Page images
PDF
EPUB

437

liberat, ibid., 208. Mulieri miseræ præstita Moschum e carcere liberat, ibid., 215. Petri Telonearji in pauperem siligineum panem projicientis, LXXIII, 355, Insignis eleemosynator evadit, ibid. Vestem suam interiorem pauperi largitur; vendi se jubet, et pretium pauperibus distribui, ibid., 357. Serapionis ut pauperibus subveniat, cum monachis operam suam messis tempore locantis, ibd., 1176. Vendentis Evangelium, ibid., 359. Sese vendentis ut illos lucrifaciat, ibid., 559, 1178. Eleemosyne Josaphat in pauperes, ibid., 579, 586, 591. Eleemosynæ large Olympia, ibid, 1209. - Ecclesiæ Romanæ serGREGORIUS MAGNUS (S.). vos libertate douat, LXXV, 838. Eorum qui schisma vel hæresim deserebant sustentationi providebat, ibid. Tribus monialium millibus subvenit, ibid., 859. Pro populis exactionibus oppressis ad Mauricium scribit, 794. Episco. porum reditus, si ad pauperes alendos minime sulticerent, ipse quæ satis essent suppeditabat, ibid., 838. Totus erga animarum lucra vacabat, ibid., 742. Gregorii in facienda eleemosyna studium, ibid., 452. Fundatis monasteriis facultates suas vendit, ac pauperibus largitur, ibid., 242, 252. Eleemosynam ex patrimonio quater in anno pauperibus erogabat, ibid., 56. Eleemosynas ipse localiter et personaliter ordinabal, ibid., 111 et seqq. Nihil habens unde eleemosynam tribueret, scatellam argenteam pauperi dari præcipit, ibid., 65. Pauperum qualem curam gesserit ibid., 106, 12, 294. Etiam post mortem, ibid., 232, 23. Episcoporum defunctorum bona pro pauperibus servari voluit, ibid., 391. Pro paupere in inopia defuncto, tanquam si propriis manibus peremisset, deflet, ibid., 96. Xenodochium Jerosolymæ instituit, ibid., 110. Xenodochiis rectores constituit pro rebus pauperum strenue gubernandis, ibid. S. VII. S. Desiderius erat parvulorum nutritor, senum tutor, viduarum protector, pupillorum defensor, ibid., 87, 259.

ELIGIUS (S.) assidue turbis pauperum constipatus incedebat, quibus alimoniam pariter et eleemosynam tribuebat: quidquid habuit, excepto tegumento et victu, lotum egenis et monasteriis dispersit, LXXXVII, 489. Maximam semper dilectionem erga pauperes habuit, et inter cætera, senibus ac viduis atque pupillis exsistebat, ibid., 507, 508. Eximia bonitate peregrinos fovebat, ibid., 508.

VENANTIUS.-S. Menardus quidquid ad escam accipere deberet, si pauperem vidisset, cibum egenti porrigebat, ipse ferens inopiam, LXXXVIII, 535. S. Maurilius infirmos tanquam verbi Dei fidelissimus dispensator circumipat, ibid., 567.

WALAFRIDUS STRABUS. Quantam S. Othmarus in pauperes misericordiam habuerit, CXIV, 1034, 1035.

S. BERNARDUS. Charitas Moysis sese pro delinquentibus objicientis. Charitas Jeremiæ qui, libertate uti nolens, maluit captivus adduci cum populo; Pauli optantis anathema esse ab ipso Christo pro fratribus; David in se potius transferri divinam ultionem flagitantis, CLXXXII, 192.

ANASTASIUS. - Eleemosyna quotidiana assignata ab Adriano I centum pauperibus, CXXVIII, 1183. Pauperum cura singularis exercetur a S. Nicolao 1, ibid., 1369.

Libri de eleemosyna tractantes, homilia, sermones. De faciendis eleemosynis sermones, S. Augustinus, XXXIX, 1700, 1701, 1705, 2331, 2335, 2338, 2340, 2342, 2313. - Sermones de eleemosyna, S. Petrus Chrysol., LII, 202, 205, 231, 3:4, 520. - De eleemosyna sermones, S. Leo Magnus, LIV, 157, 159, 16, 168, 174, 176, 297. Homilia de eleemosyna, S. Laurentius Novar., LXVI, 105. De eleemosynis, Taio Cæsaraugust., LXXX, 891. De operibus misericordiæ, et quod unusquisque a seipso eleemosynam incipere debeat, Jonas Aurelian., CVI, 251. De eleemosyna, Haymo Halberst., CXVIII, 902 et seqq. - Quod eleemosyna de alienis fieri non deDe eleemosyna, beat, Hincmarus Rem., CXXV, 863.De eleemoS. Petrus Damianus, CXLV, 207 et seqq. syna, Alanus de Insulis, CCX, 175.

Quæstio per supplementum tractatur juxta ordinem alphabelicum Patrum.

ALANUS DE INSULIS, Frange esurienti panem tuum, et egenos vagosque induc in domum tuam. Et alibi: Dale eleemosynam, et ecce omnia munda sunt vobis. Item: Omni petenti te tribue. Item: Beatus qui prævenit manum perituri. Item: Si vides fame pereuntem et non subvenis, occidisti.

438

[graphic]

