τις, φησὶν, ὑπόνοια βλαστήσεως γένηται, ταχέως ἐκ- A inquit, germinationis suspicio aliqua fuerit, subito κατήσεται, καὶ συνδιαφθαρήσεται τοῖς προσοῦσιν ἡ δοκοῦσα περιφάνεια. Ἐκ μεταφορᾶς δὲ αὐτὸ ἔλαβε τῶν ἐκτεμνομένων δένδρων. exscindetur apparens splendor, et una cum faculta→ tibus quas possidet, peribit et corrumpetur. Metaphora autem ab arboribus ferro excisis ducta est. VERS. 17. Memoriale ejus pereat de terra. › Id est: Impius ab omnibus oblivioni tradetur; liberi enim ejus peribunt, qui monumentum parentum exsistunt. Et erit nomen ci super faciem extra. › Nomen, inquit, ejus infaustum adeo et abominandum erit, ut statim simulatque quis audierit nominis ejus appellationem, vel solam ejus mentionem detestatus, faciem suam extra ab eo qui B protulerit, avertat. VERS. 20. Super eum gemuerunt ultimi. [Aquila autem, In die ejus angentur et cruciabuntur ultimi.] Primos autem tenuit admiratio. > Primos vocat, sæculi quo ille floruit seniores; ultimos vero, post eum oriundos. Qui impiorum, inquit, ruinam oculis cernunt, et qui postea qua illis evenerint, fama accipient, admirabuntur ; eἰ juvenes quidem rebus suis metuentes timor invadel, ætate autem provectis et expertis, rerum eventus stuporem incutiet. CAP. XIX. Οἱ μὲν φίλοι τῷ Ἰὼβ ἐπιτιμῶριν ὡς περιττὰ θρα- Amici quidem Jobum, tanquam inepta effutienσυνομένῳ· ὁ δὲ ὡς βαρεῖς ὄντας ἐν τοῖς ὀνείδεσιν C tem, objurgant; ille vero eos tanquam sibi moleαἰτιᾶται, καί φησιν, ὅτι Τοῦτο μόνον ὑμᾶς γνῶναι stos et contumeliosos accusat, dicitque : llud unu θέλω, ὅτι Θεός ἐστιν ὁ τὰς ἀνηκέστους μοι ταύτας scire vos volo, Deum esse qui plagas has immeπληγὰς ἐπαγαγών, ἵνα τοῦτο γνόντες, φοβηθῆτε μὴ dicabiles mihi inflixit; ut hoc cognito, vereamini τοῖς ἱσοστασίοις καὶ ὑμᾶς περιβάλλῃ κακοῖς. Μέμ ne paribus ærumnis vos involvat. Vituperat autem φεται δὲ ὡς κατὰ πρόσωπον αὐτὸν κακολογοῦντας. eos, quod coram et in os maledicta evomerent. Δῶμεν γάρ, φησίν, ὅτι μή καθηκόντως φθέγγομαι, Concedatur, inquit, me contra quam decorum est ἀλλ' ὑμᾶς οὐκ ἔδει φίλους ὄντας ἐπιτρίβειν μοι τὰς loqui ; vos autem, qui amici estis, non oportebat συμφοράς. Ταῦτα πρὸς τοὺς φίλους εἰρηκώς, πάλιν calamitates meas refricare et augere. Hæc postἐκδιηγεῖται τὰ συνέχοντα αὐτὸν δεινὰ, ἑαυτόν τε quam amicis dixisset, rursus mala quibus premeπείθων κἀκείνους, ὡς ὑπὲρ ἁμαρτίας ἀνθρωπίνας αἱ batur enarrat, ut sibi non minus quam illis persuaτιμωρίαι, καὶ ἐχθροῦ μᾶλλον εἰσιν αἱ τοιαῦται πλη- deat, supplicia sua delictis humanis graviora exsistere, γαί· ὄντως γὰρ ἐχθρὸς ἦν ὁ οὕτως χρώμενος, εἰ καὶ plagasque ejusmodi ab inimico dæmone inflictas αὐτὸς τὴν αἰτίαν ἡγνόει τῆς συγχωρήσεως. Εἶτα esse; revera enim inimicus erat qui tam inclementer παρακαλεῖ ἵνα, εἰ καὶ μὴ ὡς δίκαιον ἐπαισχύνωνται, eo utebatur, licet ille permissionis divinæ causan ἀλλ' ὡς φίλον ἐλεήσωσι· καὶ ἐπεύχεται γραφῇ παρα ignoraverit. Deinde hortatur ut, sin minus tanquamu δοθῆναι αὐτοῦ τὰ ῥήματα, ἵνα διαδόσιμα καὶ ταῖς justum revereri, saltem tanquam amicum miseriἐφεξῆς γένωνται γενεαῖς· ὅ δὴ καὶ γέγονε, καὶ οὐκ cordia eum prosequi velint; optatque verba sua ἀπέτυχε γε τῆς εὐχῆς ὁ δίκαιος. Καὶ μέμφεται τοῖς scriptis tradi, ut ad futura sæcula transmittantur : φίλοις ὡς ἀναζητοῦσι πῶς ἂν αὐτὸν τοῖς λόγοις πλή quod sane factum est, neque justi vota irrita fueξωσι, καὶ παραινεῖ παύσασθαι τῶν ὀνειδισμῶν, τοῦ runt. Amicos etiam increpat, quod occasione: Θεοῦ τὸ κρίμα διευλαβουμένους. studiose quærerent conviciis eum proscindendi, hortaturque eos ut, judicium divinum reveriti, a conviciis et contumeliis abstineant. • Γνῶτε μόνον ὅτι ὁ Κύριος ἐποίησε με οὔ Α βλέπετε, φησί, περὶ ἐμὲ, μὴ λογίζησθε ἄλλοθεν D VERS. 2. Scitote tantum quia Dominus fecit me sic. Mala, inquit, quae pati me videtis, ne existimetis VARIA LECTIONES. ἴσ. ἐκπλήξονται, PATROL. GR. XCIII. aliunde quam a Deo mihi contingere. Vobiscum A εληλυθέναι μοι ἢ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Ἔννοιαν τοίνυν igitur calamitatem meam considerantes, ejusque λαβόντες τῆς ἐμῆς συμφορᾶς, καὶ τὸ μέγεθος ταύ magnitudinem perpendentes, et quemadmodum της κατανοήσαντες, καὶ ὡς ἡ ἐπίτασις τῶν δεινῶν malorum acerbitas vestigium omne pristinæ feli- οὐδὲν ἔχνος τῆς προτέρας εὐπραγίας συνεχώρησε citatis deleverit, et vos mecum eamdem naturam περιλειφθῆναι, καὶ ὡς τὴν αὐτὴν περίκεισθε φύσιν, indueritis, animo vestro reputantes, timete ne, dum λογισάμενοι, φοβήθητε, μὴ ἀδεῶς ταῖς κατ ̓ ἐμοῦ conviciis et maledictis contra me secure et intre- λοιδορίαις ἁμαρτάνοντες, δίκην ὑπόσχητε, τὰς αὐ pide peccatis, easdem mecum plagas sentientes, τὰς ἐμοὶ δεχόμενοι πληγάς· ὁ γὰρ ἐμοὶ ταῦτα ἐπsupplicium luatis; qui mihi enim eas inflixit, po- άγων, δύναται καὶ ὑμῖν ἐπαγαγεῖν. Διὰ τούτων δὲ test etiam et vobis infigere. His autem verbis, εἰς φόβον αὐτοὺς ἀποφέρει, δεικνύς, ὅτι τοῖς ὑπὸ ostendens quod non oporteat illis insultare qui a τοῦ Θεοῦ τιμωρουμένοις οὐ χρὴ ἐπεμβαίνειν, ἀλλὰ Deo plectuntur, sed illorum potius sortem lugere, et θρηνεῖν, καὶ φοβεῖσθαι· οἱονεὶ λέγων, Μή οὕτως timere, metum illis injicit ; ac si ita diceret : No- έπεμβαίνητέ μοι κάμνοντι, μὴ ἐλεοῦντες, μηδὲ lite sic, misericordiam exuentes, et calamitatis meæ συμπαθούντές μου τῇ περιστάσει, μὴ καὶ ὑμεῖς affectum deponentes, laboranti mihi insultare, ne τοῖς αὐτοῖς περιπέσητε, τὴν αὐτὴν ἔχοντες φύτ eamdem mecum naturam habentes, in eadem mala Β σιν. incidatis. C Per suppositionem, inquit, vobis concedo quod pro peccatis hæc patiar, prout vos arbitramini; detur ex opinione vestra quod ex recta via deflexerim, quod a veritate aberrem, in sermonibus meis de meipso mentiar, et cum impius sim justitiam simulem, neque tempore opportuno verba mea proferam, sit autem in me error, vel (secundum reliquos interpretes) ignorantia, neque prout decet. loquar; verum hoc supposito, quod ea quæ non oportebat, admiserim, me tamen (licet talis forem) qui olim