter dicere hominem, duplicat tamen, ut ostendat tam eum qui in circumcisione, quam qui in præputio adhæret Deo, hoc debere custodire mandatum. VERS. 10-12. Homo quilibet de domo Israel, et de advenis qui peregrinantur inter eos, si comederit sanguinem, obfirmabo faciem meam contra animam illius, et disperdam eam de populo suo. Quia anima carnis in sanguine est, et ego dedi illum vo bis, ut super altare in eo expietis pro animabus vestris, et sanguis pro animæ piaculo sit, idcirco dixi filiis Israel: Omnis anima ex vobis non comedet sanguinem, nec ex advenis qui peregrinantur inter A cit, Anima omnis carnis in sanguine ejus est, nul YCS.> 18 B latenus substantiam animæ sanguinem intelligamus, sed quia societatem cum carne per sanguinem habet, et quando hoc evacuatum fuerit, aut friguerit, tune a carne dissolvitur sic Creatore naturam nostram disponente. Quia ergo Christus sanguinem suum ad expiationem animarum nostrarum dedit, ut ab omni nos homicidio, omnique alia iniquitate, quæ homicidio proxima est, abstineamus. Communis enim lex est, et contra omnes extenditur. VERS. 13, 14. Homo quicunque de filiis Israel, et de advenis qui peregrinantur apud vos, si venatione atque aucupio ceperit feram vel avem, quibus vesci licitum est, fundat sanguinem ejus, et operiat illum terra anima enim omnis carnis in sanguine est. Unde dixi filiis Israel: Sanguinem universæ carnis non comedetis, quia anima carnis in sanguine est. Et quicunque illum comederit, interibit. LXX autem hic edunt, Homo homo. Quod quomodo oporteat intelligi, superius diximus. Ergo oportet mandati hujus litteram custodire, et nullatenus comedere sanguinem. Hoc enim et apostolos invenies præcepisse, quando de quibusdam Judaicis observationibus contentione in Antiochensi Ecclesia facta, ad eos relata est quæstio, qui legem posuerunt, solventes quæstionem hanc, et definientes : Visum est ergo Spiritui sancto et nobis, nihil amplius imponere vobis oneris, quam ut abstineatis vos ab immolatis simulacrorum, et sanguine, et suffocato, et fornicatione 18. Propterea sanguinem quidem proprie homicidium, omnem autem sanguinem, omne fraternum odium intelligamus, quia qui odit fratrem suum, homicida est 16, sicut Joannes scripsit. Dicit ergo omnem sanguinem, injustitiam dolosorum. Virum enim sanguinum et dolosum abominabitur Dominus 17 : et quæcunque proximorum nocent vitæ, per insidias quaslibet, ita ut homicidio sanguinis comparentur. Et propterea ab omni sanguine abstineri oportet, scientes quia super animam quæ talem sanguinem conedunt, de quibus dicebat David: Qui devorant plebem meam sicut escam panis 18, faciem suam obfirmat Deus, videlicet Christus. Ipse est enim imago patris, quia qui vidit Filium, vidit et Patrem. Ipse etiam judex est, et necessarie ad comminandum his qui malorum sunt operatores, disperdam ponitur, quod demonstrat David dicens: Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat de terra memoriam eorum 19. Hic animam sanguinem comedentem perdit de populo ejus, de communi videlicet hominum genere; hanc enim sicut immisericordem et impiam separans, cum malignis condemnat dæmonibus, et in ignem mittit æternum, qui paratus est diabolo, et angelis ejus 10. Deinde insinuans quantum nos debemus compati, el misericordes esse, invicem diligentes, propter eum qui tantam pietatem in nobis ostendit, ut suum sanguinem funderet ad propitiationem nostram, et pro nostris animabus daret, ait: Quia anima omnis carnis in sanguine est, et ego dedi illum vobis, ul super altare in eo expietis pro animabus vestris "1. sticum Christi sanguinem significans; sanguis ergo D ergo venationem cœperit, id est peccantem viderit ipsius pro animæ piaculo erit. Sanguis super altare ad expiationem animarum nostrarum, pro anima expians, hic est quem effudit pro nobis crucifixus, et expiationem, sive propitiationem generi humano præstitit, primitias offerens, propter quod recte dicit: My Et sanguis pro animæ piaculo sit. Anima enim ejus, primum quidem quæ ab eo plasmata, deinde quia nostræ eam consubstantialem animæ, cum incarnaretur accepit, ut ipse pro nobis redderet quam nos debebamus mortem. Quoniam autem di Multum curæ est Deo ut alterutrum nobis minime