O homo, eleemosyna est condimentum jejunii, ornamenfum orationis, vigiliarum decus, largitatis insigne, peccati remedim speciale. Ad hanc invital te Christus, exemplo pauperis omnia erogans, verbo opera misericordiæ prædicans, ab hac nulla paupertate te excuses. Si pecuniam dare non potes, da frustum panis; si hoc non vales, saltem aquæ frigidæ potum. Si proximo non potes subvenire facto, subveni verbo, vel pro eo intercedeus, vel eum instruens. Est enim eleemosyna multiplex, a manu largiendo pauperi; ab officio, ministrando eroganti; a lin gua, proximum instruendo, vel pro eo intercedendo; ab apimo, peccanti compatiendo, vel injurias remittendo.. Sunt autem quædam eleemosynæ ordinatæ, quædam exordinatæ. Ordinatæ sunt quæ circumstantiis suis formantur exordinatæ quæ privantur iisdem. Circumstantiæ eleemosynarum ha sunt: Quis, quid, quantum, cui, ubi, quando, quare. Quis, si sit dives vel pauper; gratior est enim eleemosyna pauperis quam divitis. Unde Dominus dicit in Evangelio, pauperculam mulierem quae posuit duo minuta in gazophylacium plus misisse quam divites qui miserant magnas summas. Per quis, etiam intelligitur, utrum justus sit vel injustus. Quia si justus det eleemosynam, ad utrumque valet; si vero injustus det eleemosynam, valet ei ad fugam pœnæ, non ad meritum gloriæ. Per quid, insinuatur quod de proprio debeat fieri eleemosyna, non de alieno. Non enim de furto vel de rapina recte tit eleemosyna, quia ut dicit Scriptura, facere elecmosynam de substantia pauperis, hoc est filium mactare in conspectu patris. Per quantum, ostenditur quod non totum uni, sed plura pluribus particulatim distribuenda sunt. Per cui, innuitur quod potius pauperi quam diviti largienda sit eleemosyna, potius cognato, vel affini quam. extraneo, potius domesticis fidei q am dyscolis. Unde ad insinuandum, quantum, et cui, dictum est: Dispersit, dedit pauperibus. Ubi scilicet in aperto ad aliorum instructionem, procul tamen omni humana laude remota. Unde ait Dominus: Sic luceant opera vestra... Quando, tempore necessitatis. Quare intuitu Dei, non terreni emolumenti, vei favoris humani. Eleemosyna est ros cœlestis, exstinguens peccati caminum, quæ sole allegat apud Deum, qua sola allegabit pro te apud districtum Judicem. Pro quo enim a Christo laudabuntur beati in judicio? quod silentium tenuerunt? nou; quia continentes fuerunt? anime; quia vigiliis intenderunt? nequaquam, sed quia eleemosynis operam tribuerunt.

Eleemosyna gerit similitudinem olei, jejunium luminis. Sicut enim lumen subtracto oleo exstinguitur, sie jejunium sine eleemosyna meriti privatur virtute. Illo speciali et naturali præcepto quo dicitur, Quod vis ut faciant tibi homines, et tu fac illis, obviat, qui eleemosynam indigenti negat.

Est autem triplex eleemosyna, frigida, tepida, calida. Frigida est quæ non fit instinctu naturalis pietatis vel fervore charitatis, sed tantum humani favoris; tepida est, quæ fit instinctu naturalis pietatis, ut illa quæ fit intidelibus, motu naturalis affectionis; calida vero, quæ fit æstu charitatis. Prima meretur pœnam; secunda vitat eam; tertia consequitur gratiam. Eleemosyna non solum de superfluis, sed et de necessariis fieri debet. Unde dictum est: Qui habet duas tunicas, det non habenti.. Ideo tunicam nominat, non pallium, quia tanica est mags necessaria, ad insinuandum quod non tantum superlua, verum etiam necessaria dare tenemur. Quod in beato Martino claruit, qui asperitate temporis partem. chlamydis qua sola indutus erat pauperi erogavit. Sunt quidem qui ea quæ vix porcis exponenda erant erogant pauperibus, quibus sua peccata redimi putant; et hoc est quasi in Deum blasphemia, indignis honorare divos, et quæ proculcanda sunt a porcis offerre cœlestibus margaritis, CCX, 175, 176.

Hospitalitatem nolite oblivisci...... O homo, Christus in membris suis clamat ad ostium, petit hospitium. Suscipe peregrinum in terra, ut te recipiat exsultautem in patria. Abraham, quia angelos suscepit sub specie hospitum.. meruit donari filio. Lot, quia angelos quasi hospites suscepit, meruit liberari a Sodomorum incendio. Vidua quæ hospitii beneficio Eliam honorabat, meruit suscitationem filii. Euntes in Emmaus discipuli per Christi doctrinam iluminati sunt, sed per hospitalitatis obsequium plenius et perfectius ab ipso illuminari meruerunt. O homo, si scias te advenam et peregrinum in hoc sæculo, si recognoscis peregrinationis tuæ statum, non negabis. peregrino hospitium. Nam si pauperem Christi excludis. a tecto, ipsum Christum excludis a pectoris tui hospitio... Audi quid ipse dicat: Quod uni ex minimis meis fecistis.... Debet autem ipsa hospitalitas esse læta, munifica, humilitatem exhibens, largitatem amplectens. Magna enim pars hospitalitatis honest est vultus serenitas.

Munificentia quoque hospitalitatis est portio, ut non suscipiamus postulantem victi fastidio, sed etiam præveniamus præcellenti officio. Exemplo enim illorum euntium in Emmaus, non solum hospites invitandi sunt, sed trahendi. Exhibenda est quoque hospitibus humilitas, ut gratia humilitatis, quæ etiam totam consummat hospitalitatem, gratius sit obsequium quod impendit. Recipiamus igitur in peregrino illum qui pro nobis in terra peregrinatus est de cœlo, qui pro nobis egressus de patria, mendicus exstitit in via. O felix hospitium, quod Christo exhibetur in paupere! o felix lectus, in quo requiescit Christus in corpore! felix mensa ad quam sedet homo Deus in homine! O homo apud gentiles jura hospitalitatis servan tur, apud fideles franguntur. Bruta animantia in adventu similium gaudent, et eis quodammodo jus familiaritatis exhibent; homines vero humanitatis officium inhibent. Erubesce, Sidon, ait mare. Erubescat mare a fluminibus adjuvari. Erubescat rationale ab irrationali instruí. Frubescat sol a camino et facibus calefieri...., CCX, 181, 182. De eleemosyna, CCX, 175.

AMBROSIUS (S.), Mediolanens. episcop. De eleemosyna facienda, XIV, 724. De eleemosyna bonis, XIV, 1069. Liberalitatis exemplum erga pauperes a vidua evangelica propositum, XVI, 242.

ANSELMUS (S.), Cantuariens. archiepiscop. — De eleemosyna, CLIX, 56.

AUGUSTINUS (S.), Hipponens. episcop. Sane cavendum ne quisquam existimet infanda illa crimina qualia qui agunt, regnum Dei non possidebunt, quotidie perpetranda, et eleemosynis quotidie redimenda. In mefus quippe est vita mutanda, ei per eleemo-ynas de peccatis præteritis est propitiandus Deus, non ad hoc emendus quodam modo, ut ea semper liceat impune committere, XL, 265.

Sane qui sceleratissime vivunt nec curant talem vitam moresque corrigere, et inter ipsa facinora et flagitia sua eleemosynas frequentare non cessant, frustra ideo sibi blaudiuntur, quoniam Dominus ait: Date eleemosynam, et ecce omnia munda sunt vobis. › ....., XL, 267.

Qui enim vult ordinate dare eleemosynam, a se ipso debet incipere, et eam sibi primum dare: Miserere animæ tuæ placens Deo. ..... Propter quem dilectionis ordinem dictum est: Diliges proximum tuum sicut teipsum. Cum ergo Dominus Pharisæos increpasset quod forinsecus se lavabant, intus autem rapina et iniquitate pleni erant, admonens quadam eleemosyna, quam sibi homo debet primitus dare, interiora mundari: Verumtamen, inquit, date eleemosynam XL, 268.

...

Cum auditis omnia male facta eleemosynis redimi, nolite sic intelligere, ut intelligunt quidam perversi. Eleemosynæ enim possunt tibi prodesse ad delenda peccata præterita, si mores mutaveris. Si autem in eisdem malis perseveras, eleemosynis tuis non corrumpis judicem. Ego dico propter illa scelera et crimina quæ omnes modo vi. tare debent qui accipiunt corpus Domini et sanguinem. Cæterum non me latet, vitam istam mortalem et in carne corruptibili constitutam sine peccatis esse non posse, sed illa quotidiana et levia habent etiam sua lavacra quotidiana..... Quod enim Deus statuit ut eleemosynæ, propter levia peccata, ille putat ad illa gravia sibi posse opitulari, a quibus non vult discedere, sed in his cupit permanere perpetuo. Faciat pro his eleemosyna, sed vita mutata; inde recedat, et huc accedat. Si autem dixerit in animo suo Si quotidiana faciam latrocinia, etsi quotidianis corruptionibus adulterinis me contaminem...., et a tali vita omnino non recedam, faciens tamen quotidianas eleemosynas exstinguo omnia peccata; tamen exstinguis, sed cum exstingueris...., pereunt ergo peccata, sed tecum. Si autem vitam mutaveris, illa pereunt, tu invenieris...., XXXIX, 1701, 1901, 2343.

Sed ne putetis, quia facienda sunt quotidie adulteria, et eleemosynis quotidianis mundanda sunt. Ad illa majora scelera non sufficiunt quotidiana eleemosynæ, ut ea mundent. Aliud est ubi mutes vitam; aliud est ubi toleres vi- ¦ tam, Illa mutanda est; si machus eras, noli machus esse; si fornicator eras, noli fornicari; si homicida, noli esse homicida..., arbitraris hæc, nisi fieri desinant, quotidianis eleemosynis posse mundari?.... XXXVIII, 88.

Beneficentia in corpus et animain proximi, XXXII, 1332. De sublevandis pauperibus, XXXIII, 471. De mercede eleemosynæ, XXXVI, 588, 455. Misericordia est exercenda, XXXVII, 1328. Christus in pauperes vestiendus, XXXVIII, 170, 219, 239, 213, 250, 253, 524. De operibus misericordiæ, XXXVIII, 406, 453, 1198. 1199. Quid eleemosyna sine fide. XXXVIII, 626. Eleemosyna justis laboribus facienda, XXXVIII, 648. 1200. Duo genera eleemosynarum, XXXVIII, 4041, 1045, 1053. Christus accipit quod pauperibus erogatur, XXXIX, 1519. De charitate

humana, XXXIX, 1530, 1553, 1536, 1586, 1590, 1651, 1671, 1690. De faciendis eleemosynis, XXXIX, 1700, 1842, 1846, 1876, 1895, 1957, 1949. Eleemosyne inanes; an Deus velit eleemosynam fieri, XXXIX, 2259, 2230. Eleemosynarum genera multa, XL, 266. De visitatione infirmorum, XL, 47. De misericordia, AL, 1216. De generalitate eleemosynarum, XLI, 1223. Opera misericordiæ sunt reme. dia, XLIV, 152.

BEDA Venerah., presbyt. De eleemosyna, CXIV, 268.

[ocr errors][ocr errors]

Beneficentia De eleemosyna, CLXV,

BERNARDUS (S.), Clarævallens, abb. erga pauperes laudatur, CLXXXII, 235. BRUNO (S.), Astens. abb. CÆSARIUS (S.), Arelatens. episcop. De eleemosynis, LXVII, 1077.

422.

-

-

CHROMATIUS (S.), Aquileiens. episcop. De eleemosyna, XX, 551.

CYPRIANUS (S.), Carthaginens, episcop. et martyr Loquitur in Scripturis divinis >piritus sanctus: « Eléemosynis et fide delicta purgantur.'s Et: Verum date eleemosynam, et ecce vobis omnia munda ›, etc...... Quorum præceptorum memor Daniel, cum rex Nabuchodonosor, adverso somnio territus, æstuaret, pro avertendis malis ad divinam opem impetrandam remedium dedit dicens : Propterea, o rex, peccata tua eleemosynis redime et injustitias tuas misericordiis panperum. Cui rex non cbtemperans, adversa quæ viderat et infesta perpessus est; qua evadere et vitare potuisset, si peccata sua eleemosynis redemisset. Raphael quoque angelus paria testatur, et ut eleemosyna libenter ac largiter fiat hortatur, di. cens: Bona est oratio cum jejunio et eleemosyna, quia eleemosyna a morte liberat, el ipsa purgat peccata, ostendit orationes nostra ac jejunia minus posse, nisi eleemosynis adjuventur; deprecationes solas ad impetrandum parum valere, nisi factorum et operum accessione adjuventur, IV, 605, 606.

Nec sic ista proferimus, ut non quod Raphael angelus dixit veritatis testimonio comprobemus. In Actibus apostolorum facti fides posita est, et quod eleemosynis, Lon tantum a secunda, sed a prima morte animæ, liberentur gestæ et impletæ res probatione compertum est. Tabitha, operationibus justis et eleemosynis præstandis plurimum dedita, cum infirmata esset et mortua, ad cadaver exanime Petrus accitus est; qui cum impigre pro aposto ica humanitate venisset, circumsteterunt eum viduæ flentes et rogantes, pallia, et tunicas, et omnia illa quæ prius sumpserant indumenta monstrantes, nec pro defuncta suis vocibus, sed ipsius operibus deprecantes. Sensit Petrus impetrari posse quod sic petebatur, nec defuturum Christi auxilium viduis deprecantibus, quando esset in viduis ipse vestitus. Cum itaque genibus nixus orasset, viduarum ac pauperum idoneus advocatus legatas sibi preces ad Dominum pertulisset, conversus ad corpus, quod in tabula jam lotum jacebat: Tabitha, inquit, exsurge in nomine Christi. Mors itaque suspenditur, et spiritus redditur, ac mirantibus et stupentibus cunctis, ad hanc mundi denuo lucem redivivum corpus animatur,... IV, 606, 607.

