πεῖν, Παρανομεῖς. Εἰ γὰρ καὶ μὴ οἶδας, ἀλλ ̓ ὀφείλεις A dent : Inique agis, quo supplicio digni sunt? Si πολλὰ παραχωρεῖν αὐτῷ, καὶ τῇ δόξῃ αὐτοῦ, ὥστε μὴ πάντα ζητεῖν μανθάνειν. Καλῶς δὲ εἶπεν, ὅτι παρὰ τοῖς ἄρχουσιν ἀσεβὴς κρίνεται, ὁ παρανομίαν ὀνειδίσας τῷ ἐπὶ γῆς βασιλεῖ· οὐ γὰρ πάντως καὶ παρὰ τ τῷ Θεῷ; r • Ὃς οὐκ ἐπαισχυνθῇ πρόσωπον ἐντίμου | οἱ δὲ λοιποὶ ἀρχόντων], οὐδὲ οἶδε τιμὴν θέσθαι ἀδροῖς, θαυμασθῆναι πρόσωπα αὐτῶν. Κενὰ δὲ αὐτοῖς ἀπο βήσεται τὸ κεκραγέναι καὶ δεῖσθαι ἀνδρός. » Ασεβὴς δέ, φησί, κρίνεται καὶ ὁ μὴ τιμήσας τὸν πλούσιον, μηδὲ καταπλαγείς τὴν προσοῦσαν αὐτῷ δυναστείαν· καίτοιγε οἱ ἐπικαλούμενοι τὴν ἐξ ἀνα θρώπων βοήθειαν, καὶ πεποιθότες ἐπ' ἄρχουσι, μά- 13 ταιοι, καὶ οὐδὲν ἐκεῖθεν εκέρδησαν. • Εχρήσαντο γὰρ παρανόμως, ἐγκλειομένων ἀδυ μάτων. Δ C enim tu ignores, illi, ejusque sententiæ ac judicio multa permittere debes, neque ut omnia intelligas, satagere te oportet. Recte autem dixit, quod qui terreno regi injustitiam exprobrat, impius a principibus judicetur; an non igitur omnino, qui Deo hoc facit? VERS. 19, 20. : Qui non est veritus faciem honorati [cæteri vero, principum], neque novit honorem ponere potentibus, admirari facies eorum. Vana autem eis evadent clamasse et orare vi rum. › Impius etiam, inquit, judicatur, qui diviti honorem non exhibuerit, et qui ejus dominationem non stupet; quanquam qui humanum auxilium implorarunt, et in principibus fiduciam collocarunt, vani exstiterint, nec quidquam lucri inde reportaverint. • Abusi sunt enim inique, inclusis infirmis. » Hi, inquit, potestate sua abusi sunt, quia hominum gratiam aucupantes, justitiam despexerunt, et infirmos ac pauperes, cum æquitas causæ illis faveret, carcere includi fecerint. VERS. 21, 22. ο Ipse enim inspector est operum hominum latuit autem eum nihil eorum quæ agunt, neque erit locus ut latitent qui faciunt iniqua. Non possunt, inquit, Deum latere, vel ab eo ocultari et minime videri, qui scelera perpetrant. Tu autem observa, quemadmodum Elius nequaquam, ut illi, Jobum conviciis petat, et quemadmo dum eum vituperet, non autem accuset: non enim ei dicit Pupillorum et viduarum bona diripuisti; sed, Justus est Deus. VERS. 23. Quoniam non super virum ponet ultra. » Hoc est quod videtur dicere: Nunc quidem bene vel male agere, in nostra potestate situm est; in futuro autem saculo, non amplius. Tunc enim operandi tempus non est, neque rerum agendatum optionem Deus ultra super virum ponet. Quidam vero sic intelligunt, quod in singulis hominibus justitiam non sit visurus. Juxta