noceamus. Propterea percutienti maxillam, cedi, et non cum eo judicio contendere, similiterque et de eo qui aufert nobis pallium Jesus præcepit ut ne quidem ex contentione ad nocendum proximo provocemur, sed imo ut eum qui injuste contra nos agit, per nostram patientiam corrigamus. Nihil ergo amplius, quam injustitia, et avaritia, et alternum odium coarctat vitam nostram. Ad hoc intendens legislator, sanguinis mandatum non frustra recapitulavit, sed quia quidam fraudibus quibusdam, et machinationibus, variisque dolis nocere popularibus, quasi ignorantes solent, perimere etiam hujusmodi molimina perspexit. Nam vide quid præcipiat. Si venatione atque aucupio ceperit feram, vel avem quibus vesci licitum est, fundat sanguinem ejus, et operiat illum terra. Quod venatio maxime injustitiam, injustitiam autem non quamlibet, sed eam quæ ad sanguinem tendit, vitamque ipsam quodammodo per dolum fraudemque injustitia patientis nocet, a divina Scriptura accipi soleat, audi David dicentem'. Captabunt in animam justi, et sanguinem innocentem condemnabunt 23. Et rursus: Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium *. Si quis eum qui venationi ex infirmitate vel ex simplicitate expositus est, bunc dicimus esse rem quæ capitur. Propter quod dixit: Feram vel avem, quìbus vesci licitum est. Per feram, de vulgo quempiam carnalem tantum et pastionibus incubantem significans, expertemque commistionem causarum. Per avem autem, eum qui a terrenis semetipsum removet rebus. Hujusmodi enim homines a violentis et avaris, in causis sæcularibus consumuntur, illa videlicet incongrua malignaque comessatione, de qua Paulus prohibebat, dicens: Si ad invicem comeditis, videte ne ab invicem consumamini”. Aut A pollutionum sacrificia legislator exponeret. Sed illic quidem, eum qui tetigit morticina, aut a bestiis capta, id est, qui communicavit, sive particeps fuit cum his qui prædicti sunt, dicit: hic autem eum qui comedit, videlicet qui totum illius peccatum suum proprium fecit, suamque malignam intentionem explevit ex malo quod ille commisit, sicut fuerunt Annas et Caiphas, qui non simpliciter Judæ participes sunt proditionis effecti, ipsi enim ementes proditionis eis dederunt pecuniam, et olim esurientes, vel desiderantes mortem Domini, ad pascendam nutriendamve suam intentionem, et ad satisfaciendum desiderio, per Judam prævaluerunt: hujusmodi comedere morticina, et a bestiis capta dicuntur. Qui necesse habent lavare vesti ut qui prius erant justi, inter ea quibus vesci licitum est, id est inter munda, recte nominantur. Verumtamen si quis peccantis, velut inferius jacentis, et pœnitentia sepulti, effundit sanguinem, id est peccatum quod peccavit, effundit autem illud, ad operationem accedens et confessionem, quemadmodum ait David : Effundam in conspectu ejus orationem meam, operiat illud terra 26. Peccata enim confitentium terra operit, utpote inferius remanentia, et pœnitentia mortificata. Et quorum prohibitus est clamor ad cœlos ascendere, quemadmodum Sodomorum ascendebat: nec enim volebant pœnitentiam agere, ita ut Deus de ipsis ab Abraham diceret: Descendam, et videbo utrum clamorem qui venit ad me opere compleverunt, an B menta sua, et corpus: lavat autem vestem suam non est ita, ut sciam. Sed et Job sive a diabolo, sive tam illam, sive ab his qui exprobrando ei ingerebant iniquitatem, non latere Dominum, id est non despici ab eo, orans clamabat : Terra, non abscondas sanguinem meum, neque inveniat locum in te latendi clamor meus 28. Id est, non cohibeatur loco, sed ad Deum ascendat. Propter quod addidit : Ecce nunc in cœlo testis meus, et conscius meus in excelsis 28. Secundum hanc ergo intentionem, legislator ea quæ dicta sunt ponens, addidit: Anima enim omnis carnis in sanguine est. Deinde adjicit: Unde dixi filiis Israel. Id est dic: De sanguine universæ carnis non comedetis quia anima curnis in sanguine est, contestans ab omni iniquitate abstineri. Contestans autem non exponere eaque contra voluntatem commissa sunt fratrum peccata, sed tradere terre ejus qui captus est, id est visus sanguinem, cooperientes illud venia et compassione. Sanguinem enim comedens, et animam qui diffamat proximi, peccatum recte putatur, quia animæ mors peccatum est his qui volunt filii Israel appellari, filiique Dei primogeniti vocari, et que subinfertur pœnam effugere; ait enim : Et quicunque comederit illud, interibit. Et neque sacerdotium, neque fides, neque sanctificatio, neque alia aliqua virtus, aut dignitas, patrocinium præbere tali potest, omnibus enim sanguinem comedentibus, interitum est minatus. VERS. 15, 16. Anima quæ comederit mortici num, aut captum a bestia, tam de indigenis quam de advenis, lavabit vestes suas et semetipsum aqua, et contaminatus erit usque ad vesperum, et hoc ordine mundus fiet. Quod si non laverit vestimenta sua, nec corpus, portabit iniquitatem suam. › Morticinum esse peccatorem, utpote qui crudelem peccati sustinet mortem, a bestiis autem captum, non tantum simpliciter, sed valde peccatorem, in tantum ut maligni in eo operentur dæmones, sicut fuit Judas, qui diabolo ingrediente in corde suo, Christum tradidit, olim diximus, cum 25 Gal. v, 15. 28 Psal. CXLI, 3. #7 Gen. xvII, 21. so isa. XL, 2. C D et corpus, qui mundat semetipsum totum, id est interiorem exterioremque suum hominem, quia intra vestimenta corpus est, sicut intra exteriorem hominem homo qui interior. Quomodo autem lavat? Per baptismum, aut per abundantiam lacrymarum, imitantium aquas baptismatis. Qui autem hoc non facit, portabit iniquitatem suam, retributionem videlicet injustitiæ. Sic enim divinam Scripturam in peccatis potissimum restituere invenies comminantem, unde Ezechiel Deum induxit dicentem: Non parcet oculus meus super te, et non miserebitur, sed vias tuas ponam super te, et abominationes tuæ in medio tui erunt 29. Sed et Isaias dicit: Sacerdotes, loquimini ad cor Jerusalem, et advocate eam, quia completa est malitia ejus, dimissa est iniquitas illius. Suscepit de manu Domini duplicia pro omnibus peccatis suis 20. CAPUT XVIII. VERS. 1-5. Et dixit Dominus ad Moysen: Loquere filiis Israel, et dices ad eos: Ego Dominus Deus vester. Juxta consuetudinem terræ Ægypti, in qua habitastis, non facietis. Juxta morem regionis Chanaan, ad quam ego introducturus sum vos, non agetis, nec in legitimis eorum ambulabitis. Facietis judicia mea, et præcepta mea servabitis, et ambulabitis in eis. Ego Dominus Deus vester. Custodite leges meas atque judicia: quæ faciens homo, vivel in eis. ▸ Quoniam multa illis, et differenter sancivit, ne in multitudine eorum quæ sanciebantur deficeret is qui legem accipiebat, intentionem simpliciter, et non in plura discerpentem, ostendit : ita ut sciens quid sit corrigendum, et ad quem finem tendat legis intellectus, præ multiplicitate non deficiat. Sicut hi qui mare navigant, quando ad finem navigii, et ad terminum cursus, et portum oculos extendunt, facile longitudinem pelagi, et sine defectu percurrunt. Præcipiens ergo ea quæ nunc dicta sunt, Ego sum Dominus Deus vester, inquit, ut createrem et Dominum discentes eum qui mundavit, B rumvo memoriam facit, ut illa ostenderet, quæ erat postea sanciturus. De quibus nunc addidit. . Valde Quæ faciens homo, vivet in eis. In ipsis enim vera vita credentibus in Christum perficitur, de quo in Evangelio Dominus dicebat: Hæc est voluntas Patris mei, ut omnis qui videt Filium, cl credit in eum, habeat vitam æternam ergo rationabiliter secundo dicit: Ego Dominus Deus vester. Contestans quia ipse Dominus, et priora judicia, vel præcepta, et posteriora sancivit, quæ qui fecerit vivet in eis. Nam prioribus judiciis, et præceptis, vide quid addidit. Ego Dominus. summo studio ea quæ præcepta sunt ab eo, custo- A Ægypti ar recte secundo judiciorum præcepto· diamus. Sic ergo sanctionis totius intentionem explanavit. Quæ est autem hæc? Ut ab omni iniquitate abstineamus, et quæ virtutis sunt agamus, juxta consuetudinem terræ Ægypti, et juxta morem terræ Chanaan nihil facere, sic ab omni iniquitate abstineri præcepit. Septuaginta autem pro consuetudine, studia interpretati sunt: quia malignas adiaventiones, et fabulas solet divina Scriptura appellare malorum studia : utpote Ezechiele dicente post iniquitates quas Deus in templo seniores Israel agere ostendit: Et dixit ad me Dominus: Vides, fili hominis? Et rursus: Conversus, videbis studia majora horum. Non solum ergo a fornicatione, et avaritia, et