Plura de hac quæstione leguntur in opere. De eleemosynis, IV, 601, 622.

De eleemosyna, IV, 601. De bono operis et misericordiæ, IV, 723.

ELIGIUS (S.), Noviomens. episcop.-De eleemosyna, LXXXVII, 593.

[ocr errors]

Eleemosynæ de

FASTIDIUS, Britannor. episcop. lucris injustis, L, 596. GAUDENTIUS (S.) Brix. episcop.-Sermo contra avaritiam et pro pauperibus, XX, 953. De mammona iniquitatis facite vobis amicos, ibid., 973.

---

[ocr errors]

GEZO, abb. Dertonens. De iis qui eleemosynas faciunt et peccata non dimittunt, CXXXVII, 495. GREGORIUS MAGNUS (S.), pap. - De eleemosynis, LXXVI, 122, 179, 206, 229. GUIGO I, Carthusianor. prior. - De cura infirmorum, CLUI, 622.

GUNTHERUS, Cisterciens. monach. Proximo autem miseremur pluribus modis, videlicet compassione, oratione, correctione, consi io, auxilio et beneficio. Compassione miseremur proximo, quando vel ejus pecca is vel ærumnis misericorditer condolemus. Peccatis Absalon filii sui condolebat David, cum ille patrem persequeretur, et condolebat ærumnis, cum ipse miserabilem ejus mor tem lamentaretur. Oratione similiter miseremur proximo duobus modis, cum vel pro peccatis ejus vel miseriis Deum orando humiliter imploramus. Pro peccatis proximorum orabat Stephanus, cum pro se lapidantibus imploraret, pro miseriis autem Paulus, cum juvenem

Eutychum misera sorte peremptum orando suscitaret. Correctione quoque miseremur proximo duobus modis, cum vel eum de fictis suis jam malis increpantes corripimus; vel a faciendis misericorditer abstrahimus... Consilio quoque proximo miseremur quando erranti et sui prorsus ignaro salubri consilio subvenimus. Auxilio etiam eidem proximo miseremur, quando ad faciendum vel obtinendum bonum quod per se non potest, auxilium ei misericorditer obtinemus, vel exhibemus. Beneficio autem eidem miseremur, quando indigenti materiale stipendium, utpote cibi vel potus, aut vestis, vel pecunie effectu pietatis impertimur. In cujus beneficii exhibitione ista candida sunt, ne fiat de alieno, ne absque modo, ne detur indigno. Ne fiat de alieno...; ne absque modo, velut si uni dederis, unde pluribus poteras subvenire, ne dederis indigno, si dignus æque indigens valeat reperiri, quemadmodum scriptum est: Sudet eleemosyna tua in manu, donec invenies justum cui dederis, licet alibi scriptum sit: Omni petenti te tribue, tamen hæc nostra beneficia ad domésticos fidei, et vicinos seu familiares nostros copiosius et frequentius debent extendi, CCXII, 210, 211, Eleemosynam facienti ista conveniunt: mentis puritas, simplicitas, humilitas, liberalitas, hilaritas. Mentis puritas ei valde necessaria est, sine qua nec esset eleemosyna quidquid facere posset; quia cum eleemosyna nihil aliud sit quam misericordia, nulli misericors esse potest qui sibi ipsi per cordis impuritatem impius et immisericors esse convincitur. Quocirca si eleemosynam facere medi taris, necesse est eam a te ipso incipere et transire in proximum... Competit ei etiam simplicitas, ut ex eo quod sola pietatis causa fieri debet, non quærat favorem hominum, velut Pharisæi. . Humilitas etiam eidem multum est necessaria, ne quod ob amorem Dei et proximi hu militer faciendum est, arroganter et superbe fiat, ut faciunt quidam homines perditissimi, qui ea quæ pauperibus erogando erunt scurris et histrionibus largiuntur... Liberalitas quoque facienti eleemosynam adesse debet, ne sit exsanguis et aridus in erogando, sed pro modo facultatis fratri libenter impertiatur, non tam timens in posterum defectum suumquam præsentem illius attendens penuriam. Meminisse siquidem debet, quoniam qui dedit præsentia poterit, illis erogatis, alia copiosies ministra

re..

Hilaritas facienti eleemosynam semper adesse debel, ut id ipsum quod dat læto animo largiatur.....

Proveniunt autem ex eleemosyna quinque hæc remissio peccatorum, charitatis augmentum, spirituale gaudium, certa spes promissorum, perceptio præmiorum. Remissionem peccatorum ex eleemosyna provenire nulli dubium e se debet ... Charitatis augmentum provenit ex eleemosyna tum erga Deum quam erga proximum,... el alia, CLXII, 209-222.

De eleemosyna, CCXII, 210.

HAYMO, Halberstatens. episcop. De modo largiendi eleemosynas, CXVIII, 188.- De eleemosyna, ibid., 902. HILDEBERTUS, Cenomanens, episcop. Beneficentia erga pauperes, CLXXI, 189.

HINCMARUS, Remens. archiepiscop. Quod eleemosynæ de alienis fieri non debent CXXV, 863 De operibus misericordiæ, CXXV, 888.

HIERONYMUS (S.), presbyt. Hortatio ad eleemosynam, XXII, 1101. Merces eleemosynæ, XXVI, 69. De infirmis et pauperibus recreandis, XXX, 383. De charitate erga infirmos, ibid., 424.

INNOCENTIUS III, papa. Date eleemosynam et ecce omnia munda sunt vobis. Nemo dignius posset eleemosynam commendare quam ipsa Veritas commendavit, qua per eleemosynam asserit universa mundari. Unde bene congruit nomen effectui, et interpretatio veritatis. Nam eleemosyna dicitur ab elimino, vel ab eli, quod est Deus, et Moys, quod est aqua, quia Deus per eleemosynam maculas peccatorum eliminat, et sordes abluit vitiorum. Eleemosyna quidem est, indigenti pietatis intuitu subvenire, cujus quantus sit fructus Scriptura sacra demonstrat. Nam eleemosyna mundet, eleemosyna liberat, eleemosyna redimit, eleemosyna protegit, eleemosyna postulat, eleemosyna impetrat, eleemosyna perfi cit, eleemosyna benedicit, eleemosyna justificat, eleemo syna resuscitat, eleemosyna salvat.