Symmachum vero : Non enim in homine situm est amplius. Quoniam p igitur dixerat : Nihil Dei oculum omnia videntem latet; merito subjunxit, quod velum nullum obductum sit, quo luminibus ejus obstruatur. VERS. 24, 25. « Dominus enim omnes inspicit, qui comprehendit non vestigabilia, et gloriosa, et magnifica, quorum non est numerus : qui cognoscit eorum opera, et evertel noctem, et humiliabuntur. Cum Deus, inquit, cuncta cernat, comprehendit quidem quæ ab omnibus comprehendi nequeunt : omnia vero quæ ab hominibus geruntur certo cognoscens, admirabilia operatur; ac propterca lucem VARIE LECTIONES. 12 impiorum, sive splendorem illorum et prosperam Α τὴν λαμπρότητα καὶ εὐημερίαν, εἰς νύκτα καὶ fortunam, in noctem et moerorem commutat, illos- κατήφειαν μεταβάλλει, καὶ ταπεινοῖ αὐτούς. que humiliat. VERS. 26. Et exstinxit impios; conspicui autem corain eo. Iniquitatis, inquit, operarii, conspicui ei sunt : quare postquam exiguo tempore rebus prosperis claruerint, exstinguuntur. Contemplatur etenim Deus impios, non secundum visitationem ejus opitulatricem, sed ut supplicio eos afficiat; juxta illud quod in Psalmis est: Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat". VERS. 27, 23. . Quoniam declinaveruut de lege Dei, et justificationes ejus non cognoverunt, ut perferatur ad eum clamor pauperum; et clamorem mendicorum exaudiet. > Causas exponit, propter quas impii suppliciis afficiuntur, quod scilicet Dei mandata non cognoverint, neque exsecuti fuerint, sed a divina lege declinaverint. Clamorem autem pauperum ad Deum perferri dicit, quia injuriam passi clamorem edunt, et supernum auxilium sibi conciliant: ita ut ipsi qui injuriam inferunt, clamorem pauperis injuria affecti ad Deum perferant. VERS. 29. Et ipse quietem dabit, et quis condemnabit? > Symmachus vero : Ipso autem quietem dante, quis condemnabit? Vel igitur hoc dicit: Si Deus causam eorum qui injuriam patiuntur, vindicare neglexerit, quis alius potentes et injustos condemnare poterit? vel, Si Deus de homine injusto supplicium sumere neglexerit, quis condemnare eum, aut tanquam injustum accusare audebit? • Et abscondet faciem, et quis videbit eum? et contra gentem, et contra hominem simul. › Hoc dicit, quia Deus invisibilis exsistens, judicia invisibilia exerceat. Rationibus autem et modis qui ipsi cogniti sunt, non tantum viritim, sed gentibus etiam universis supplicia irrogat. VERS. 30. • Qui regnare facit hominem hypocritam propter perversitatem populi. › Et hoc divinæ dispositionis et providentia est, ut propter populi