Qualis Alexandri Persis sat cognita virtus, Seras et Æoum gladio demessuit orbem : Qualis et Æmathio conspectus in agmine Cæsar Perculit adversas gelida formidine turmas: Talis belligeri proles invicta Gradivi Suecus adest, tantumque furens trahit ille timoris, Nam quacunque minax paribus se ostendit in armis Induperatrices plaudenda strage catervas Obtruncat sternitque ferox, tu Lipsia testis Quæ modo vertentes inhonesto terga pudore Pannonicas vidisti acies, ubi Tillius ingens Tillius Austriacæ decus et tutela Vienna Fugit, et indecores retro convertit habenas :- Num tua in hunc, Tilli, fuerat servata dolorem Canities, tristis Ferdinando ut nuncius iret Tilliacam cecidisse manum, dum victor Adolphus Gliscit, et inferias sub Tartara mænia mittit. Hoc unum est quo dira tui monumenta furoris Gauderet Magdenburgum :-jam Talio sævas Indicit victis per mortem ac vulnera leges, Et vindicta tuis crudelia facta reponit.
Nunc agite, et festas læti celebrate choræas Papicolæ, ac triviis Bacchantes orgia circum, Sanctorum effigies rapidis absumite flammis- Sed timor est forsan ne detonet arduus æther, Atque sacer vestris colluceat ignibus ignis; Sed regina deest Poloni charissima conjux.
Tu quoque calvitiem triplici redimite corona Anti-Christe pater scelerum, fraudisque repertor, Nunc in Evangelicos diras ac fulmina mitte Bruta, tuos præter nulli nocitura maniplos. Tu vero qui tela Dei, qui sacra Tonantis Bella geris, spes Catholicæ certissima turbæ, Terror, et Austriacæ mastix sævissima gentis, Macte animis, Gustave heros, tibi militat æther Desuper, ecce tibi stellarum exercitus omnis Ordine bella gerit, tibi nostri gloria sæcli Suppetias mittit Carolus, tibi belliger Anglus, Anglus Hamiltoni claro sub nomine tutus Bavaricas confringet opes, tibi Baltica primas Numine propitio dederat Pomerania sedes; Agnoscunt socii tua quid prudentia possit Saxones, atque tuas novit Silesià vires. Perge armis, et perge tuis successibus opto, Rex invicte, et si Jesuitica Pharmaca vites, Sæpe tibi nectet victoria læta corollas Donec ad Æoum tua dextera fulminet Istrom,
Hanc hederam interea si fors tua tempora circum Inter victrices patiaris serpere lauros, Me satis est cecinisse tuæ præconia laudis, Ipse sed in patriâ remanebo inglorius vrbe.
MARIÆ AUGUSTISSIMI REGIS CAROLI FILIÆ (17*a]
CARMEN GENETHLIACON. Ergone lascivit sulcantibus obsita rugis Et ludit Natura parens ? num publica Matris Nondum fessa manus? miserandas prodiga terras Ditavit geminå rugosa propagine dextra. Nunc agat, a nostro Boreali limite Phæbus Ignipedes deflectat equos, sine lumine noctes Duplicet-Occiduum lustrant nova sydera mundum- Tarda nimis solitos peragebat Cynthia menses, Ignavumque nimis cursum frænavit equorum- Impatiens Natura moræ furibunda negavit Absolvi menses—communis nescia fati Ex vteri clausis prorupit stella tenebris- Frigora nimbosis non Autumnalia brumis Enecuere rosas—nostris en Gallica terris Alba vel invito revirescent lilia Phobo: Cæsaris antiquam decoravit Julia Romam, Nunc æquet Tibrim Thamesis; jussuq, Tonantis In terram missi major sit gloria partus, Sera polum repetat Princeps, et regia coeli Hanc tarde excipiat, quæ festinavit in ortum.
IN DECIMUM SEPTIMUM DIEM OBRIS.
Quid campana frequens nostras circumsonat aures,
Incipit et solito lætior ire dies, Ignea quid sacris colluceat ignibus æthra ?
Hæc causa est animo concipienda meo. Sustulit illa trucem, lux ô memoranda, Mariam
Semper Evangelicis lux veneranda piis. Sustulit erroris tenebras, lucemque reduxit
Angligenis, cessit terror, et error abest. Regia cum virgo, virtute insignis et armis,
Imperii cæpit fræna tenere patris.
Quam præsens ætas, quam sæcula sera nepotum
(Addita cælicolae sit licet illa gregi) Semper honorabunt, oblivia nulla Britannûm
Reginæ capient pectora grata suæ.
Et cuin cælicolis cæleste capessere regnum, Non illam vita fragilis respectus agebat Retrorsum, dum certa fides æterna petebat, Non majestas imperii, regnique potestas Non sæcli illecebra aut quicquam mortale moratur Chara recessisti popularibus Anna, suique Non gravius desiderium nec Elisa reliquit Optima, quæ rerum nuper flectebat habenas, Par pietas in vtrâque, eadem moderatio summa Fortunæ, paucis virtus concessa viris, quos Ipsos in vitium quoque magna potentia mutat, Æqua fuit mansuetudo, clementia compar, Sed tua non tam conspicua, illustrisque patebat Gratia, nec potuit non regia sceptra tenenti, Augusta hæc melius regi data jura marito, Sed neque vt hoc vnum sic omnia cesseris illi, Vxor eras, hoc tu videare beatior illâ. Adde viri talis tanti quod principis vxor, Adde, quod et caput est, tam pulchrâ prole parentem, Non te ergo discunt oculi lachrymare coacti, Sed veros gemitus dolor exprimit, ex animo te Mærent, ex imo ducunt suspiria corde, Vsque adeo lugere juuat solatium inane, Quod pietate quidem faciunt humanitus omnes, Sed melior tua jam sors est, nec flebilis vlli, Hoccine erat modo quod tantum fulgere Cometam Vidimus, e terris et te poscebat Olympo? Creditur an melius non hæc portendere quicquam Triste, sed incerti sunt ista ruohuvta cæli? . Æneas simulacra modis pallentia miris Anchisæ manes genitoris et ora requirens, Alcmenen vidit Phædram, mæstamque Eriphylen Has tibi non inter locus obtigit; alta supremi.