Audi de singulis exempla per ordinem Date, inquit Dominus, eleemosynam, et ecce omnia munda sunt vobis; ecce qualiter eleemosyna mundat. Raphael angelus ad Tobiam: Bona est, inquit, oratio cum jejunio et eleemosyna, magis quam thesauros auri recondere, quoniam eleemosyna a morte liberat, et ipsa est quæ purgat peccata, et facit invenire vitam æternam; ecce qualiter eleemosyna liberat. Daniel autem dixit ad Nabuchodonosor: Placeat tibi consilium meum, rex, et peccata tua eleemosynis redine, et iniquitates tuas mi

sericordiis pauperum, forsitan ignoscet Deus delictis tuis, ecce qualiter eleemosyna redimit. Tobias vero, quia pergens per omnem cognationem suam, divideb t unicuique prout poterat de facultatibus suis, esurientes alebat, nudisque vestimenta præbebat, et mortuis sepulturam sollicitus impendebat. Cum rex jussisset illum occidi, fugiens nudus latuit, quia multi diligebant eum ; › ecce qualiter eleemosyna protegit. Absconde, inquit, eleemosynam in sinu pauperis, et ipsa orabit pro teɔ quia ignem ardentem aqua exstinguit, et eleemosyna resistit peccatis; ecce qualiter eleemosyna postulal. Cornelius antem centurio, faciens eleemosynas multas plebi, et deprecans Deum semper, vidit in visu manifeste angelum Dei dicentem s bi: Orationes tuæ et eleemosynæ tuæ ascenderunt in memoriam in conspectu Dei; ecce qualiter eleemosyna impetrat. Dominus quoque dicit:Si vis esse perfectus, vade et vende omnia quæ habes, et da pauperibus, et habebis thesaurum multum in calis; ecce quomodo eleemosyna perficit. ‹ Anno tertio, dicit Dominus, separabis aliam decimam ex omnibus quæ nascuntur tibi eo tempore, et repones intra januas tuas, venietque Levites, qui aliam non habet possessionem tecum, et peregrinus, et pupillus ac vidua, qui intra portas sunt, et comedent el saturabuntur, ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus manuum tuarum quæ feceris; ecce qualiter eleemosyna benedicit. Dispersit, dedit pauperibus, justitia ejus manet in sæculum seculi, cornu ejus exaltabitur in gloria; ecce qualiter eleemosyna justificat. Eum Tabitha, quæ plena erat bonis operibus et eleemosynis, obiisset, circumsteterunt Petrum omnes viduæ flentes et ostendentes tunicas et vestes quæ faciebat eis; qui ponens genua oravit, et dixit: Tabitha, surge, et illa aperuit oculos, et viso Petro resedit; > ecce qualiter eleemosyna resuscitat.

(

Stans autem Zachæus dixit ad Dominum: Ecce dimidium bonorum meorum do pauperibus, et si quid aliquem defraudavi, reddo quadruplum. Ait Jesus ad eum: Quia salus domui huic facta est, eo quod et ipse filius sit Abrahe. Venit enim Filius hominis quærere et salvare quod perierat : ecce qualiter eleemosyna salvat, CCXVII, 745-748.

Sunt quoque et alii plures eleemosynarum effectus, quos ex subjectis testimoniis poteris cognoscere. Dominus in judicio pietatis opera commendavit, pro quibus ipse misericordibus regnum largietur æternum, Venite, inquit, benedicti Patris... esurivi enim et dedistis mihi manducare... Beati misericordes... In qua mensura mensi fueritis, remetietur.. Dives ille qui induebatur purpura et bysso et epulabatur quotidie splendide, quia non misertus mendico, nomine Lazaro,... mortuus est et sepultus in inferno... Servus ille qui noluit misereri conservo suo, sicut dominus fuerit ei misertus, traditus est tortoribus,.. etc CCXVII, 748, 749, 750. De eleemosynis, CCXVII, 432, 747, 1145.

[ocr errors]

Quod eleemosyna in peccata facta non valet ad meritum, nec suum effectum sortitur, sed est tamen præparatoria ad Dei gratiam consequendam .. » Verum si tantæ virtutis est eleemosyna, vel potius tantæ est eleemosy næ virtus, faciant igitur homines quæcunque libuerint, et eleemosynis duntaxat insistant, securi de Veritate que dicit: Date eleemosynam, et ecce omnia munda sunt vobis. Numquid ergo facientibus eleemosynas omnia munda sunt, ebriosis, adulteris, homicidis, cæterisque vitiorum sordibus involutis? Licenter ergo suas exerceant turpitudines, et peragant voluptates, si eleemosyna sulficit ad redimenda peccata. Absit omnino! qui teste Scriptura, quidquid immundus tetigerit immundum erit. Non enim offerentes a muneribus placent, sed munera ab offerentibus... attende prudenter quod dicit Apostolus: Si distribuero omnes facultates meas in cibos pauperum,... charitatem autem non habeam, nihil mihi prodest... Vera igitur eleemosyna de vera charitate procedit Nam secundum charitatis mandatum hoc est :

Diliges proximum tuum sicut teipsum. Ad quod pertinet illud: Quæcunque vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis. Sicut ergo volumus nobis ab aliis in nostris necessitatibus subveniri, sic et nos debemus aliis in suis necessitatibus subvenire, ut sicut nos, ita proximum diligamus. Nisi enim ramus eleemosynæ de charitatis radice procedat, non habet pinguedinem vel humorem ut suavem vel maturum fructum producat. Nam vere eleemosyna fructus est charitatis. Charitas autem operit multitudinem peccatorum. De qua Veritas ait: Dimissa sunt ei peccata multa, quoniam dilexit multum. Eleemosyna quæ de charitate procedit, ipso profecto mundat a vitiis et redimit a peccatis... Sic eleemosyna præter charitatem vel potius ante charitatem donata, proficit quidem, etsi non suflicit; præparatoria, licet non

promeritoria gratiæ vel salutis, per quam tamen pervenitur ad gratiam et salutem. Reddit enim hominem habilem, reddit aptum, reddit idoneum, velut sitientem. velut anhelantem, velut appropinquantem ad fontem gratiæ salutaris, per quem liberatur a morte, mundatur a culpa, redimitur a peccato, CCXVII, 750, 751, 752.