improbitatem, quæ castigatione indiget, regem saepenumero renuntiari sinat, qui externa specie bonus apparet; quemadmodum dixit : Ει dedi iis regem in ira furoris mei 15. VERS. 31, 32. Quoniam erga fortem qui dicit : Suscepi, non auferam loco pignoris, absque me videbo; tu ostende mihi. Quidam sic interpretati sunt : Quod non audeat quispiam fortiori dicere: Injuste mea abstulisti, non pignoris loco tanquam debita, et invito mihi eripuisti; jure et secundum rationem hoc a te factum ostende. Si autem potentiori nemo hæc dicere audeat, qua audacia, inquit, contra Deum tu Το Psal. xxxml, 17. 73 (see XIII, 11. t ἴσ. τοῦ ἀδίκου, η ἴσ. ἐπίδειξον. • Εσβεσε δὲ ἀσεβεῖς· ὁρατοὶ δὲ ἐναντίον αυτ τοῦ. * Φανεροί, φησίν, εἰσὶ παρ' αὐτῷ οἱ τῆς ἀνομίας εργάται· διὸ καὶ πρὸς μικρὸν ἐν εὐπραγίᾳ λάμψαντες, ἀποσβέννυνται. Ορᾷ μέντοι τοὺς ἀσεβεῖς ὁ Θεός, οὐ κατὰ τὴν ἀντιληπτικὴν ἐπισκοπὴν, ἀλλ' ὥστε αὐτοὺς τιμωρήσασθαι, κατὰ τὸ ψαλμι κόν· Πρόσωπον δὲ Κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακά, τοῦ ἐξολοθρεύσαι. • "Οτι ἐξέκλιναν ἐκ νόμου Θεοῦ, δικαιώματα δὲ αὐτοῦ οὐκ ἐπέγνωσαν, τοῦ ἐπαγαγεῖν ἐπ' αὐτὸν κραυγὴν πενήτων · καὶ κραυγὴν πτωχῶν εἰσακού Β σεται. » C D Αἰτίας λέγει δι' ἂς οἱ ἀσεβεῖς κολάζονται, ότι διὰ τὸ μὴ ἐπιγνῶναι πρακτικῶς τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, ἀλλ' ἐκκλῖναι ἀπὸ τοῦ θείου νόμου. Ἐπε άγεσθαι δέ φησι τὴν τῶν πενήτων κραυγὴν εἰς Θεόν, ὅτι περ ἀδικούμενοι βοῶσι, καὶ τὴν ἄνωθεν ἐπισπῶνται βοήθειαν· ὥστε αὐτοὶ οἱ ἀδικοῦντες ἐπάγουσιν εἰς Θεὸν τὴν τοῦ ἀδικουμένου πένητος κραυγήν. • Καὶ αὐτὸς ἡσυχίαν παρέξει, καὶ τίς καταδικά σεται; » * Ο δὲ Σύμμαχος· Αὐτοῦ δὲ ἠρεμίαν διδόντος, τις κατακρινεῖ; Ἤτοι δὲ τοῦτό φησιν, ὅτι Ἐὰν παρίδῃ Θεὸς τὴν τῶν ἀδικουμένων ἐκδίκησιν, τίς ἄλλος δύναται κατακρῖναι τοὺς δυνατούς καὶ ἀδί κους; ἢ, ὅτι Ἐὰν ἀμελήσῃ Θεὸς περὶ τὴν τῶν ἀδίκων ' τιμωρίαν, τις τολμήσει καταψηφίσασθαι αὐτοῦ, ἢ κατηγορῆσαι ὡς ἀδίκου ; • Καὶ κρύψει πρόσωπον, καὶ τῆς ὄψεται αὐτόν; καὶ κατὰ ἔθνους, καὶ κατὰ ἀνθρώπου ὁμοῦ. » · Τοῦτο λέγει, ὅτι ἀόρατος ὢν ὁ Θεὸς, ἀοράτου; τὰς κρίσεις ἐκφέρει. Τιμωρεῖται δὲ οὐ μόνον κατά ἄνδρα, ἀλλὰ καὶ κατὰ ἔθνη, καθ' οὓς οἶδεν αὐτὸς λόγου .. • Βασιλεύων ἄνθρωπον ὑποκριτὴν ἀπὸ δυσκολίας λαοῦ. » · Καὶ τοῦτο τῆς θείας οἰκονομίας, τὸ πολλάκις φαινόμενόν τινα τῷ σχήματι ἀγαθὸν συγχωρήσαι βασιλέα ἀναγορευθῆναι, διὰ τὴν τοῦ λαοῦ μοχθη ρίαν δεομένην παιδεύσεως, καθὼς εἶπε· Καὶ ἔδωκα αὐτοῖς βασιλέα ἐν ὀργῇ τοῦ θυμοῦ μου. • Οτι πρὸς τὸν ἰσχυρὸν ὁ λέγων· Εἴληφα, οὐκ ενεχυράσω, ἄνευ ἐμαυτοῦ ὄψομαι· σὺ δεῖξόν μοι. ν Τινὲς οὕτως ἡρμήνευσαν· "Οτι μὴ τολμᾷ τις εἰ πεῖν τῷ ἰσχυρωτέρῳ, ὅτι 'Αδίκως εἴληφας τὰ ἐμὰ, οὐκ ἐνεχύρου χάριν, ὡς ἐποφειλόμενα, καὶ παρὰ γνώμην ἐμὴν εἴληφας· ἐπεὶ δεῖξον u ὅτι εὐλόγως τοῦ το δέδρακας. Εἰ δὲ τῷ δυνατῷ ταῦτα οὐδεὶς εἰπεῖν τολμᾷ, πῶς σὺ, φησί, τοιαῦτα θρασύνῃ κατὰ Θεοῦ; VARIAE LECTIONES. Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως ἐκδέδωκεν, Ὅτι πρὸς Θεὸν A hæc dicere praesumis? Symmachus vero sic reddidit: ῥῆσιν ἀνέλαβον, οὐχ ἔξω ἀκωλύτως· σὺ διασάρησόν μοι. "Ο δὲ ἐνόησεν οὗτος, ἴσως τοῦτό ἐστιν· Ἐπειδὴ τὴν ὑπὲρ Θεοῦ ῥῆσιν ἀνέλαβον, φησὶν ὁ Ἑλιοὺς, οὐκ ἐπέχω, ἀλλ ̓ ἀκωλύτως ἐπεξέρχομαι τῷ λόγῳ · εἰ δὲ μὴ καλῶς λέγω, σὺ δεῖξον τοῦτο, καὶ τὸν λόγον ἔλεγξον. Οἶμαι δὲ μᾶλλον οὕτω νοεῖσθαι τὸ κείμενον, ὅτι οὐκ ἐπειδὴ τὸ ὑπὲρ Θεοῦ λέγειν εἰλόμην, παρὰ τοῦτο δεῖ σε καὶ συνομολογεῖν ἁπλῶς, οἷα δὴ χρέος ἀπαιτῶν, ἀλλὰ καὶ χωρὶς τοῦ ἐμοῦ λόγου ἰδεῖν ἐθέλω *, εἴ τι καὶ ἀντειπεῖν ἔχοις· ἐγὼ μὲν οὖν ἡσυχίαν παρέξομαι, σὺ δὲ ἐπιλαμβάνου τῶν λόγων, εἰ δύνασαι, καὶ εἴ τι ἐσφάλην, δίδάξον. Quoniam erga Deum locutionem assumpsi, non habebo sine impedimento; tu mihi manifesta. Mens autem ejus talis fortasse est : Quandoquidem, inquit Elins, pro Deo verba facere coepi, non me reprimo, sed sermonem pertexere sine impedimento pergo si autem minus recte dixero, tu hoc ostende, et sermonem meum vitupera. Sic autem potius verba contextus intelligenda puto, Quod non propterea, quia Dei causam verbis defendere susceperim, te simpliciter iis, tanquam debitum exigenti, assentiri oporteat, sed tanquam scire desideranti, si quid sit, præter ea quæ a me dicta sunt, quod contra opponas ego quidem igitur silentium agam, tu vero sermonem aggredere, si potes; et si quid a me erBratum sit, doce. D • Si injustitiam operatus sum, non adjiciam. Ostende, inquit, me contra fas et æquum hæc loqui, et finem faciam. VERS. 32. Nunquid a te reddet eam, quia tu expelles, quoniam tu eliges, et non ego? et quid nosti, loquere. > Nunquid, inquit, pœnæ quæ meis sermonibus debentur, tibi persolvendæ sunt? Ne igitur repellas, sed quæ dicta sunt redargue; tuum enim est eligere, et dijudicare, utrum bene an secus dixerim, non autem meum, qui dixi : si quid amplius igitur nosti, responde. VERS. 54. e Quare intelligentes corde dicent hae, et vir sapiens audivit verbum meum. › Elius sermones suos confirmat, tanquam Jobo silentium agente, dicitque : Hæc quæ ego tibi dixi, alii prudentes viri dicturi sunt; et si quis vir sapientia præditus verba mea audierit, assensum iis praebebit. VERS. 35. Job autem non in intellectu