pietatem sum sectatus, ex operibus libertate loquendi nunc frui oportebat: hoc autem non feci, sed tanquam justus respondeo. Nonne vobis igitur, verbera, tabem, vermes, et bonorum jacturam intuentibus, verendum erat? ac venia mihi, præ D dolore verba eructanti, concedenda fuit? Non tantum autem sine modo et modestia conviciis me laceratis, sed impetu facto, et tanquam insultantes, afflictum, ærumnosum, et tam gravia perpessum, pedibus proculcatis. VERS. 6. Scitote igitur quia Dominus est qui turbavit. > Id est, qui res meas adeo conturbavit. Hebræus autem, pro, turbavit, habet, percussit. Ut autem timorem illis incuteret, et a contradictionibus cessare cogeret, dictum quo in exordio usus est, rursus bic usurpavit : Meam enim, inquit, plagam animo vobiscum reputantes, ne in easdem vos ærumnas incidatis, metuite. • Καταλαλεῖτέ μου, οὐκ αἰσχυνόμενοί με επίκει σθέ μοι. » Καὶ κατὰ Θεοδοτίωνα καὶ Σύμμαχον, Τοῦτο δέκατον κατησχύνατε με. Βαρύ μέν, φησί, καὶ τὸ ἀπόντων καταλαλεῖν· ὑμεῖς δὲ ἀνερυθριάστως καὶ κατὰ πρόσωπον λοιδορεῖτέ με, καὶ προσεπεμβαίνετε μοι, μὴ ἐλεοῦντες, μηδὲ συμπαθοῦντές μου τῇ περιστάσει. • Ναὶ δὴ ἐπ' ἀληθείας ἐγὼ ἐπλανήθην, παρ' ἐμοὶ δὲ αὐλίζεται πλάνος, λαλῆσαι ῥήματα ἃ οὐκ ἔδει, τὰ δὲ ῥήματά μου πλανᾶται, καὶ οὐκ ἐπὶ καιροῦ· ἔα δὲ, ὅτι ἐπ' ἐμοὶ μεγαλύνεσθε, ἐνάλλεσθε δέ μοι ὀνείδει. Καθ' ὑπόθεσιν ὑμῖν, φησί, δίδωμι, ὡς ὑπολαμ βάνετε, ὅτι διὰ τὰ ἁμαρτήματα ταῦτα πάσχω · δε δόσθω καθ' ὑμᾶς ὅτι τῆς ἀληθοῦς ὁδοῦ ἔξω γέγονα δῶμεν ὅτι κατ' ἀλήθειαν ἐγὼ πλανῶμαι, καὶ ψεύ δομαι τοῖς ὑπὲρ ἐμαυτοῦ λόγοις, καὶ ἀσεβὴς ὢν δικαιοσύνην σχηματίζομαι, καὶ οὐ κατὰ καιρὸν τοὺς λόγους προφέρω, ἐστὶ δὲ ἐν ἐμοὶ πλάνος, ἢ κατὰ τοὺς λοιποὺς, ἀγνόημα, καὶ οὐ κατὰ τὸ δέον φθέγγομαι· ἀλλ ̓ εἰ καὶ καθ ̓ ὑπόθεσιν τοιαῦτα ἐπεποιήκειν, οἷα οὐκ ἔδει, εἰ καὶ τοιοῦτος ἤμην, καὶ δέον με πάλαι εὐσεβείας ἐπιμελούμενον, νῦν τὴν ἐκ τῶν ἔργων ἔχειν παρρησίαν· τοῦτο μὲν οὐ πεποίηκα, ἀποκρίνομαι δὲ ὡς δίκαιος. Δρα οὐκ ἐχρῆν ὑμᾶς βλέποντας τὰς μάστιγας, τοὺς ἰχῶρας, τοὺς σκώληκας, τὴν ἀπώλειαν τῶν ὑπαρχόντων, αἰδεσθῆναι, καὶ συγγινώσκειν ὑπὸ ἀλγηδόνων φθεγγομένω; Μᾶλλον δὲ οὐ μετρίως μοι ὀνειδίζετε, ἀλλ' ἐναλλόμενοι ὥσπερ οἱ ἐπεμβαίνοντες καὶ καταπατοῦντες, καὶ ταῦτα οὕτω πάσχοντα καὶ ταλαιπωρούμενον. · « Γνῶτε οὖν ὅτι Κύριος ἐστιν ὁ ταράξας. » Τουτέστιν, ὁ ἐν τοσαύτῃ συγχύσει τὰ κατ' ἐμὲ και ταστήσας· ὁ δὲ Ἑβραῖος ἀντὶ τοῦ, ὁ ταράξας, ἔπληξεν, ἔχει. Τὴν δὲ ἐν τῷ προοιμίῳ ῥῆσιν αὖθις τέθεικεν, εἰς φόβον αὐτοὺς καταστῆσαι βουλόμενος, καὶ παῦσαι τῆς ἀντιλογίας· Ἐννοήσαντες γάρ, φησί, τὴν κατ' ἐμοῦ πληγὴν, δείσατε μὴ καὶ ὑμεῖς τοῖς αὐτοῖς περιπέσητε. • Ἰδοὺ γελῶ ἐνείδει, οὐ λαλήσω. Τοῦτο πολλαχοῦ ἔστι νοῆσαι· ἤτοι γὰρ τοῦτό φησιν, ὅτι Ἐπὶ τῷ ὀνείδει ὑμῶν γελᾶν, οὐ λαλεῖν νο μίζομαι· ἢ, ὅτι Λέγων μετ ̓ ἀληθείας τὰ κατ' ἐμὲ ὡς ἔχει, οὐ παραδέχεσθέ μου τοὺς λόγους, ἀλλὰ διὰ τὸ ἀντιλέγειν μοι ὑμᾶς, δοκῶ μηδὲ εἰρηκέναι· ῆ, ὅτι Βέλτιον τὸ γελᾶν ἐπὶ τοῖς ὑμετέροις ἐνείδεσι, καὶ μὴ ἀποκρίνεσθαι, ἀλλὰ καταφρονεῖν αὐτῶν ὡς ψευδῶν. Τί γὰρ εἴποιμι, μήπως τῆς ἀποφάσεως δεικνυούσης πότερον ἐγὼ τ' ἀληθῆ λέγω, ἢ ὑμεῖς ; • Κύκλῳ περιῳκοδόμημαι, καὶ οὐ μὴ διαβῷ· ἐπὶ πρόσωπόν μου σκότος ἔθετο. » Οἱ δὲ ἄλλοι ἀντὶ τοῦ, ἐπὶ πρόσωπόν μου, ἐπὶ ἀτραπούς, ἐξέδωκαν. Αδιεξίτητά μοι, φησί, τὰ κακὰ, καὶ οὕτω τοῖς δεινοῖς κεκύκλωμαι, ὥστε μηδὲ ἔχειν διέξοδον. Ως γὰρ οἱ κυκλοτερῶς ὑπὸ τεῖχος ἀπειλημμένοι, ἢ ἀορασίᾳ τὰς ὄψεις ἐμποδιζόμενοι, περαιτέρω προελθεῖν οὐ δύνανται· οὕτως ἀμήχανον τῶν συμφορῶν ἔξω γενέσθαι· ἐσκότωσέ με, οὐκ ἔχω ποῦ ἀπελθεῖν, οὐδὲ βλέπω, οὐδὲ δύναμαι, ὡς ἐν ὀχυ ρώματι καὶ φρουρα καθειργμένος. • Διέσπασέ με κύκλῳ, καὶ ᾠχόμην· ἐξέκοψε δὲ ὥσπερ δένδρον τὴν ἐλπίδα μου· δεινῶς δέ μοι ὀργῇ ἐχρήσατο, ἡγήσατο δέ με ὥσπερ ἐχθρόν. » Μεληδόν, φησί, διέσπασε, την προσοῦσαν κτῆσιν ἀφείλετο, τὴν ἐκ τῆς εὐπαιδίας μνήμην ἠφάνισε, πᾶσαν μου χρηστὴν ἐλπίδα, ὡς δένδρον ἐξέκοψεν ὥσπερ δέ τις ἐχθρὸς ὀργῇ χρώμενος, οὕτω τὰ κατ' ἐμὲ διασκεύασε b, καὶ κατὰ τοῦ σώματος ἤνεγκε την πληγὴν, καὶ ὡς πολέμιον ἐτιμωρήσατο, καὶ βαρύτερον. Καλῶς δὲ εἶπε τὸ ὥσπερ· οὐ γὰρ ἐμπαθῶς, οὐδὲ ὡς ἐχθρὸς ὁ Θεὸς κολάζει. Ταῦτα δὲ εἶπε, καὶ τοὺς φίλους καὶ ἑαυτὸν πείθων, ὡς ὑπερέβαλε μέσ τρον ἀνθρωπίνων ἁμαρτημάτων ἡ τιμωρία· καὶ γὰρ ἀληθῶς, οὐ δι' ἁμαρτίας, ἀλλὰ κατὰ γυμνασίαν ἔπασχεν ὁ δίκαιος. · Ταῖς ὁδοῖς μου ἐκύκλωσαν ἐγκάθετοι. » A VERS. 7. « Ecce rideo opprobrio, non loquar. > Hoc sensum multifarium admittit; vel enim hoc dicit Propter vestra convicia ridere potius quam loqui videor; vel : Res meas prout se habent vere enarrans, fidem sermonibus meis non adhibetis, sed contradictione vestra facitis ut ne locutus quidem esse videar; vel : Satius est non respondendo, sed tanquam falsa rejiciendo, convicia vestra ludibrio habere. Quid enim dicere oporteat, cum judicio nondum ostensum sit quis nostrum vera loquatur? VERS. 8. In circuitu circumædificatus sum, et non transibo: in vultu meo tenebras posuit. › Alii vero, pro illo, in vultu meo, interpretati sunt, super semitas. Mala nea, inquit, nulla oratione percurri possunt, meque sic ærumna cirB cumvallarunt, ut exitum invenire nequeam. Quemadmodum enim qui undique muro clausi sunt, vel tenebris impediti, cernere nequeunt, ulterius progredi non possunt ; sic calamitates evadere, impossibile mihi est : occæcavit me, perfugii locum non habeo ; et tanquam septo ac propugnaculo inclusus, neque video, neque videre possum. VERS. 10, 11. • Dirupit me undique, et abii; et excidit tanquam arborem spem meam : graviter autem mihi ira usus est, et arbitratus est me tanquam inimicum. > Membratim, inquit, me discerpsit, facultates quas possederam eripuit, praeclare sobolis memoriam omnem delevit, et tanquam arborem, spem omnem bonam radicitus excidit tanquam hostis ira accensus bona mea omnia diripuit, corpori plagam inflixit, gravioreque supplicio quam adversarium me affecit. Recte vero dixit, tanquam, Deus enim absque perturbatione et animo hostili supplicia