superbia, sed et a divinationum et auguriorum abjectionibus et veneficiis præcepit abstineri, sed et a magis, et similibus aliis ita ut Moyses in Deuteronomio diceret : Quando ingressus fueris terram quam Dominus Deus tuus dederit tibi, cave ne imitari velis abominationes illarum gentium, nec inveniatur in te qui sciscitetur et observet somnia atque anguria, ne sit maleficus, nec incantator, nec pythones consulat, nec divinos, nec quærat a mortuis veritatem. Omnia enim hæc abominabitur Dominus. Omnes qui hæc faciunt, pro abominationibus his disperdet eos Dominus ex te 3a. Ab his ergo abstineri prius oportet, et sic nobis Dens dicit: Facietis judicia mea, et præcepta mea servabitis, et ambulabitis in eis, id est movemini et conversamini in eis, et nullo tempore vacetis ab eorum correctione. Deinde rursus subdidit: 33 C VERS. 6-17. Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet, ut revelet turpitudinem ejus. Ego Dominus. Turpitudinem patris tui, et turpitudinem matris tuæ non discooperies: mater tua est, non revelabis turpitudinem ejus. Turpitudinem uxoris patris tui non discooperies, turpitudo enim patris tui est. Turpitudinem sororis tuæ ex patre vel ex matre quæ domi vel foris genita est non revelabis. Turpitudinem filiae filii tui, vel neptis ex filia, non revelabis, quia turpitudo tua est. Turpitudinem filiæ uxoris patris tui, quam peperit patri tuo, el est soror tua, non revelabis. Turpitudinem sororis patris tui non discooperies, quia caro est patris tui. Turpitudinem patrui tui non revelabis, nec accedes ad uxorem ejus, quæ tibi affinitate coujungitur. Turpitudinem nurus tuæ non revelabis, quia uxor filii tui est, nec discooperies ignominiam ejus. Turpitudinem uxoris fratris tui non revelabis, quia turpitudo fratris tui est. Turpitudinem uxoris tuæ, et filiæ ejus non revelabis. Filiam filii ejus, et filiam filiæ ejus non sumes, ut reveles ignominiam ejus, quia caro illius sunt. > Ego Dominus Deus vester. Custodite leges meas atque judicia, quæ faciens homo, vivet in cis. Abstinentes nos prius ab abominationibus quæ dictæ sunt, quia non est participatio justitiæ cum iniquitate, neque luminis societas ad tenebras 13, neque placet ei ut qui gentile quodlibet malum observationemque studet, gloriari de legis Dei scientia debeat, tunc demum judiciis Dei utamur et præceptis. Qualia autem sint judicia, et qualia præcepta, quæ faciens homo vivet in eis, ut tu eognoscas quia non Deo donas, obediens legi ejus et complens ejus judicia et præcepta, sed tibimetipsi tu enim in eis vives, virtutibus operam dans, per quas æterna vita hominibus præstatur. Sed queri pertractarique dignum est cur in uno toco legis bis dixit, fieri judicia sua, et præcepta sua custodiri? Vel cur bis dicat, Ego Dominus Deus? Putasne eadem iterando? Nullatenus: brevis est enim omnis divina Scriptura; maxime tamen hic legislator, sicut qui multa dicturus erat, fuit de brevitate sollicitus: quia duo sunt testamenta, Vetus et Novum, unde et ipse per Jeremiam dixit: Dabo vobis testamentum novum, non secundum testamentum quod dedi patribus vestris, in die qua apprehendi manum eorum, ut educerem illos de terra Ezech. v, 15. * Deut. xvII, 9-12. 33 II Cor. vi, 14. Jerem. xxx1, 31, 32. Quod non negligenda sint ca quæ sanciuntur, manifestum est ex eo quod iterum dixit: Ego Dominus. Facit autem hoc Moyses, imo spiritus qui in co loquebatur, ut non despicerentur quæ dicebantur, dicentibus quibusdam, quia Moyseos sunt. Non sunt autem ejus hæc quæ præcipiuntur, sed Dei, cum summopere quod inventum est studium adhibitum sit, ut littera eorum conservaretur, et spiritalis intellectus. Unde nostra translatio dicit : Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet, ut revelet turpitudinem ejus. Septuaginta edunt Homo, homo ad omnem domesticam carnis ipsius non accedet, ut aperiat turpitudinem. Propierea secundo dicentes, homo homo, ut quemadmodum est homo duplex, sic intelligantur et ea quæ sanciuntur esse duplicia, oportereque et exteriorem eorum faciem, et interiorem eorum faciem, et interiorem contemplationem custodire, ut magna rectaque lex exteriorem interioremque componat hominem. Sed ea quidem quæ foris est legis faSo Joan. V', |