locutus est, verba ejus non in scientia. s Ego quidem, inquit, prudenter sum locutus; tu autem, ο Jobe, qui propter prudentiam celebris es, cum Deo judicio contendere volens, haud perite et scienter locutus es. Hoc autem tacite veniam implicat ; non enim propter facta, sed propter sermones eum culpat et accusat; quemadmodum et illi, dicentes : Quousque spiritus multiloquus oris tuiTM 2 VERS. 36, 37. . Verumtamen disce, Job, ne dederis ultra responsionem, sicut insipientes, ut ne adjiciamus super peccata nostra. a Cum hæc autem, inquit, ita se habeant, consilium meum amplectere, neque amplius, tanquam insipiens aliquis, eisdem verbis utere, ne delicta priora posterioribus augeamus; ego enim in his vereri soleo, ne nudorum etiam verborum justo judici reddenda nobis sit ratio. Gratam autem et acceptam adhortationem introducens, plurali voce utitur, et Α τῆς φωνῆς κοινοποιεῖ τὸν λόγον, εὐπαράδεκτον εἰσutrunque communiter sermone complectitur. άγων τὴν παραίνεσιν. • Et iniquitas super nos computabitur, multa loquentibus verba contra Dominum. › Non dixit, scelerata, neque impia, sed absolute, multa; ostendens, quod ne multis quidem Deo respondere oporteat : si enim coram rege multa loqui nemo audeat, multo magis coram Deo hoc observandum est: quandoquidem multa loqui peccatum apud Deum reputatur, juxta illud quod scriptum est: In multiloquio non fugies peccatum 7. CAP. XXXV. Protheoria. Cum Elius supra de disciplina Dei disseruisset, sermonem nunc de patientia et longanimitate movet, Jobum vituperans in eo quod dixerit: Si ego peccavi, quid tibi facere possum 76? et quod cum Deo in judicium descendere voluerit. VERS. 1, 2. Respondens autem Elius, ait: Quare hoc existimasti in judicio? › Vel hoc dicit: Quid est quod de Dei judiciis mente concepisti? an scilicet, quod comprehendere ea valeas? vel, Quid tibi in mentem venit, ut in judicium cum Deo descendere volueris? • Tu quis es quia dixisti: Justus sum ante conspectum Domini? › Quomodo, inquit, comparatione cum Deo facta, Leipsum justum pronuntiare ausus es? Quod enim justus Jobus fuerit, verum est; quod vero cum additione, respectu Dei, justus fuerit, falsum est : omnem enim humanam justitiam, si cum Deo comparetur, justitiam non esse, didicimus : Non enim justificabitur in conspectu tuo omnis vivens ". Arrogantiæ igitur majoris et superbiæ argumentum est, si quis se coram Deo justum arbitretur. • Aut dices : Quid faciam cum peccavero? Sed neque illud dicere te oportet: Quid faciam cum peccavero? Quid enim faciendum sit, nosti; quod