irrogat. Dicit autem hæc, ut amicis et sibi persuadeat quod humanorum delictorum mensuram supplicium excederet justus enim revera non propter peccata, sed propter patientiæ suæ explorationem patiebatur. VERS. 12. « Viis meis in circuitu insederunt insidiatores. » Metaphora ab hostibus sumpta hoc dictum est, qui undique insidias locantes, eum cui insidiantur in medio inclusum deprehendentes, subito omnes Ἐκ μεταφορᾶς τῶν πολεμίων τοῦτο εἶπεν, οἳ λόχους καὶ ἐνέδρας πανταχόσε ἱστῶντες, ἀθρόον πάν τες ἐπέρχονται, ἀπολαβόντες ἐν μέσῳ τὸν ἐν εδρευόμενον · ἵνα εἴπῃ, ὅτι Πανταχόθεν με περι- D adoriuntur; ac si diceret : Qui novis angoribus me εστοίχισαν οἱ τὰς ἀλγηδόνας ἐπιφέροντες, καὶ ὁδός τις τοῖς ἐπιοῦσιν οἱ προλαβόντες ἐγίνοντο, ἄλλος ἄλλον διαδεχόμενοι, καὶ τῇ συνεχεῖ τῶν δεινῶν ἀγγελίᾳ βαπτίζοντες τὴν διάνοιαν. Ἐγκάθετοι δέ εἰσιν οἱ δόλιοι, οἱ τῷ κακῷ ἐγκείμενοι, οἱ ἐνεδρεύοντες, καὶ καταβλάπτοντες, εἴτε ἄνθρωποι, εἴτε δαίμόνες· ὁδοὶ δὲ, δι' ὧν τὴν πορείαν οἱ διαρπάσαντες αὐτοῦ τὴν περιουσίαν ἐποιήσαντο. cumulant, undique me circumvallarunt, aliique aliis succedentes, et non interrupto malorum nuntio animum meum obruentes, priores subsequentibus viam munierunt. Insidiatores autem sunt, vafri, qui improbitati incumbunt, qui insidiantur et injuria lædunt, sive homines, sive dæmones sint; viæ autem, rationes erant quas inierunt, qui bona cjus diripuerant. VERS. 16. ‹ Servum meum vocavi, et non obedivit. › Orbatus aliorum solatio, cultum et obsequium VARIE LECTIONES. ὁ ἔσ, διεσκέδασε. famulorum postulabam, et quidem precibus enixe Α ταστὰς, τὴν ἐκ τῶν οἰκετῶν ἐζήτουν θεραπείαν. efflagitans quod volebam non sum assecutus. Hoc autem inter acerbissima locum meretur, si quis morbo laborans, opem ejus imploraverit qui obsequium præstare debet, nec tamen audiatur. Nos igitur exemplo beati Jobi attendentes, irasci contra eos qui nobis famulantur minime oportet, sive conjux, sive servus, sive filius, dicto inobediens et immorigerus fuerit. VERS. 18. • Cum exsurrexero, contra me loquun tur. > Forte etiam, scelestum, impium, et impurum me vocant, et propter peccatorum multitudinem poenas Inere dicunt. Vel hæc quidem nequaquam, illud vero quod plerisque in diuturnioribus morbis contingere solet: Quousque hic non moritur? cur grave et inutile pondus factus est terræ? Illud autem, cum exsurrexero (vel, scilicet, quando ab iis separatus fuero ; vel quando, exacta nocte, a somno excitatus fuero secum ita loquuntur: Nondum obiit? vivit adhuc hic morticinus? VERS. 22. • Quare me persequimini sicut et Dominus, et de carnibus meis non satiamini? B C Cur nulla miseratione mei tacti, et quidem mali acerbitatem videntes, calamitates meas augetis? Cur divinæ iracundiæ vestram superadjicitis, et inexplebili verborum atrocitate contra me utimini, ex voluntate divina nequaquam hoc faciente? Lieet enim ipse puniat, benignos tamen et clementes nos esse vult; et licet ab ipso castigemur, humanitatem – tamen et misericordiam erga nos invicem Deus a nobis postulat. Illud igitur, Quare me persequimini sicut et Dominus? id est : Poterit quidem Deus aliquid in me culpa dignum deprehendere; vos autem dicite qua in re contra vos deliquerim? Annon vobis satis est quod corpus meum ita tabe consumptum sit? hoc enim innuit cum dicit : De carnibus autem meis non satiamini; præsertim cum contuneliosi sermones ad depascendas carnes per se sufficiant. Contumelias igitur et convicia formidemus, cum fratres nostros iis vulnerari non ignari simus. A Domino enim hæc mihi consummata sunt, quorum ego mihi conscius sum. › Polychr. et Olymp. Non est humana, inquit, in- D juria et contumelia, quam patior; ex iis enim quæ corpori acciderunt, cladem pecorum et liberorum a Deo plagam esse inflictam novi. Idcirco dicit : Hæc quæ mihi contingunt, satis evincunt et docent plagam esse maximam quam sustineo; escam enim ineam (prout supra ab eo dictum est 9) in fetorem versam esse video. Hoc autem non a naturali morbo profluit, jamdudum enim fractum corpus elanguisset: Deus hæc nihi inflixit, quæ solum animæ meæ nota sunt; nemo enim eodem malorum sensu mecum 96 Job vI, 7. εἴσ. βρόμον. Καὶ ταῦτα ἱκετεύων, διήμαρτον τῆς γνώμης. Καὶ τοῦτο δὲ τῶν σφόδρα ἀλγεινῶν, τὸ ἐν νόσῳ κείμενον καλεῖν τὸν ὀφείλοντα ὑπηρετεῖν, καὶ μὴ ἀκούεσθαι. Δεῖ οὖν ἡμᾶς τῷ ὑποδείγματι τοῦ μεγάλου Ἰὼβ προσέχοντας, μὴ ὀργίζεσθαι κατὰ τῶν ὑπηρετῶν, μήτ' ἂν γυνή, μήτ' ἂν οἰκέτης, μήτ' ἂν υἱὸς ᾗ δ παρακούων. • Οταν ἀναστῶ, κατ' ἐμοῦ λαλοῦσιν. » Ἴσως καὶ αὐτοὶ λέγοντες τὸν μιαρόν, τὸν ἐναγή, τὸν ἀκάθαρτον, τὸν διὰ πλῆθος ἁμαρτιῶν αὐτοῦ τι μωρούμενον· ἢ ταῦτα μὲν οὐδαμῶς, τὸ δὲ τοῖς πολ λοῖς ἐπὶ ταῖς μακραῖς νόσοις συμβαῖνον, Μέχρι τίνος οὐ τελευτᾷ ; τί βαρὺ φορτίον καὶ ἀχρεῖον κεῖται τῇ γῇ; Τὸ δὲ, ὅταν ἀναστῶ, ἤτοι ὅταν αὐτῶν ἀποχωρισθῶ, ἢ ὅταν ἀφ ̓ ὕπνου ἐξεγερθῶ μετὰ τὴν νύκτα, πρὸς ἑαυτοὺς λέγουσιν, Οὔπω τέθνηκεν; ἔτι ζῇ ὁ ἄδης οὗτος ; • Διατί με διώκετε ὥσπερ καὶ ὁ Κύριος, ἀπὸ δὲ σαρκῶν μου οὐκ ἐμπίπλασθε; ν Τίνος ἕνεκεν ἐπιτίθεσθε ταῖς συμφοραῖς, οὐδένα οίκτον ἐπ ̓ ἐμοὶ λαμβάνοντες, καὶ ταῦτα, ὁρῶντες τὸ δεινόν ; Διατί δὲ τῇ θείᾳ ὀργῇ συνεπιτίθεσθε, καὶ ἀκορέστως τῇ τῶν λόγων βαρύτητι κέχρησθε κατ' ἐμοῦ, οὐ πάντως κατὰ γνώμην Θεοῦ τοῦτο ποιοῦν τες ; Εἰ γὰρ καὶ αὐτὸς τιμωρεῖται, ἀλλ' ἡμᾶς φιλαν θρώπους εἶναι βούλεται φιλανθρωπίαν ἡμᾶς τὴν εἰς ἀλλήλους ἀπαιτεῖ Θεὸς, κἂν ὑπ' αὐτοῦ παιδευώμε θα. Τὸ οὖν, Διατί με διώκετε ὥσπερ καὶ ὁ Κύ ριος ; ἀντὶ τοῦ, Ἴσως μὲν ἔχοι ἄν τι καὶ κατηγορεῖν μου Θεός, τί δὲ ἄρα καὶ εἰς ὑμᾶς ἥμαρτον, εἴπατε. Ἢ γὰρ οὐκ ἀρκετὸν ὑμῖν τὸ οὕτω μοι δια φθαρῆναι τὸ σῶμα; τοῦτο γὰρ δηλοῖ λέγων, Ἀπὸ δὲ σαρκῶν μου, οὐκ ἐμπίπλασθε· ἄλλως δὲ ἱκανοί εἰσιν οἱ ὀνειδιστικοί λόγοι καὶ σάρκας δαπαναν. Δείσωμεν οὖν καὶ ἡμεῖς τὰς λοιδορίας, εἰδό τες όπως πλήττομεν δι' αὐτῶν τοὺς ἀδελφούς ἡμῶν. • Παρὰ γὰρ Κυρίου ταῦτά μοι συνετελέσθη, ἐγὼ ἐμαυτῷ συνεπίσταμαι. Πολυχρ. καὶ Ολυμπ. Οὐ γάρ ἐστι, φησὶν, ἀνθρωπίνη