Ad astra sublimis feror:
Vates ut olim raptus ad cœlum senex Auriga currus ignei.
Non me Bootis terruere lucidi Sarraca tarda frigore, aut Formidolosi Scorpionis brachia, Non ensis, Orion, tuus. Prætervolavi fulgidi solis globum, Longéque sub pedibus deam Vidi triformem, dum coërcebat suos Frænis dracones aureis. Erraticorum siderum per ordines, Per lacteas vehor plagas, Velocitatem sæpe miratus novam, Donec nitentes ad fores
Ventum est Olympi, et regiam crystallinam, et Stratum smaragdis atrium.
Sed hic tacebo, nam quis effari queat Oriundus humano patre, Amonitates illius loci? Mihi
Sat est in æternum frui.
NATURAM NON PATI SENIUM.
HEU quam perpetuis erroribus acta fatiscit Avia mens hominum, tenebrisque immersa profundis Edipodioniam volvit sub pectore noctem!
Quæ vesana suis metiri facta deorum Audet, et incisas leges adamante perenni Assimilare suis, nulloque solubile sæclo Consilium fati perituris alligat horis.
Ergóne marcescet sulcantibus obsita rugis Naturæ facies, et rerum publica mater
Omniparum contracta uterum sterilescet ab ævo? Et se fassa senem, malè certis passibus ibit Sidereum tremebunda caput? Num tetra vetustas Annorumque æterna fames, squalorque situsque Sidera vexabunt? An et insatiabile Tempus Esuriet Cœlum, rapietque in viscera patrem ? Heu, potuitne suas imprudens Jupiter arces Hoc contra munisse nefas, et Temporis isto
Exemisse malo, gyrosque dedisse perennes? Ergo erit ut quandoque sono dilapsa tremendo Convexi tabulata ruant, atque obvius ictu
Stridat uterque polus, superâque ut Olympius aulâ Decidat, horribilisque retectà Gorgone Pallas; Qualis in Egeam proles Junonia Lemnon Deturbata sacro cecidit de limine cœli? Tu quoque, Phoebe, tui casus imitabere nati; Præcipiti curru, subitâque ferere ruinâ Pronus, et extinctâ fumabit lampade Nereus, Et dabit attonito feralia sibila ponto. Tunc etiam aërei divulsis sedibus Hæmi Dissultabit apex, imoque allisa barathro Terrebunt Stygium dejecta Ceraunia Ditem, In superos quibus usus erat, fraternaque bella. At Pater omnipotens, fundatis fortius astris, Consuluit rerum summæ, certoque peregit Pondere fatorum lances, atque ordine summo Singula perpetuum jussit servare tenorem. Volvitur hinc lapsu mundi rota prima diurno; Raptat et ambitos sociâ vertigine cœlos. Tardior haud solito Saturnus, et acer ut olim Fulmineum rutilat cristatâ casside Mavors. Floridus æternùm Phoebus juvenile coruscat, Nec fovet effoetas loca per declivia terras Devexo temone Deus; sed semper amicâ Luce potens eadem currit per signa rotarum. Surgit odoratis pariter formosus ab Indis, Ethereum pecus albenti qui cogit Olympo, Mane vocans, et serus agens in pascua cœli, Temporis et gemino dispertit regna colore. Fulget, obitque vices alterno Delia cornu, Cæruleumque ignem paribus complectitur ulnis. Nec variant elementa fidem, solitoque fragore Lurida perculsas jaculantur fulmina rupes. Nec per inane furit leviori murmure Corus, Stringit et armiferos æquali horrore Gelonos Trux Aquilo, spiratque hyemem, nimbosque volutat. Utque solet, Siculi diverberat ima Pelori Rex maris, et raucâ circumstrepit æquora conchâ Oceani Tubicen, nec vastâ mole minorem
Ægeona ferunt dorso Balearica cete. Sed neque, Terra, tibi sæcli vigor ille vetusti
Priscus abest, servatque suum Narcissus odorem, Et puer ille suum tenet et puer ille decorem, Phoebe, tuusque, et, Cypri, tuus; nec ditior olim Terra datum sceleri celavit montibus aurum Conscia, vel sub aquis gemmas. Sic denique in ævum Ibit cunctarum series justissima rerum,
Donec flamma orbem populabitur ultima, latè Circumplexa polos, et vasti culmina cœli'; Ingentique rogo flagrabit machina mundi.