Inter opera pietatis, quæ, secundum Apostolum, promissionem habent vitæ, quæ nunc est, pariter et future, hospitalitatem nobis specialiter et frequenter divina Scriptura commendat, utpote quæ illa omnia comprehendit, propter quæ Dominus in ultime discussionis examine remuneraturum se bonos et ma'os asserit puniturum. Hoc enim pascit esurientes, sitientes potat, colligit hospites, nados vestit, et non solum infirmos visitat, sed eorum in se infirmitates assumens, infirmantium curam agit, in carcere positis subvenit, et quibus vivis in infirmitate communicat, participat in sepultura defunctorum. Per hanc quidam angelis receptis hospitio placuerunt, cum Abraham et Lot hospitalitati vacantes angelos meruerunt hospitari, per quos Abraham jam senex future sobolis accepit promissionem, et lot fuit de incendio Sodomæ liberatus. Duo quoque discipuli, qui Jesum hospitio coegruut, quem in expositione Scripturæ nou noverant, in pauis fractione noverunt. Per hanc superflua divitum quæ congregata forte servarentur ad mortem, in necessitates pauperum erogantur ad vitam. Per hanc terrena in cœlestia, et transitoria in æterna felici commercio transmutantur, dum per manus pauperum thesaurizamos in cœlis, ubi nec rugo, nec tinia demolitur, et ubi fures non effodiunt nec furantur; et facimus nobis de mammona iniquitatis amicos, qui, cum defecerimus, in æterna tabernacula nos admittant,... CCXV, 77.

Bonum est jejunium, sed melior est eleemosyna, quia quod jejunium subtrahit, eleemosyna tribuit. Alioquin quod jejunium subtrahit voluptati, reponit cupiditati. Qui vero dat eleemosynam, quodcunque sibi subducit, alii totum impendit. Per jejunium enim affligitur caro propria, per eleemosynam vero reficitur aliena. Iliud præstat esuriem, ista vero satietatem procurat. Rursum, bonum est orare, sed melius erogare, quoniam eleemosyna agit utrumque descendens ad proximum et ascendens ad Deum. Audi super hoc sententiam Sapientis: Conclude eleemosynam, inquit, in corde pauperis, et ipsa pro te orabit ad Dominum. Non enim desistit orare, qui non desinit bene agere, cum melius sit orare opere, quam sermone. Sed dices: Ego sum pauper, egenus et inops. Non habeo panem, non habeo vestem, non habeo stipem, ut quidquam valeam erogare. Verum attende quod apud Deum sufficit bona voluntas, ubi deest opportuna facultas. Nec tam attendit in munere quantitatem, quam devotionem in opere, pensans magis ex quanto, quam quantum. Respiciens enim Jesus, vidit eos qui mittebant munera sua in gazophylacium divites. Vidit autem quamdam viduam pauperculam mittentem æra minuta duo, et dixit:

Amen dico vobis quia vidua pauper plus quam omnes misit. Nam hi omnes ex abundantia sibi miserunt, in munera Dei; hæc autem ex eo quod deest illi, omnem victum suum, quem habuit misit...., CCXVII, 752.

Cæterum solerter attende quod nisi dederis eleemosynam cordis, Deus non acceptat eleemosynam operis, ipso dicente: Si dimiseritis hominibus peccata eorum, dimittet vobis Pater cœlestis delicta vestra. Si autem non dimiseritis, nec Pater vester vobis dimittet........› Vides aperte quod Deus non approbat munus operis, nisi prius offeras munus cordis. Eleemosynam vero cordis prudenter impendis, cum aut offendenti dimittis, aut satisfacis offenso, ut nec ille contra le rancorem vel odium in corde retineat, nec tu contra ipsum retineas rancorem, vel odium in corde....., CCXVH, 753-757.

Quod ad eleemosynam sicut ad aliquod et quodlibet opus bonum requiratur perseverantia, vide, CCXVII, 759, 762. Bestat dicendum de quibus sit eleemosyna facienda. Videtur profecto de his quæ juste possides et rationabiliter acquisisti, secundum illud Sapientis: Noli offerre munera prava; non enim suscipiet illa Deus. .... Multa sunt talia in Scripturis... Contrarium autem videtur Dominus in Evangelio docuisse: Facite, inquit, vobis amicos de manimona iniquitatis, ut cum defeceritis, recipiant vos in æterna tabernacula. Verum inter ea quæ acquiruntur injuste, quædam sunt in quibus transfertur dominium, quædam in quibus non transfertur. De illis ergo in quibus transfertur dominium, ut in negotiatione, militia, et hujusmodi, licite potest eleemosyna erogari, quia, cum effecta sint tua, licet offenderis illicite acquirendo, jam tamen, quasi de tuis, licite poteris erogare. De illis autem in quibus dominium non transfertur, ut de furto, rapina, sacrilegio et usura, non licet eleemosynam erogare, quia cum sint aliena, non tua, teneris ea his,

quorum sunt, restituere, non autem ea invitis dominis Contrectare.... Quod autem de mammona iniquitatis in Evangelio legitur, ad illas acquisitiones injustas, in quibus transfertur dominium, refertur,de quibus licite potest eleemosyna erɔgari. Quia vero, non auditores legis sed factores jus:i sunt apud Deum, rogo te, frater, et hortor, et precor, et moneo, quisquis es, Christiane. si vis esse quod diceris, ut studeas facere quod audisti, tenens pro certo quod eleemosyna quæ datur ‹ de corde puro et conscientia bona et fide non ficta, magnam præstat fiduciam apud Altissimum, et ipsa contra omne periculum salutaris est medicina, CCXVII, 758, 759. Enchomium charitatis, CCXVII, 761-761.

Circa eleemosynam quatuor diligenter attendas, videlicet causam, finem, modum et ordinem causam, ut fiat ex charitate; finem ut fiat propter beatitudinem; modum, ut fiat ex hilaritate; ordinem, ut fiat secundum regulam.

Ex charitate autem danda est eleemosyna; quia sicut arbor ad fructum, ita charitas se habet ad eleemosynam. Non enito potest arbor bona malos fructus facere; neque arbor mala bonos fructus facere. Propterea dicit Apostolus: Si distribuero omnes facultates meas, etc... Non ergo se quisquam frustra decipiat, ut æstimet eleemosynam sine charitate sibi posse sufficere ad salutem, licet ad tria valeat eleemosyna extra charitatem distributa. Vel ad habilitatem suscipiendi gratiam, vel ad pœnæ æternæ mitigationem, vel ad obtinendum bonum aliquod temporale.