ἐπήρεια· καὶ γὰρ τὰ συμβάντα περὶ τὰ θρέμματα καὶ τὰ τέκνα, ἐκ τῶν συμβάντων μας περὶ τὸ σῶμα οἶδα Θεοῦ πληγῆς ὄντα. Διὰ τοῦτο φησιν, Ικανὸν ἔχω διδάσκαλον τοῦ ἐσχάτην εἶναι τὴν πληγὴν, τὰ συμβάντα μοι ταῦτα· οἷον ὡς ὅταν λέγῃ, βρόμον ο γὰρ ὁρῶ τὰ στά μου. Οὐκ ἔστι ταύ τα νόσου φυσικής, πάλαι γὰρ ἂν ἀπηγόρευσε τὸ σῶμα· Θεός μοι ταῦτα ἐπήγαγεν, ἃ μόνη εἶδεν ή ἐμὴ ψυχή· οὐδεὶς γὰρ οὕτω συναισθάνεται τῶν και κῶν, οὐδὲ ἐπιδεῖν δύναται, ὡς ὁ πάσχων ἐγὼ, τῶν VARIÆ LECTIONES. δεινῶν τὸ μέγεθος· αὐτὸς γὰρ γινώσκω, ὁ ὑπὸ τῶν A tangitur, nec eorum magnitudinem, prout ego qui παθῶν κεντούμενος, καὶ ἡ ὄψις δὲ ἱκανὸς διδάσκαλος τοὺς νοῦν ἔχουσι γίνεται. « Εἰ δὲ καὶ ἐρεῖτε, Τί ἐροῦμεν ἔναντι αὐτοῦ; ['Ανθ' οὗ ὁ Σύμμαχος, Λέγετε δὲ, Τί ἐστιν ᾧ διώξομεν αὐτόν;] καὶ ῥίζαν λόγου εὑρήσομεν ἐν αὐτῷ; [ὁ δὲ Εβραῖος, καὶ ἁμάρτημα λόγου, λέγει.] Εὐλαβήθητε δὴ καὶ ὑμεῖς ἀπὸ ἐπικαλύμματος. [Πάλιν ὁ Σύμ μαχος, Εὐλαβεῖσθε ὑπὲρ ἑαυτῶν τὴν μάχαιραν.] Θυμὸς γὰρ ἐπ' ἀνόμους ἐπελεύσεται· καὶ τότε γνώσονται ποῦ ἐστιν αὐτῶν ἡ ὕλη. Κατὰ δὲ τοὺς λοιπούς, Όπως γνῶτε ὅτι ἐστὶ κρί σις. Τὸ μέντοι δηλούμενον ἐν τούτοις τοῖς ῥήμασιν ἐκεῖνό ἐστιν· Επειδή, φησὶν, ἀντὶ παρακλητικῶν λόγων κατ' ιδίαν σκοπεῖτε, ποίας ἀντιλογίας εὕρητε, καὶ ὡς οἱ τὰς ῥίζας ἐπιζητοῦντες, ἀνιχνεύετέ μου τοὺς λόγους, πόθεν μου λάβησθε, καὶ ποῖον ἐν τού τοῖς ἁμάρτημα φωράσητε· καὶ τῶν πραγμάτων ὑπὲρ ἐμοῦ μαρτυρούντων, αὐτοὶ σπεύδετε, ὡς ἂν μηδὲ ὑπὸ τῆς ἀληθείας ψηφίσησθέ με ἀνεύθυνον. Εὐλαβήθητε δή, μὴ ἐν προσχήματι τοῦ θέλειν Θεῷ συνηγορεῖν καταψηφίζησθέ μου, τοῦτο γὰρ σημαίνει, τὸ ἀπὸ ἐπικαλύμματος· καὶ φοβήθητε οὕτως ἀκρίτως μου κατηγοροῦντες, μήποτε ὁ ἀπροσωπολήπτης Θεὸς, εἰς κρίσιν καταστὰς, καθ ̓ ὑμῶν ὀργισθῇ, καὶ δίκην ὑμᾶς εἰσπράξηται τῆς ἀλόγου ταύτης θρασύ τητος· οὐ γὰρ ἀνεύθυνα τὰ τοιαῦτα καταλιμπάνει. B Β ea patior, perspicere quis potest. Ego enim, quen dolores pungunt et lancinant, ignarus non sum ; et sane iis qui mente et intelligentia præditi sunt, ipseintuitus magister est idoneus. VERS. 28, 29. • Quod si et dixeritis, Quid dicemus contra eum ? [Pro quo Symmachus : Dicitis autem : Quid est, quo persequemur eum ?] et radicem sermonis inveniemus in eo? [Hebræus vero, et pecca tum sermonis, dicit.] Cavete utique et vos a tegmine. [Rursus Symmachus : Timete pro vobis ipsis gladium.] Ira enim super iniquos veniet; et tunc eognoscent ubi est eorum mraleria. Secundum cæteros vero: Ut cognoscatis quod est judicium. Horum autem verborum hæc mens est: Quoniam, inquit, pro verbis consolatoriis unusquisque vestrum privatim altercandi et contradicendi rationes studet invenire, et more eorum qui radices scrutantur, verba mea investigatis, ut redargutionis occasionem captetis, et peccatum aliquod in iis deprehendatis; rebusque ipsis testimonium mihi præbentibus, vos tamen ut crimini obnoxium, veritatis calculo condemnare contenditis. Cavete vero ne me condemnetis, dum Deo patrocinari vos velle simulatis (illud enim significat, a