Quod nimium laudas, Cheræmon Stoice, mortem,
Vis animum mirer suspiciamque tuum. Hanc tibi virtutem fractâ facit vrceus ansâ,
Et tristis nullo qui tepet igne focus. Et teges et cimex, et nudi sponda grabati,
Et brevis atque eadem nocte dieque toga. O quam magnus homo es, qui fæce rubentis aceti,
Et stipula et nigro pane carere potes ! Luconicis agedum tumeat tibi culcita lanis,
Constringatque tuos purpura pexa toros : Dormiat et tecum qui cum modo Cæcuba miscet
Convivas roseo torserat ore puer: O quam tu cupies ter vivere Nestoris annos,
Et nihil ex vllâ perdere luce voles ! Rebus in angustis facile est contemnere vitam,
Fortiter ille facit qui miser esse potest.
PRISCIANUS VERBERANS ET VAPULANS.
Pierides suadela scholæ, tutela Scholarchæ, Dicite Virgiferæ nova prælia, dicite Musæ.
Pinguibus in populi, qui dicitur Austricus arvis, Præturam, fasces, lictores nuper adepta Villa antiqua, novo jam Burgi turget honore: Omnia magna illic, meliora prioribus annis: Et nova multa illic. Molli de vellere vestem Jam sibi pannifices ad publica munia texunt. Et, qui curta modo gestabant pallia patrum, Nunc tardo videas gressu grandire togatos, Progenies plebeia fuit, generosula nunc est : Turba fuit; jam turma cluit, sapiensque Senatus Vno qui superat sapientes nomine Graios.
Pangite Virgiferæ nova munia, pangite Musæ. Ecce nova bæc inter, migrans de sedibus imis Et renovata schola est. Sedet illic proximus hæres Post Bathypogonem Nisus: studiosa juuentus Sub Niso discunt Musarum elementa magistro, Grañatici vt fiant, vt Rhetores, atque Poetæ. Grande docentis onus, magni ingratique labores, Sed non magna nimis stipendia, munera nulla, Non vt vult ratio, sed vt indulgentia matrum,
it Zand. 1632 (Boell. 4° M.23 7.)
[24*]
Fas præceptori virgam vibrare, nec vnquam Plectenda est meritis puerorum audacia plagis, Ne plagæ linguarum, et lis furiosa sequantur,
Dicite Virgiferæ fera jurgia, dicite Musa. Vicinæ senior Carbonius incola villæ, Duxerat huc natum bino cum fratre docendum, Ævi ter ternos numerantem circiter annos, De stipe consentit genitor; Carbunculus intrat, Aggrediturque recens Latiæ conamina lingua, Qualia Colloquiis puerilia pensa ministrat Castalio, et facili Ciceronis epistola textu, Fabulaque Æsopi. Canis hic est vmbra natantis, Hic lupus inter oves, ingratique hospitis index Rusticus et Coluber: Colubros (tu Nise) caveto, Fabula ne similis de te narretur. Alumni Quos gremio accipimus Musarum lacte fovendos, Sæpe in nos acuunt virosæ spicula caudæ.
Pellite Virgiferæ damnosa pericula Musæ. Vix annum emensus Carbunculus iste secundum, Non virgâ cruciante, minisve exterritus vllis, Audet abesse schola, vacuamque relinquere sedem. Incertum, num sponte sua, jussuve parentum: Sed neque cum Nisi veniâ, quæ libera (patres Discere sive velint, hinc seu discedere natos) Nec prorsus, quæ pacta fuit, mercede soluta, Absque valedicto cassa est discessio. Talis Cur puerum Nisi imperiis emancipet ? Annon Clam fugiens miles, tamen a duce miles habendus ?
Dicite Virgiferæ quam justum hoc, dicite Musæ. Post aliquot menses semel huc, iterumque recurrit, Acceditque scholam, non plenam, vt sedulus hospes, Sed vacuam, furtim irrepens, vt perfidus hostis, Discipulis, Nisoque absentibus, Improba quid non Effrænis pueri petulantia ? Stabat ibidem Fortis equus, sed non qui vicit Olympia cursu, Trojano potius similis, fabricatus vterque E ligno, in pænam sero sapientis vterque, Phryæ plagis melior, sic et puer. Iste Caballus Non in perniciem, pon vrbis, vt ille, ruinam, Sed curam imberbis populi, regimenque salubre, Hunc equitans petulans, temeraria, tarda juuentus Sanior evadit, legemque lubentius audit. A triplici ligno lignum hoc poenale tuetur Præcipitem ætatem, nimis (ah miserabile) multos Virgis intactos tetigit ferale capistrum.
Dicite Virgiferæ virgarum commoda Musa. Quid vero, nam quid meruit (Carbuncule) de te
« PreviousContinue » |