Cum ergo quis erogat eleemosynam, debet eam propter æternam beatitudinem erogare, non propter favo rem mundanum, vel propter humanam retributionem. Unde Veritas inquit in Evangelio: Cum facis eleemosynam noli tuba canere ante te. sicut hypocritæ faciunt in synagogis et vicis, ut honorificentur ab hominibus. Amen dico vobis, receperunt mercedem suam. Te autem faciente eleemosynam, nescial sinistra tua quid faciat dextra tua, ut sit eleemosyna tua in abscondito, et Pater tuus qui videt in abscondito reddet tibi. Non est contrarium quod Dominus alibi ait: Luceat lux vestra coram hominibus, et videant opera vestra bona et glorificent Patrem vestrum qui in cœlis est. Primo quia et intentio potest exsistere in abscondito, et operatio in aperto, ut propter intentionem absconditam, nesciat sinistra quid faciat dextra. Et propter operationem opertam, videntes opera bona glorificent Patrem. Secundo, quia nemo debei facere opus bonum, ut ipse glorificetur ab hominibus, sed ut homines glorificent Deum. Unde primum prohibetur, secundum præcipitur. Rursum alibi Veritas ait: Cum facies prandium aut coenam, noli vocare amicos tuos aut fratres tuos, neque cognatos, neque vicinos divites, ne forte et ipsi te reinvitent, et fiat tibi retributio. Sed cum facis convivium, voca pauperes, debiles, claudos et cæcos, et beatus es, quia non habent retribuere tibi. Retribuetur enim tibi in retributione justorum. Hic finis, hæc merces, hoc præmium propter quod facienda est eleemosyna.

Porro danda est eleemosyna non ex tristitia, sed cum hilaritate; non cum mora, sed cum velocitate. Juxta quod docet Apostolus, dicens: Unusquisque, prout destinavit in corde suo, non ex tristitia ant ex necessitate. Hilarem enim datorem diligit Deus. >

:

Cæterum in eleemosyna danda serva regulam ordinatam. Triplex enim eleemosyna est, cordis videlicet, oris et operis ex corde datur per compassionem, ex ore per correctionem, ex opere per largitionem. De prima dicit Apostolus: Quis infirmatur, etc..; de secunda Dominus ait: Si peccaverit in te frater tuus,...; de tertia dicit propheta Frange esurienti panem tuum..> Verum hæc triplex eleemosyna danda est ordinate. i'rimo nobis, secundo proximo. Crudelis est enim et fatuus, qui alii compatitur, et sibi non miseretur; qui alium castigat, et seipsum non emendat; qui alii subvenit, et se despicit E contra præcipitur: Miserere animæ tuæ placens Deo... Ergo tibi ipsi primo danda est eleemosyna. Post te da proximis eleemosynam, et in eis quoque ordinem serva, præferens fideles, domesticos, propinquos. Propter quod dicit Apostolus: Operamini bonum ad omnes, maxime ad domesticos fidei. Nam hoc exigit charitas ordinata... Sed inter hos præferendi sunt justi, si cæteræ circumstantiæ pares exsistant... Cum enim omnis homo tam bonus quam malus nobis ratione naturæ sit proximus, et ex præcepto divino teneamur diligere proximos sicut nos ipsos, profecto videtur, quod passim omni homini teneamur indigenti, cum possumus, subvenire, et cum majoris meriti videatur, inimicis benefacere quam amicis.. E contra Veritas ipsa testatur: « Quicun

que recipit justum in nomine justi, mercedem justi aecipiet...

Multum ergo contingeret eleemosynam retardari, si semper oporteret inter bonos et malos discerni. Sed cur in eleemosyna danda non præferas justum iniquo, cum ipse tibi meritis et precibus suis plus valeat apud Dominum promereri? Sane benefaciendum est et bonis et malis, el justis et impiis, et amicis et inimicis, cum nece-sitas exigit et facultas permittit; sed in talibus ponderande sunt circumstantiæ, ut possit discerni, quando et quomodo, et ubi, et cui magis debeat subveniri. Contingere enim potest, ut aliquando magis subveniendum sit malo quam hono, si videlicet premitur majori egestate, præsertim cum absque periculo non potest subventio prorogari. Et licet majoris sit meriti benefacere inimicis, quia tunc maxime propter Deum animo vis infertur; unde:

A diebus Joannis Baptistæ, regnum coelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud. Si tamen parentes indigeant, eis credo potius succurrendum, propter illud speciale mandatum: Honora patrem tuum et matrem tuam.... Licet ergo benefaciendum sit generaliter omnibus proximis, amplius tamen bonis quam malis, justis quam impiis, nisi regulæ generali detrahat aliqua specialis exceptio, circumstantiis ponderatis.

LAURENTIUS (S.), Novariens, episc. Inter multa utilia et salutaria præcepta quæ scripta sunt in divinis Paginis, nu la est alia tam efficax, lam valida et velox nostrorum vulnerum medicina, quam præceptum eleemosynæ; siquidem eleemosyna non solum peccata purgat et vulnera conscientiae curat, sed etiam animiam ipsam de morte revocat, regnorumque cœ estium facit esse consortem. Hujus præceptionis vel operis auctor est justissimus Tobias, cæcus corpore, et clarus opere; tentatus ad tempus et non mortificatus; temporali aspectu paulisper privatus, et perpetuo bonorum operum Jumine plenus. His talibus monitis instruebat filium : Fili, de substantia tua fac eleemosynam, et ne avertas faciem tuam ab omni paupere; sic tiet ut a te non avertatur facies Dei. Tulit etiam scrupulum de animo trepide vel dubie largientis, ut sive de multo, sive de modico, quispiam largiri non desinat. Fili, secundum quod tibi est facito; si largior est substantia, largius eroga; si modica, porrige modicum. Et noli dubitaire dum erogas, noli diffidere, dicens: Ne forte non sufficiat nobis; sed esto lætus, dum erogas, quia hilarem datorem diligit Deus.

Homines cum simus in lubrica natura plerumque peccantes, non cesset anima justitiæ aqua exuberans. Radix omnium malorum quid est? Avaritia. Radix omnium bonorum quid est? Eleemosyna. Et qui nunc vulneratus es per avaritiam, cura te per eleemosynam. Mortuus es per avarit am? Vivilica te per eleemosnyam. Exulcerata est peccatis anima tua? unge eam pietatis ac justitiæ opere. Audisti commonitionem justi: Eleemosyna de morte liberal et non permittit intrare in tenebras. › Implicavit te cupiditas, habes multa piacula. Jaces avaritia perditus, depravatus luxuria, derogasti, blasphemasti, quia plurimis sæpe mentitus es, plerumque pejerasti? his nequitiæ partibus, aliisque similibus obruta est mens, convulsa est conscientia? quid modo? numquid desperandum est inter hæc? Non sic jubet Dominus. Sed quid præcipit? Facite, inquit, eleemosynam, et erunt vobis omnia munda?... LXVI, 105, 116.

LAURENTIUS (S.), Novariens. episc. De eleemosyna, LXVI, 105.

