Quin ubi plus æquo defcendens uda metalli Fundum amat, impatiens pluviæ, metuenfque procellam, Agricolæ caveant; non hoc impune colonus Afpicit; oftendet mox fæta vaporibus aura Collectas hyemes, tempeftatemque fonoram. At licet Argentum mole incumbente levatum Subfidat, penitufque imo se condat in alveo, Cætera quæque tument; everfis flumina ripis Expatiata ruunt, fpumantibus æftuat undis Diluvium, rapidique effufa licentia ponti.

Nulla tacet fecreta poli mirabile vitrum, Quin varios cœli vultus et tempora prodit, Ante refert, quando tenui velamine tutus Incedes, quando fperabis frigidus ignem.

Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila cœli Dirumpunt obfcura diem, pluviasque minantur; Machina fi neget, et fudum promittat apertum, Audax carpat iter nimbo pendente viator; Nec metuens imbrem, pofcentes Messor ariftas Profternat: terræ jam bruma incumbit inermis, Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque paratos.

ΠΥΓΜΑΙΟ.

ΠΥΓΜΑΙΟ-ΓΕΡΑΝΟΜΑΧΙΑ,

SIVE

PRÆLIUM

INTER

PYGMAOS et GRUES commiffum.

Ennatas acies, et lamentabile bellum

Pygmeadum refero: parvas tu, Mufa, cohortes Inftrue; tu gladios, mortemque minantia roftra,

Offenfofque Grues, indignantefque pufillam

Militiam celebra; volucrumque hominumque tumultus.'
Heroum ingentes animos et triftia bella

Pieridum labor exhaufit, verfuque fonoro
Juffit et æterna numerorum affurgere pompa:
Quis lectos Graiûm juvenes, et torva tuentem
Thefea, quis pedibus velocem ignorat Achillem?
Quem dura Æneæ certamina, quem GULIELMI
Gefta latent? fratres Thebani, et flebile fatum

VOL. II.

G

Pompeit

Pompeii quem non delaffavere legentem ?
Primus ego intactas acies, gracilemque tubarum
Carmine depingam fonitum, nova caftra fecutus ;
Exiguofque canam pugiles, Gruibufque malignos
Heroas, nigrifque ruentem è nubibus hoftem.
Qua folis tepet ortu, primitiifque diei

India læta rubet, medium inter inhospita faxa
(Per placidam vallem, et paucis acceffa vireta)
Pygmæum quondam fteterat, dum fata finebant,
Imperium. Hinc varias vitam excoluere per artes
Seduli, et affiduo fervebant arva popello.
Nunc fi quis dura evadat per faxa viator,
Defertofque lares, et valles offibus albas
Exiguis videt, et veftigia parva ftupefcit.
Defolata tenet victrix impune volucris
Regna, et fecuro crepitat Grus improba nido.
Non fic, dum multos ftetit infuperabilis annos
Farvula progenies; tum, fi quis cominus ales
Congredi, et immixtæ auderet fe credere pugnæ,
Miles atrox aderat, fumptifque feroculus armis
Sternit humi volucrem moribundam, humerifque reportat
Ingentem prædam; cafoque epulatur in hofte.
Sæpe improvifas mactabat, fæpe juvabat
Diripere aut nidum, aut ulcifci in prole parentem.
Nempe larem quoties multa conftruxerat arte,
Aut uteri pofuiffet onus, volucremque futuram;
Continuo vultu fpirans immane minaci
Omnia vaftaret miles, fœtufque necarct

Immeritos,

Immeritos, vitamque abrumperet imperfectam,

Cum tepido nondum maturuit hoftis in ovo.
Hinc caufæ irarum, bella hinc, fatalia bella,
Atque acies letho intenta, volucrumque virumque
Commiffa ftrages, confufaque mortis imago.
Non tantos motus, nec tam memorabile bellum,
Mæonius quondam fublimi carmine vates
Lufit; ubi totam ftrepituque armifque paludem
Miscuit hic (visu miserabile !) corpora murum
Sparfa jacent juncis transfixa, hic gutture rauco
Rana dolet, pedibufque abfciffo poplite ternis
Reptat humi, folitis nec fefe faltibus effert.

Jamque dies Pygmæo aderat, quo tempore cæ
Poenituit fœtus, intactaque maluit ova.

Nam fuper his accenfa graves exarfit in iras

Grus ftomachans ; 'omnefque fimul, quas Strymonis unda,
Aut ftagnum Mareotidis, imi aut uda Caystri
Prata tenent, adfunt; Scythicaque excita palude,
Et conjurato volucris defcendit ab Iftro.
Stragefque immenfas et vulnera cogitat absens,
Exacuitque ungues iftum meditata futurum,
Et roftrum parat acre, fugæque accommodat alas.
Tantus amor belli, et vindi&tæ arrecta cupido.
Ergo ubi ver nactus proprium, fufpenfus in alte
Aëre concuffis exercitus obftrepit alis,
Terræque immenfos tractus, femotaque longe
Æquora defpiciunt, Boreamque et nubila tranant
Innumeri: crebro circum ingens fluctuat æther

Flamine, et affiduus mifcet cœlum omne tumultus.

Nec minor in terris motus, dum bella faceffit Impiger, inftituitque agmen, firmatque phalangas, Et furit arreptis animofus homuncio telis : Donec turma duas compofta excurrat in alas, Ordinibufque frequens, et marte inftructa perito. Jamque acies inter medias fefe arduus infert Pygmeadum ductor, qui majeftate verendus Inceffuque gravis reliquos fupereminet omnes Mole gigantea, mediamque affurgit in ulnam. Torvior afpectu (hoftilis nam infculpferat unguis Ore cicatrices) vultuque oftentat honefta Roftrorum figna, et crudos in pectore morfus. Immortali odio, æternifque exercuit iris Alituum gentem, non illum impune volucris Aut ore, aut pedibus peteret confifus aduncis.. Fatalem quoties Gruibus diftrinxerat enfem, Truncavitque alas, celerique fugam abftulit hosti: Quot fecit ftrages! quæ nudis funera pullis Intulit, heu quoties implevit Strymona fletu ! Jamque procul fonus auditur, piceamque volantum Profpectant nubem bellumque hoftefque ferentem. Crebrefcit tandem, atque oculis fe plurimus offert Ordinibus ftructus variis exercitus ingens Alituum, motifque eventilat aëra pennis. Turba polum replet, fpecieque immanis obumbrat Agmina Pygmæorum, et densa in nubibus hæret: Nunc denfa, at patriis mox reddita rarior oris.