a peccato scilicet abstinendum, et Deus invocandus sit. Elius quidem suo sensu recte consulebat; Jobus vero animo meliore, et magis pie dicebat : Si autem peccavi, quid tibi facere possum? id est, Nihil ejusmodi præstare possum, quod peccatum delere valeat, nisi tua benignitate me dignatus fueris. Alii vero hæc verba sic intellexerunt : Si justitiamn exercens punior, quid, si peccassem, pati me oportuit? Symmachus quidem pro illo: Aut dices : Quid faciam cum peccavero? reddidit : Dixisti enim, Quia nihil proderit tibi. VERS. 4. « Ego tibi dabo responsionem, et istis tribus amicis tuis. › Tanquam Jobus imprudenter locutus fuisset, nec amici tres responsum adhuc invenissent, ipse omnibus eorum rationibus meliores se allaturum pollicetur. Merito autem eum amicis associat, quia succumbendo et assensum præbendo pares essent, illique unione quadam conjungerentur. 14 Prov. x, 20. 78 Job vii, 20. * Psal. cxLil, 2. B D • Ανομία δὲ ἐφ' ἡμῖν λογισθήσεται, πολλά λα λούντων ῥήματα ἐναντίον τοῦ Κυρίου. » Οὐκ εἶπε, παράνομα, οὐδὲ, ἀσεβῆ, ἀλλ' ἀπολύ τως, πολλά· δεικνύς, ὅτι οὐδὲ πολλὰ ἀντιφθέγγεσθαι χρὴ τῷ Θεῷ· εἰ γὰρ ἐπὶ βασιλέως οὐκ ἄν τις τολμήσεις πολλὰ φθέγγεσθαι, πολλῷ μᾶλλον ἐπὶ Θεοῦ· καὶ αὐτὸ μέντοι τὰ πολλὰ λαλεῖν ἁμαρτία παρά τῷ Θεῷ λελόγισται, κατὰ τὸ γεγραμμένον· Ἐκ που λυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν. «Η ἐρεῖς· Τί ποιήσω ἁμαρτών; Αλλ' οὐδὲ ὤφειλες, φησίν, εἰπεῖν· Τί ποιήσω ἁμαρτών; οἶδας γὰρ ὅ ποιεῖν ἔδει, ἀπέχεσθαι τῆς ἁμαρτίας, καὶ ἱκετεύειν Θεόν. Ὁ μὲν οὖν Ἑλιοὺς πρὸς τὴν ἑαυτοῦ διάνοιαν καλῶς συνεβούλευε· ὁ δὲ Ἰὼν κρείττονι διανοίᾳ καὶ εὐλαβέστερον ἔλεγεν· Εἰ δὲ καὶ ἥμαρτον, τί σοι δύναμαι ποιῆσαι; ἀντὶ τοῦ, Οὐδὲν τοσοῦτον δύναμαι ποιῆσαι ὥστε ἐξαλείψαι τὴν ἁμαρτίαν, εἰ μὴ τῆς σῆς τύχω φιλανθρωπίας. Αλλοι δὲ οὕτως ἐνόησαν τὸ ῥητόν· Εἰ δικαιοπραγήσας κοι λάζομαι, τί ἂν ἔπαθον ἁμαρτών; Ο μέντοι Σύμματ χος ἀντὶ τοῦ, Ἢ ἐρεῖς, Τί ποιήσω ἁμαρτών ; ἐξἐδωκεν· Εἶπας γὰρ, ὅτι οὐδὲν συμβαλεῖταί σοι. • Εγώ σοι δώσω ἀπόκρισιν, καὶ τοῖς τρισὶ φίλοις σου. » Ως καὶ τοῦ Ἰὼβ οὐκ ἐν συνέσει λαλήσαντος, καὶ τῶν τριῶν φίλων μὴ εὑρόντων ἔτι ἀπόκρισιν, αὐτὸς ὑπισχνεῖται κρείττονας ἁπάντων προφέρειν λόγους. Δικαίως δὲ αὐτὸν τοῖς φίλοις συνάπτει, ὡς ἑνωθεῖσιν αὐτῷ διὰ τοῦ ἡττηθῆναι καὶ συνθέσθαι. Α «Ανάβλεψον εἰς τὸν οὐρανὸν, καὶ ἴδε· κατάμαθε A VERs. 5. c Aspice in coelum, et vide; respice auδὲ νέφη, ὡς ὑψηλὰ ἀπὸ σοῦ. » tem in nubes, quam altæ sint a 16. › * Τουτέστιν, εἰ καὶ μὴ ἀπὸ λογισμῶν, ἀλλὰ ἀπὸ τῶν ὁρωμένων μάθε πόσον σου ἀπέχει Θεὸς, καὶ πόσον σου ἐστιν