tegmine) et time te ne forte, dum absque ratione et judicio me criminamini, Deus, qui personarum non est acceptor, pro tribunali sedens, contra vos ira accendatur, et amentis hujus audaciæ pœnas a vobis repetat; ne Εἰ δὲ αὐτὸς κινηθείη καθ' ὑμῶν, τότε γνώσεσθε ὡς c que enim hæc inulla et impunita relinquit. Si au οὐδὲν ὑμῶν ἐστιν ἡ ὕλη, ἀλλ' ἀνόνητος ὑμῖν φανεῖται ἡ ἐπὶ γνώσει τοῦ καλοῦ οἴησις, καὶ ἡ ἐπὶ τοῖς προσοὖσιν ἄδεια· ὕλην γὰρ ἔοικε λέγειν, ἢ τὸν ὄχλον τῶν ῥημάτων, ἢ τοῦ πλούτου τὴν περιουσίαν. Ἐγὼ δὲ ἀνορύττων εἰς βάθος τὰ ῥήματα, καὶ ἕτερόν τι ἐν τούτοις κατανοῶ. Εἰ γὰρ τοῦτο, φησί, λέγετε, ὦ φί λοι, ὅτι φανερὸν μὲν καὶ ἐκκείμενον ἁμάρτημα οὐδὲν ἔχω, λανθάνει δὲ ἐν ἐμοὶ κρυπτόμενόν τι πλημμέλημα, ὥσπερ ρίζα βοτάνης τινὸς ἐν τῇ γῇ καλυ πτομένη, καὶ διὰ τοῦτο, ὡς ἐν πονηρίᾳ ὢν, ταῦτα πάσχω· ὀφείλετε καὶ ὑμεῖς τὰ αὐτὰ φοβεῖσθαι ἀπὸ ἐπικαλύμματος, τουτέστιν, ἀπὸ τῆς δικαιοκρισίας Θεοῦ, ὅτε γνωσόμεθα ἕκαστος, ὅτι ἐστὶ κρίσις καὶ κόλασις τὴν ὕλην κατεσθίουσα. tem ille contra vos concitatus fuerit, tunc cognoscetis quod materia vestra nihil sit, sed potius opinio omnis de cognitione recti et honesti concepta, et fiducia in divitiis collocata, inutilis vobis videbitur : materiam enim dicere videtur, vel turban et multitudinem verborum, vel divitiarum abundantiam. Ego vero, quod in verbis abditum latet altius effodiens, aliud etiam præterea animadverto. Si enim illud, inquit, amici dicitis, quod nullius manifesti peccati et oculis omnium obvii reus sim, sed delictum aliquod occultum, sicut plantæ alicujus radix quæ terra tegitur, in me delitescat, ac proinde tanquam improbus hæc patiar; debetis etiam et vos, a tegmine, id est a justo Dei judicio, eadem for midare, quando unusquisque cognoscet judicium esse et supplicium, quod materiem consumet, et in nihilum. rediget.. ΚΕΦ. Κ. Προθεωρία. Ως πολλὰ καὶ καλὰ δόγματα αὐτός τε εἰπὼν ὁ Σωφάρ, καὶ τῶν λοιπῶν φίλων εἰρηκότων, ἤλπιζε μὲν μηδὲν ἔτι τὸν Ἰὼβ ἀντιλέγειν· ἐπειδὴ δὲ εἶδεν αὐτὸν θαῤῥοῦντα τοῖς ἑαυτοῦ δικαίοις, καὶ πάντας αὐτῶν τοὺς λόγους ἀμυνόμενον, ἔξω τῶν ἐλπισθένω τῶν γεγονώς, Οὐχ οὕτως, φησὶν, ὑπελάμβανον ἀντ ερεῖν σε ταῦτα. Εἶτα καὶ πρὸς τοὺς φίλους φησίν, ὅτι Οὐχ οὕτως ἀκριβῶς κατανοεῖτε τὰ ὑφ' ἡμῶν αὐτῶν λεγόμενα, καὶ τὰ ὑπὸ τοῦ Ἰώβ, ὥσπερ ἐγώ· πλὴν ἐρῶ ὅσα ἡ σύνεσις ὑπαγορεύει. Εἶτα καταλέ γει τὰ κατὰ τοὺς ἀσεβεῖς, ὅ τε δρῶσι, καὶ ὁ πάσχουσι D CAP. XX. Protheoria. Sopharus, tanquam multa et præclara dogmata a seipso et reliquis amicis prolata fuissent, Jobum nihil amplius quod iis opponeret, habiturum sperabat; cum autem causæ suæ æquitate fretum, omnes illorum sermones repellere eum videret, spc sua et exspectatione excidens : Non ita, inquit, haec existimabam te regesturum. Deinde ad amicos conversus, dicit : Non adeo accurate quæ a nobis ipsis et Jobo dicuntur, ut ego, consideratis; nihilominus quæ intelligentia mihi suggerit, proferam. Postea impiorum facinora, et quae divino judicio supplicia |