DE IDEA PLATONICA QUEMADMODUM ARISTOTELES
DICITE, sacrorum præsides nemorum deæ, Tuque, O noveni perbeata numinis
Memoria mater, quæque in immenso procul Antro recumbis otiosa Eternitas, Monumenta servans, et ratas leges Jovis, Colique fastos atque ephemeridas Deum, Quis ille primus cujus ex imagine Natura solers finxit humanum genus, Eternus, incorruptus, æquævus polo, Unusque et universus, exemplar Dei? Haud ille Palladis gemellus innubæ Interna proles insidet menti Jovis; Sed quamlibet natura sit communior, Tamen seorsùs extat ad morem unius, Et, mira, certo stringitur spatio loci; Seu sempiternus ille siderum comes Cœli pererrat ordines decemplicis, Citimumve terris incolit lunæ globum: Sive inter animas corpus adituras sedens, Obliviosas torpet ad Lethes aquas: Sive in remotâ forte terrarum plaga Incedit ingens hominis archetypus gigas, Et diis tremendus erigit celsum caput Atlante major portitore siderum. Non cui profundum cæcitas lumen dedit Dircæus augur vidit hunc alto sinu; Non hunc silente nocte Pleïones nepos Vatum sagaci præpes ostendit choro;
Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet Longos vetusti commemoret atavos Nini, Priscumque Belon, inclytumque Osiridem. Non ille trino gloriosus nomine
Ter magnus Hermes (ut sit arcani sciens) Talem reliquit Isidis cultoribus. At tu, perenne ruris Academi decus, (Hæc monstra si tu primus induxti scholis) Jam jam poetas, urbis exules tuæ, Revocabis, ipse fabulator maximus, Aut institutor ipse migrabis foras.
NUNO mea Pierios cupiam per pectora fontes Irriguas torquere vias, totumque per ora Volvere laxatum gemino de vertice rivum; Ut tenues oblita sonos audacibus alis Surgat in officium venerandi Musa parentis. Hoc utcunque tibi gratum, pater optime, carmen Exiguum meditatur opus, nec novimus ipsi Aptiùs à nobis quæ possint munera donis Respondere tuis, quamvis nec maxima possint Respondere tuis, nedum ut par gratia donis Esse queat, vacuis quæ redditur arida verbis. Sed tamen hæc nostros ostendit pagina census, Et quod habemus opum chartâ numeravimus istâ, Quæ mihi sunt nullæ, nisi quas dedit aurea Clio, Quas mihi semoto somni peperere sub antro, Et nemoris laureta sacri Parnassides umbræ. Nec tu vatis opus divinum despice carmen, Quo nihil æthereos ortus, et semina cœli,
Nil magis humanam commendat origine mentem, Sancta Promethéæ retinens vestigia flammæ.
Carmen ament superi, tremebundaque Tartara carmen Ima ciere valet, divosque ligare profundos, Et triplici duros Manes adamante coercet. Carmine sepositi retegunt arcana futuri Phœbades, et tremulæ pallentes ora Sibyllæ; Carmina sacrificus sollennes pangit ad aras, Aurea seu sternit motantem cornua taurum;
Seu cùm fata sagax fumantibus abdita fibris Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis. Nos etiam patrium tunc cum repetemus Olympum, Eternæque moræ stabunt immobilis ævi, Ibimus auratis per cœli templa coronis, Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro, Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt. Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes, Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis Immortale melos, et inenarrabile carmen; Torrida dum rutilus compescit sibila serpens, Demissoque ferox gladio mansuescit Orion; Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas. Carmina regales epulas ornare solebant, Cum nondum luxus, vastæque immensa vorago Nota gulæ, et modico spumabat cœna Lyæo. Tum de more sedens festa ad convivia vates, Esculeâ intonsos redimitus ab arbore crines, Heroumque actus, imitandaque gesta canebat, Et chaos, et positi latè fundamina mundi, Reptantesque deos, et alentes numina glandes, Et nondum Ætnæo quæsitum fulmen ab antro. Denique quid vocis modulamen inane juvabit, Verborum sensusque vacans, numerique loquacis? Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus, Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures Carmine, non citharâ, simulachraque functa canendo Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.
Nec tu perge, precor, sacras contemnere Musas, Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus Munere, mille sonos numeros componis ad aptos, Millibus et vocem modulis variare canoram Doctus, Arionii meritò sis nominis hæres. Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poëtam Contigerit, charo si tam propè sanguine juncti Cognatas artes, studiumque affine sequamur? Ipse volens Phoebus se dispertire duobus, Altera dona mihi, dedit altera dona parenti, Dividuumque Deum genitorque puerque tenemus. Tu tamen ut simules teneras odisse Camoenas, Non odisse reor, neque enim, pater, ire jubebas Quà via lata patet, quà pronior area lucri, Certaque condendi fulget spes aurea nummi:
« PreviousContinue » |