ὑψηλότερος· ἐννόησον πρὸς τίνα δι καιολογήσασθαι ἐπεχείρησας, πόσον ὄντα ὑπὲρ σέ. ̓Αναβλέπει δὲ εἰς τὸν οὐρανὸν, οὐχ ὁ τοὺς σωματι κοὺς ὀφθαλμοὺς ἐπάρας, καὶ ἰδὼν τὸν οὐρανόν· τοῦτο γὰρ τὸ ἀναβλέπειν ἔχουσι καὶ οἱ κύνες, καὶ οἱ ὄνοι · οὐδεὶς φιλόκοσμος ἀναβλέπει εἰς τὸν οὐρανὸν, ἀλλ' ὁ μὴ ἀγαπῶν τὸν κόσμον, μηδὲ τὰ ἐν κόσμῳ. Πάλιν δὲ, οὐχ οὕτω ταῦτα τὰ νέφη ὑψηλὰ ἀφ' ἡμῶν ἐστιν, ὡς ἐὰν ἴδω τὸν Μωϋσέως βίον, καὶ τὴν ἐκείνου πρὸς Θεὸν ἀρέσκειαν, καὶ τὴν ἐμαυτοῦ σμικρότητα και ταπεινότητα, οὕτω βλέπω τοῦτο τὸ νέφος ὑψηλὸν ἀπ' ἐμοῦ· ἐὰν ἔλθω ἐπὶ Ἰησοῦν τὸν τοῦ Ναυῆ, ἐπὶ τοὺς βίους τῶν προφητῶν, ἐὰν ἐξετάζω αὐτῶν τὰς πράξεις, τότε ποιῶ τὸ γεγραμμένον, καὶ καταμαν θάνω πόσον ἐπὶ τὰ νέφη ὑψηλὰ ἀπ' ἐμοῦ. • Εἰ ἥμαρτες, τί πράξεις; εἰ δὲ καὶ πολλὰ ἠνόμη σας, τί δύνασαι ποιῆσαι; Ἐπεὶ δὲ οὖν δίκαιος εἶ, τί δώσεις αὐτῷ, ἢ τί ἐκ χειρός σου λήψεται ; Ανδρὶ τῷ ὁμοίῳ σου ἡ ἀσέβειά σου, καὶ υἱῷ ἀνθρώπου ἡ δι καιοσύνη σου. » B Id est, Quanto intervallo Deus a te disjungatur, quantoque te sublimior sit, si non ex argumentis et rationibus, saltem ex iis quæ oculis cernuntur, disce, et cum quonam et quam excelso in judicium descendere conatus fueris, perpende. In cœlum autem suspicit, non qui oculos corporeos attollit, et cœlum intuetur; hac enim ratione canes et asini suspiciunt : nemo qui mundum diligit, in coelum suspicit, sed qui nec mundum, nec ea quæ in mundo sunt, amat. Rursus, nubes non adeo sublimes sunt eta nobis remotæ, quin si Moysis vitam et conversationem qua Deo placuit, meamque tenuitatem et humilitatem contemplatus fuero, nubem hanc sublimiorem et remotiorem a me visurus sim: si ad Jesum filium Nave, et ad prophetarum vitas devenero, illorumque res gestas diligenter examinavero, quod scriptum est tunc adimplebo, et nubes quanto me sublimiores sint, addiscam. VERS. 6-8. Si peccasti, quid ages? Quod si et multa inique egisti, quid potes facere? Quoniam igitur justus es, quid dabis ei, aut quid de manu tua accipiet? Viro simili tui impietas tua, et filio hominis justitia tua. › Ολυμπιοδώρου καὶ 'Ωριγένους. Τουτέστιν, Ού Olympiodori et Origenis. Id est, Neque peccando δὲν αὐτὸν ἀδικήσεις ἁμαρτάνων, ἀλλ ̓ οὐδὲ ὠφελής injuria eum affeceris, neque justitiamn exercendo σεις δίκαιος ὤν· ποῖον ἐντεῦθεν αὐτῷ βλάβος ἢ κέρ- ipsi proderis : sive enim peccator, sive justus exstiδες, κἂν ἡμαρτές που, κἂν δίκαιος ᾖς; Ανθρωπον teris, quod damnum vel lucrum inde reportabit? μὲν γάρ τις τὸν ὁμοφυῆ καὶ ἀδικῆσαι, καὶ εὐεργε- ο Hominem enim, ejusdem naturæ participem, injuria τῆσαι δύναται, τούτων δὲ οὐδέτερον