LEO MAGNUS (S.), pap. De eleemosyna, LIV, 157, 159, 16, 166, 263, 281, 294, 297, 301, 438, 444, 490; misericordiam exercendam, LIV, 305, 444, 460. LEO IX (S.), pap. De eleemosyna, CXLIII, 1093. LUCULENTIUS.

818.

[ocr errors]

- De eleemosyna, LXXII, 822, 831,

--

MAXIMUS (S), Taurinens, episc. - Misericordia erga indigentes, L.VII, 473, 478, 480, 531, 739. NICOLAUS I, pap. Quibus eleemosyna sit eroganda investigastis, Bulgares, quod Dominus in Evangelio manifeste demonstrat, dicens : Omni petenti da, etc... verumtamen est in eleemoyna facienda quidam ordo discretionis observandus, quem nos pleniter exponere studio nunc brevitatis omittemus. Sed quidnam hoc nomen signet primitus indicemus; eleemosyna quippe Græce, Latine misericordia dicitur; et certe scriptum est: Miserere animæ tuæ placens Deo. Ergo primum sibi debet homo præ cæteris eleemosynam facere, siquidem omnem regulam bene agendi a se debet homo incipere, placens scilicet Deo per munditiam mentis et corporis ac per hoc sibi tribuens illum panem vivum, qui de tolo descendit. Deinde vero eleemosyna exhi

---

De elee

benda est propinquis egestatem patientibus, sicut scriptum est: Carnem tuam ne despexeris; nam et ipsa natura docet nos de hoc; et quod ipse propinquo meo non exhibuero quando extraneus exhibebit ? Deinde autem his maxime nusericordia przestanda est qui petere confunduntur. Sane notandum est, quia sunt nonnulli quibus nihil conferri debet, sicut scriptum est. Da bono et ne receperis peccatorem.. › etc., CXIX, 1013, 1014. PASCHASIUS RADBERTUS (S.), Corbeiens. abb. De modo eleemosynam exercendi, CXX, 270. PAULINUS (S.), Aquileiens. patriarch. mosynis et piis operibus, XCIX, 200, 227. PAULUS WINFRIDUS, diacon. De eleemosyna, XCV, 1215, 1346. PETRUS Cantor. · De eleemosyna, CCV, 286. PETRUS CHRYSOLOGUS (S), Ravennat. archiepisc. - De eleemosyna, LII, 208, 231, 314, 320. PETRUS DAMIANUS (S.). LAUS ELEEMOSYNÆ : O virlus eleemosynæ, quæ velut fluentum fontis irrigui, et peccatorum inquinamenta detergis, et æstuantium vitiorum flammas exstinguis! o felix eleemosyna, quæ de gehenne barathro tenebrarum filios extrahis, et adoptatos Luci perpetuæ regnis cœlestibus introducis! Tu de nanibus pauperum volas in cœlum, et illic tuis amatoribus paras hospitium. Si vinum es, non coacescis; si panis, nou emittis mucorem; si caro vel piscis, non verteris in putredinem; si vestis præterea, nullam contrahis vetustatem; recens, jugiter servaris et nova, et mox ut tuus oblator obierit, ad eum illico multiplicata reverteris. Tu de jacentibus sub criminum squalore conspicuos; tu de damnabilibus sancios; tu facis de gentilibus Christianos. Quod nimirum Cornelius probat, cujus eleemosynæ ad divini conspectus culmen a cenderant.

O dives eleemosyna, quæ tuis amatoribus præbes hæreditatem immarcescibilem, et cœlestis curiæ dignitatem! o miranda misericordiæ virtus quæ peccatorum omnium rubiginem purgat, frumentum vitiorum incitamenta mortificat, et splendore cœlestis gratiæ tenebrosas hominum mentes illustrat! Hoc Deum facit hominibus debitorem, ut regnum sibi cœlorum non jam quasi quod alienum est, quærant; sed veluti quod sui juris est, audacter invadant. O felix misericordia, quæ de miseria quidem nasceris, sed veram tuis exsecutoribus beatitudinem paris! Tu negotiatrix omni mangone prudentior, quæ terrenis mercibus coelestia comparas, et transitoriis æterna permutas ! Felices nundinaæ tuæ, in quibus daiur hospitium, suscipitur habitaculum, præbetur panis exiguus, recipitur regnum, porrigitur nummus, comparatur aula cœloruin..., CXLV, 22.

Opusculum iste S. Pater habet de eleemosyna, in qro optima leguntur, CXLV, 207-227.

Quamvis unusquisque sanctus omnibus florere virtutibus necessario debeat (neque enim singula quæque vere virtus est, si mista ahis virtutibus non est), una tamen virtus cuique est præ cæteris eligenda, cui mens farniliarius inhærendo deserviat, atque ab ejus, ut ita loquar, obsequio non recedat. In cunctis quippe virtutibus æque nos exercere non possumus, sed dum unam arelius custodimus, in hac, quod ex reliquis minus est, adimplemus; et dum hanc indesinenter amplectendo constringimus, quasi totum virtutum corpus unius membri participatione tenemus.

Quam itaque virtutem tibi persuadeo peculiarius exsequendam? Numquid jejunium? sed continuo respondebis: Si immoderatis corpus meum jejuniis attero, imminentibus tot causarum discursionumque laboribus mox succumbo. Si psalmodiæ meditationes indixero, ab orationis, inquies, assiduitate præpedior; quoniam ad respondendum salutationibus amicorum ac miscenda colloquia quotidie coactus impellor. Si nudis te, juxta morem apostolorum, pedibus hortor incedere; si duris, instar Joaunis, membra tuis ciliciis edomare; si denique te in exsilium proficisci; si carcerali custodia te jubeam penitentium more concludi, imminentem præsto causaberis ægritudinem, vel potius non te posse perferre tam duram corporalis incommodi gravitatem. Qui ergo membra corporis tui adhuc times affligere, imo quia temetipsum per acri moniam pœnitentiæ necdum vales Deo sacrificium offerre, ad ea, quæso, quæ circa te sunt manum porrige, et quia non te, saltem quæ tua sunt, impertire, CXLV, 209, 210.

Quod fructus ex divitiis capitur, si dispensentur pauperibus. Nulla sane putredo vulneris in Dei naribus intolerabilius fetet, quam stercus avaritiæ. Et cupidus quisque dum sordentis pecunia quæstus accumulat, vertens exedram in latrinam, quasi molem stercoris coacervat. Hinc est quod per Ezechielem dicitur: «Argentum eorum foras projicietur, et aurum eorum in sterquil

« PreviousContinue »