περὶ Θεὸν οἷόν lædere, vel beneficio afficere quis potest, horum τε γενέσθαι· μὴ τοίνυν ἐπαίρου ἐπὶ τῇ σαυτοῦ δι autem neutrum in Deum cadit : ne igitur justitia tua καιοσύνῃ. Ἐπειδὴ γὰρ ἔλεγεν, Εἰ ἥμαρτον, τί δύνα- te inflet. Quoniam enim Jobus dixerat : Si peccavi, μαί σοι πρᾶξαι ; Διατί, φησί, τοῦτο εἶπας; Μὴ γὰρ quid tibi possum facere 18? Cur tibi hoc excidit? inὡς ἀδικούμενος φροντίζει σου ἁμαρτόντος, μὴ γὰρ quit Elius. Num tanquam injuriam passus, aut damno ὡς βλάβην ὑπομένων; 'Αρα οὖν, φησὶν, οἶδας, εἰ affectus, Deus peccantem te respicit? An nosti, ἥμαρτες, τί πράξεις ἐπὶ τῷ λύσαι τὸ ἡμαρτημένον ; inquit, si peccaveris, quid tibi faciendum sit ut pecΕἰ ἥμαρτες λόγοις, λόγοις κρείττοσιν ἴασαι· εἰ ἥμαρ catum diluatur? si verbis deliquisti, verbis sanioriτῆς ἐν ἔργοις, ἐν ἔργοις διαφέρουσιν αὐτὸς ἑαυτὸν bus, et si operibus offendisti, factis egregiis teipsum Ιώμενος· εἰ δὲ πολλαὶ καὶ ἀνίατοι αἱ ἀνομίαι, διὰ curans, tibi medere si vero iniquitates multæ el τοῦτο ἐπὶ τοῖς ἀνιάτοις, οἷς ἑαυτοὺς ἰάσασθαι οὐ δυ incurabiles fuerint, propter delicta immedicabilia, νάμεθα, ἦλθεν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἵνα τὰ quæ ipsi curare non possumus, de cœlis descendit ἀνίατα Ιάσηται, καὶ γένηται τό· Μακάριοι ὧν Jesus Christus ut insanabilia sanarentur, illudque ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι. effectum sortiretur: Beati quorum remissæ sunt Diniquitates ". «Από πλήθους συκοφαντούμενοι κεκράξονται, βοήσονται ἀπὸ βραχίονος πολλῶν. Καὶ οὐκ εἶπε· Ποῦ ἐστιν ὁ Θεὸς, ὁ ποιήσας με, ὁ κατατάσσων φυλακές νυχτερινάς ; » Συκοφαντούμενοι μὲν, φησίν, οἱ ἄνθρωποι, ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν συκοφαντιῶν ὧν πάσχουσι, βοῶσι πρὸς Θεὸν, διὰ τὴν βίαν τὴν ἀπὸ τοῦ βραχίονος καὶ τῆς δυναστείας τῶν ἀδίκων, τῶν μὴ λογιζομένων, ὅτι ὁ Θεὸς καὶ αὐτῶν ἐστι ποιητής, ὃς ἔταξε καὶ νυκτὶ μέτρα · διῄρηται γὰρ εἰς τέσσαρας φυλακάς. • Κρίθητι δὲ ἐναντίον αὐτοῦ, εἰ δύνασαι αὐτὸν απ νέσαι, ὡς ἔστι καὶ νῦν. » 79 VERS. 9, 10. A multitudine calumniis appetiti vociferabuntur, clamabunt a brachio multorum. Et non dixit: Ubi est Deus qui fecit me, qui distribuit custodias nocturnas ? Homines, inquit, qui calumniis onerantur, propler violentiam quæ a brachio et injustorum potentia proficiscitur, qui Deum ipsorum creatorem non censent, calumniarum multitudine oppressi, ad Deum clamorem tollunt, qui nocti terminos et mensuras constituit; in quatuor enim vigilias distributa est. VERS. 14. ο Judicare autem coram eo, si potes collaudare cum, sicuti est et nunc. |